Ελευθερία Καλαϊτζή, Πρόεδρος του Προοδευτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος», Μελιού Μεγάρων:
«Περνάμε στις νέες γενιές την πολύτιμη κληρονομιά των προγόνων μας, όχι σαν μουσειακό στοιχείο, αλλά ως βίωμα»
Μνημείο Μικρασιατικού Ελληνισμού ετοιμάζεται στην πλατεία Αγίου Ιωάννη Θεολόγου στο Μελί Μεγάρων
Αποχαιρετώντας το 2022, άφησε πίσω του πολλές σημαντικές δράσεις που ζωντάνεψαν τις μνήμες των αλησμόνητων πατρίδων της Μικράς Ασίας. Το 2022 ήταν επετειακό έτος, συμπλήρωσης των 100 ετών από την Μικρασιατική Καταστροφή και του ξεριζωμού του μικρασιατικού ελληνισμού, το οποίο τίμησαν ιδιαίτερα στο Μελί και στην Νέα Πέραμο.
«Οφείλουμε όλοι εμείς που ασχολούμαστε εθελοντικά με τον πολιτισμό, να συμβάλλουμε παράλληλα με τους εκπαιδευτικούς φορείς, στη διατήρηση της εθνικής μνήμης» όπως μας επεσήμανε η Πρόεδρος του Ελευθερία Καλαϊτζή, Πρόεδρος του Προοδευτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος», Μελιού Μεγάρων, που μας μίλησε αναλυτικά στην παρακάτω συνέντευξη, απολογιστικά για το έτος που φεύγει αλλά και για όσα έρχονται και στοχεύει ο σύλλογος.
Ο Σύλλογος “Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος” Μελιού Μεγάρων πρωταγωνίστησε στις εκδηλώσεις στην περιοχή μας για τον εορτασμό των των 100 ετών από τη Μικρασιατική καταστροφή.
Απολογιστικά, ποιες ήταν οι σημαντικότερες από αυτές τις εκδηλώσεις, τι σκοπούς επιτύχατε μέσα από αυτές και τι αντίκτυπο πιστεύετε ότι είχαν συνολικά στις μνήμες και τον πολιτισμό μας;
Ένα πολύ σημαντικό επετειακό έτος για τους απανταχού απογόνους μικρασιατών προσφύγων φτάνει στο τέλος του. Ο σύλλογός μας ήδη από τα τέλη του προηγούμενου έτους είχε αποστείλει ανοιχτό κάλεσμα σε όλους όσοι επιθυμούσαν να μας καταθέσουν ιδέες για υλοποίηση δράσεων κατά τη διάρκεια του επετειακού 2022. Η διαδικασία αυτή αποδείχτηκε πολύ γόνιμη. Έγινε κατάθεση προτάσεων, ανταλλαγή ιδεών και καταλήξαμε σε ένα πλάνο δράσεων και εκδηλώσεων, οι οποίες όπως εμείς επιθυμούσαμε, κάλυπταν όλες τις φάσεις της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής των προσφύγων προγόνων μας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην διατήρηση της εθνικής μνήμης. Πολλές από αυτές υλοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία κάτι που επιβεβαιώνει η μεγάλη ανταπόκριση και συμμετοχή των συμπολιτών μας και όχι μόνο.
Χαρακτηριστικά θα αναφέρω :
- 3/4/2022 Συμμετοχή του Συλλόγου μας στην εκπομπή ¨Το αλάτι της γης¨ του Λάμπρου Λιάβα, αφιερωμένη στην μουσική και χορευτική παράδοση των προσφύγων προγόνων μας από το Μελί της Μικράς Ασίας.
- 8/5/2022 Εκδήλωση Μνήμης Μικρασιατικού Ελληνισμού που περιελάμβανε την έπαρση της επετειακής σημαίας στο κτίριο του Συλλόγου μας συνοδεία φιλαρμονικής, τα εγκαίνια εικαστικής έκθεσης με έργα της συμπολίτισσάς μας κας Κολλιαλή Πόλυς και τίτλο ΄΄Εικαστικοί Διάλογοι με Μικρασιάτες ποιητές και λογοτέχνες΄΄, απαγγελία λογοτεχνικών κειμένων και ποιημάτων, πλαισιωμένη από μικρασιατική μουσική.
- 16-17-18/9/2022 Μετά από πρόταση του συμπατριώτη μας και μέλους του συλλόγου μας Βαρδάλα Νικόλαου , ο Σύλλογός μας σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Δυτικής Αττικής και τους Πολιτιστικούς Συλλόγους Μικρασιατών, Ν .Περάμου και Ελευσίνας πραγματοποίησε ¨Λαμπαδηδρομία¨ αφιερωμένη στη μνήμη των Μικρασιατών προσφύγων- προγόνων μας.
