Γράφει ο Γιώργος Κουλουριώτης,
Χειρουργός Παίδων MSc
Επιμελητής Α’ Παιδοχειρουργικης Κλινικής Νοσοκομείο “Μητέρα”
Την προηγούμενη εβδομάδα μιλήσαμε για τις ρυθμίσεις που μπορούμε να κάνουμε στην καθημερινότητά μας, για να προστατεύσουμε το παιδί μας από ένα πιθανό έγκαυμα. Ωστόσο, πολλές φορές, όσο προσεκτικοί και αν είμαστε, η ατυχία μας περιμένει. Οπότε πρέπει να μιλήσουμε για το πώς αντιμετωπίζουμε τα εγκαύματα σε περίπτωση που συμβούν
-Συνήθεις αιτίες εγκαυμάτων και είδη
Τα εγκαύματα προκαλούνται από θερμότητα, ακτινοβολία, χημικές ουσίες και ηλεκτρικό ρεύμα.
Θερμικά εγκαύματα: συμβαίνουν από ζεστά υγρά, τρόφιμα ή μαγειρικά υλικά. Ηλιακά εγκαύματα: οφείλονται σε υπεριώδη ακτινοβολία.
Χημικά εγκαύματα: προκαλούνται από ισχυρά οξέα ή βάσεις που έρχονται σε επαφή με το δέρμα ή καταπίνονται.
Ηλεκτρικά εγκαύματα: εμφανίζονται όταν κάποιος έρθει σε επαφή με ηλεκτρικές πηγές.
-Τύποι εγκαυμάτων
- Εγκαύματα πρώτου βαθμού (επιφανειακά)
Αυτά τα εγκαύματα επηρεάζουν μόνο την επιδερμίδα και προκαλούν ερυθρότητα, πόνο και μικρό πρήξιμο χωρίς φουσκάλες. Επουλώνονται συνήθως σε 3-6 ημέρες.
- Εγκαύματα δευτέρου βαθμού (μερικού πάχους)
Αυτά επηρεάζουν το ανώτερο στρώμα του δέρματος και μέρος του υποκείμενου ιστού. Προκαλούν φουσκάλες, πόνο και πρήξιμο, και μπορεί να χρειαστούν έως και 3 εβδομάδες για να επουλωθούν, ανάλογα με τη σοβαρότητά τους.
- Εγκαύματα τρίτου και τέταρτου βαθμού (πλήρους πάχους)
Τα εγκαύματα αυτά είναι τα πιο σοβαρά και επηρεάζουν όλα τα στρώματα του δέρματος, ακόμη και τους βαθύτερους ιστούς. Η καμένη περιοχή μπορεί να εμφανίζεται λευκή ή σκουρόχρωμη και- λόγω της νευρικής βλάβης- ο πόνος μπορεί να είναι ελάχιστος. Συνήθως απαιτούν μεταμόσχευση δέρματος για να επουλωθούν.
-Αντιμετώπιση εγκαυμάτων
Η γρήγορη αντίδραση είναι κρίσιμη για την περιορισμένη βλάβη και τη μείωση του πόνου. Εδώ είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε ανάλογα με τον τύπο του εγκαύματος:
- Για επιφανειακά εγκαύματα πρώτου βαθμού:
- Απομακρύνετε το παιδί από την πηγή θερμότητας
- Ψύξτε την περιοχή με δροσερό νερό (όχι κρύο) για 5-10 λεπτά και προσεκτικά αφαιρέστε τα ρούχα.
- Αποφύγετε την εφαρμογή πάγου, καθώς μπορεί να επιδεινώσει το έγκαυμα.
- Μην χρησιμοποιήσετε σπιτικές θεραπείες, όπως βούτυρο ή λάδι, διότι αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης.
- Μπορείτε να εφαρμόσετε μια καταπραϋντική κρέμα, μετά από συμβουλή του γιατρού σας.