- 17/9/2022 Συμμετοχή του χορευτικού τμήματος του Συλλόγου μας στην κεντρική επετειακή εκδήλωση της Ο.Π.Σ.Ε. στο Θέατρο Βράχων Μελίνα Μερκούρη, στην οποία υπήρχε μεταξύ άλλων περιοχών της Μ. Ασίας , μουσικό και χορευτικό δρώμενο με θέμα το Μελί Ερυθραίας.
- 23-26/9/2022 Διοργάνωση των ετήσιων εκδηλώσεων Μνήμης και Παράδοσης ΄΄Μικρασιάτικα΄΄ που φέτος περιελάμβαναν δράσεις μουσικές , χορευτικές, θεατρικές και θρησκευτικού περιεχομένου.
- 26/9/22 Ανήμερα της εορτής του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου, προστάτη όλων των Μελιωτών, πραγματοποιήθηκε στην πλατεία της εκκλησίας μας σε συνεργασία με την Μητρόπολη Μεγάρων και Σαλαμίνος, περιφορά της θαυματουργής εικόνας του Αγίου και όλων των εικόνων που έφεραν μαζί τους οι Μελιώτες πρόσφυγες από την πατρίδα τους κατά τον ξεριζωμό τους από τις πατρογονικές εστίες.
Οι μνήμες μένουν ζωντανές και με το ημερολόγιο του νέου έτους. Στο κλείσιμο του έτους επετείου της μικρασιατικής καταστροφής, ο σύλλογος ετοίμασε και κυκλοφόρησε ένα πολύ σημαντικό έργο για την διάσωση των κειμηλίων των μελιωτών. Πώς σκεφτήκατε και τι περιέχει το νέο ημερολόγιο του συλλόγου;
Είναι αλήθεια ότι όταν σκεφτήκαμε να καλέσουμε τους συμπατριώτες μας να φέρουν στην εκκλησία τις εικόνες που μετέφεραν σαν ιερά κειμήλια οι παππούδες και οι γιαγιάδες πρόσφυγες κατά το διωγμό, δεν περιμέναμε την ανταπόκριση που υπήρξε. Όταν είδαμε όλες αυτές τις πολύτιμες εικόνες μέσα στον ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, η συγκίνησή μας ήταν τόσο μεγάλη, που άμεσα θελήσαμε να αποτυπώσουμε με τον καλύτερο τρόπο αυτή τη στιγμή για να τη διασώσουμε και να τη διατηρήσουμε στη μνήμη μας. Από εκείνη τη στιγμή η ιδέα για την κατασκευή του ημερολογίου ήταν πλέον για εμάς μονόδρομος. Με την καθοδήγηση και τη συνεργασία με την Ε, κατασκευάστηκε το ημερολόγιό μας για το 2023 με τίτλο «Άγιοι της προσφυγιάς», Εικόνες από το Μελί της Μικράς Ασίας, για το οποίο είμαστε πολύ υπερήφανοι που αγκαλιάστηκε από τους συμπατριώτες μας και όχι μόνο, με πολλή αγάπη.
Πώς αντιλαμβάνεστε τον ρόλο του συλλόγου σας στο δύσκολο κοινωνικά και για τους συλλόγους, σύγχρονο πολιτιστικό και κοινωνικό πλαίσιο; Τι ρόλο έχει κοινωνικά και πολιτισμικά ο σύλλογος;
Οι πολιτιστικοί σύλλογοι, όπως και ο Σύλλογός μας, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας και οφείλουν να υπηρετούν την παράδοση, τον πολιτισμό, την προστασία του περιβάλλοντος, τις δημοκρατικές αξίες, τις αξίες του εθελοντισμού, τη διαφύλαξη των ηθών και εθίμων του τόπου μας.
Χωρίς εσωστρέφεια και προγονολατρεία αγωνιζόμαστε να συνταιριάξουμε τα αξιακά δεδομένα του παρελθόντος με τους νέους κώδικες αξιών του παρόντος και να αποκτήσουμε μια σύγχρονη ταυτότητα, αποκρούοντας ταυτόχρονα την πολιτισμική αλλοτρίωση που μας επιβάλλει η νέα παγκοσμιοποιημένη τάξη πραγμάτων. Επιτελούμε το βαθύτατα κοινωνικό μας έργο εξασφαλίζοντας τις συνθήκες μέσα στις οποίες οι δημιουργικές δυνάμεις και οι ικανότητες του κόσμου, να βρίσκουν ποικίλους τρόπους έκφρασης.
Προσπαθούμε καθημερινά και με διαθεματικές δράσεις να μυήσουμε τις νέες γενιές στην πολύτιμη κληρονομιά των προγόνων μας, όχι σαν ένα μουσειακό στοιχείο, αλλά σαν βίωμα, που θα το ενσωματώσουν στην καθημερινότητά τους διαφοροποιημένο και προσαρμοσμένο στην τρέχουσα κατάσταση και στις νέες απαιτήσεις και δεδομένα.
Πώς μπορεί να διασωθεί η ιστορία μας, δεδομένων των μεγάλων αλλαγών στο κοινωνικό γίγνεσθαι, της τεχνολογίας και των μεγάλων αλλαγών της παγκοσμιοποίησης;
Είναι προφανές ότι δεν αποτελεί αυτοσκοπό ο επιδερμικά επαναλαμβανόμενος μιμητισμός του παρελθόντος. Οι άνθρωποι και οι κοινωνίες νομοτελειακά προσαρμόζονται και αξιοποιούν τα νέα δεδομένα κάθε εποχής, αλλάζοντας ήθη, έθιμα, νοοτροπίες και τελικά αλλάζοντας στάσεις ζωής. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι λοιπόν επωμίζονται την ευθύνη μέσα από την καταγραφή, τη διάσωση, την ενίσχυση και την προστασία των πολιτιστικών αγαθών των προγόνων μας , να δημιουργήσουν μία αέναη ροή πολιτιστικής ιστορίας, ένα συνεχές ιστορικό αποτύπωμα, το οποίο θα κληρονομήσουν ως παρακαταθήκη στις νέες γενιές.
Πώς βλέπετε να ανταποκρίνονται οι νεότερες γενιές στις μνήμες και
στην ιστορία του μικρασιατικού ελληνισμού;
Κατά τη διάρκεια του επετειακού έτους, το σύλλογό μας επισκέφτηκαν πολλοί μαθητές δημοτικών σχολείων της πόλης μας. Ξεναγήθηκαν στις φωτογραφικές και εικαστικές εκθέσεις που φιλοξενούνταν στο χώρο, παρακολούθησαν βίντεο με θέμα την ιστορία του Μελιού και της Μικράς Ασίας, ζωγράφισαν με σχετική θεματολογία, άκουσαν τραγούδια και χόρεψαν μελιώτικους χορούς. Συμμετείχαν με πολύ ενδιαφέρον σε όλες τις παραπάνω δράσεις, υποβάλλοντας ερωτήσεις στους δασκάλους τους, αλλά και στους υπεύθυνους του συλλόγου. Πολλοί από αυτούς πριν από την επίσκεψη δε γνώριζαν ότι στην πόλη τους υπάρχει ένας συνοικισμός στον οποίο πριν από 100 χρόνια, εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από το Μελί Ερυθραίας της Μ. Ασίας, διωγμένοι από την πατρίδα τους κατά τη μικρασιατική καταστροφή.
Όλη αυτή η διαδικασία κατέδειξε για άλλη μια φορά πόσο σημαντική είναι η βιωματική προσέγγιση της ιστορίας μας για τους μικρούς μαθητές, οι οποίοι πιστεύω ότι ίσως για πρώτη φορά αντιλήφθηκαν το μέγεθος του πολιτισμού της Μικράς Ασίας , καθώς και τα τραγικά αποτελέσματα της μικρασιατικής καταστροφής.
Οφείλουμε λοιπόν όλοι εμείς που ασχολούμαστε εθελοντικά με τον πολιτισμό, να συμβάλλουμε παράλληλα με τους εκπαιδευτικούς φορείς, στη διατήρηση της εθνικής μνήμης.
Στα πλαίσια αυτής της επιδίωξής μας, σας ενημερώνω ότι βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο για την κατασκευή του Μνημείου Μικρασιατικού Ελληνισμού, το οποίο ήταν ένα μεγάλο στοίχημα για το Σύλλογό μας και θα κοσμεί την πλατεία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, ενισχύοντας τη θύμηση των αλησμόνητων πατρίδων. Ήταν μια υπόσχεση του δημάρχου της πόλης μας κ. Σταμούλη Γρηγόριου, και νιώθουμε πολύ χαρούμενοι που σύντομα θα γίνει πραγματικότητα.
Πριν ολοκληρώσουμε αυτή τη σημαντική ανασκόπηση της επετειακής χρονιάς, θα ήθελα να επισημάνω ότι όλες αυτές οι εκδηλώσεις και οι δράσεις δε θα μπορούσαν να υλοποιηθούν αν δεν υπήρχε η οικονομική υποστήριξη και αμέριστη συμπαράσταση του Δήμου Μεγαρέων και προσωπικά του δημάρχου κ. Σταμούλη Γρηγόριου και των αντιδημάρχων κ. Πολυχρόνη Ιερόθεου και κ. Καλλιπόζη Ιωάννη, της Περιφέρειας Αττικής και προσωπικά του Αντιπεριφερειάρχη Δυτ. Αττικής κ. Κοσμόπουλου Ελευθέριου και του κ. Μαρτίνου Αθανάσιου. Τους ευχαριστούμε πολύ!!!
Το Δ.Σ. του Συλλόγου
Εύχεται σε όλους τους συμπολίτες μας ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ & ΦΩΤΕΙΝΟ ΕΙΡΗΝΙΚΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΤΟ 2023.