- Χορηγήστε παυσίπονα, όπως ακεταμινοφαίνη ή ιβουπροφαίνη, για να μειώσετε τον πόνο, σύμφωνα με τις οδηγίες δοσολογίας.
- Κρατήστε το έγκαυμα καθαρό και καλύψτε το με αποστειρωμένη γάζα ή επίδεσμο. Αποφύγετε τους αυτοκόλλητους επιδέσμους σε μικρά παιδιά για την αποφυγή πνιγμού.
- Συμβουλευτείτε τον παιδίατρο ή τον παιδοχειρουργό σας.
- Για εγκαύματα δευτέρου βαθμού (μερικού πάχους):
- Καθαρίστε το έγκαυμα με δροσερό νερό για 5-10 λεπτά.
- Αποφύγετε το άνοιγμα των φουσκαλών, διότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο μόλυνσης.
- Καλύψτε την πληγείσα περιοχή με μια αποστειρωμένη γάζα και μην εφαρμόσετε τοπικές αλοιφές χωρίς τη συμβουλή γιατρού.
- Αν το έγκαυμα καλύπτει μεγάλη περιοχή, είναι κυκλοτερές στα άκρα ή αφορά το πρόσωπο και τον τράχηλο ή τα γεννητικά όργανα, ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.
- Χορηγήστε παυσίπονα για να μειώσετε τον πόνο.
- Συμβουλευτείτε τον παιδίατρο ή τον παιδοχειρουργό σας.
- Για σοβαρά εγκαύματα τρίτου και τέταρτου βαθμού:
- Καλέστε αμέσως επείγουσα ιατρική βοήθεια.
- Απομακρύνετε τυχόν κοσμήματα ή ρούχα γύρω από την καμένη περιοχή, αλλά μην προσπαθήσετε να αφαιρέσετε οτιδήποτε έχει κολλήσει στο δέρμα.
- Διατηρήστε το έγκαυμα καθαρό και καλύψτε το με ένα στεγνό και καθαρό πανί ή σεντόνι.
- Αποφύγετε την εφαρμογή οποιουδήποτε τοπικού προϊόντος ή αλοιφής στο έγκαυμα.
- Αντιμετώπιση για ηλεκτρικά και χημικά εγκαύματα:
- Για ηλεκτρικά εγκαύματα, βεβαιωθείτε ότι η πηγή ηλεκτρικού ρεύματος έχει αποσυνδεθεί πριν αγγίξετε το παιδί ή αν είναι ακόμα κοντά στην πηγή απομακρύνετε με κάτι μη αγώγιμο, όπως πλαστικό ή ξύλο.
- Για χημικά εγκαύματα, ξεπλύνετε την περιοχή με άφθονο τρεχούμενο νερό για τουλάχιστον 5-10 λεπτά. Εάν το έγκαυμα καλύπτει μεγάλη επιφάνεια, χρησιμοποιήστε μπανιέρα ή λάστιχο.
- Αφαιρέστε προσεκτικά τα ρούχα μόνο αφού ξεκινήσετε την έκπλυση με νερό.
- Εάν το έγκαυμα επηρεάζει τα μάτια ή το στόμα, ξεπλύνετε την περιοχή σχολαστικά με νερό και ζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.
- Για εγκαύματα στο στόμα ή τα μάτια λόγω χημικών, η ιατρική παρέμβαση πρέπει να είναι άμεση, μετά από επαρκές ξέπλυμα με νερό.
- Πότε να ζητήσετε επείγουσα ιατρική βοήθεια
Είναι σημαντικό να ζητήσετε ιατρική βοήθεια εάν:
– Το έγκαυμα είναι μεγαλύτερο από 5-7 cm ή βρίσκεται σε κρίσιμες περιοχές του σώματος.
– Έχει προκληθεί από φωτιά, ηλεκτρισμό ή χημικές ουσίες (ειδικά σε περιπτώσεις κατάποσης).
– Εμφανίζονται σημάδια μόλυνσης, όπως πρήξιμο, πύον ή αυξημένη ερυθρότητα