Θέσεις

Οι παραδοσιακοί μας χοροί και η ιστορία τους

 

gkinissteliossm

Γράφει ο Στέλιος Γκίνης

 

Τα τραγούδια και οι χοροί ενώνουν τους ανθρώπους, γιατί ευφραίνουν τις καρδιές τους και τους γαληνεύουν. Στις χαρές μας, στις γιορτές και στα πανηγύρια, οι χοροί και τα τραγούδια κάνουν τη ζωή μας πιο ενδιαφέρουσα και πιο γλυκιά ή έστω λιγότερο πικρή. Εάν έλειπαν τα τραγούδια και οι χοροί, θα ήταν βαρετά τα χρόνια μας, πιο πικρά κι αβάσταχτα, γιατί η ζωή είναι δύσκολη.

Οι παραδοσιακοί μας χοροί ενώνουν τις γενιές μεταξύ τους και χορεύουν πιασμένες χέρι με χέρι. Χορός παραδοσιακός είναι ο «Λουλουβίκος», που χορεύεται στα Μέγαρα πάνω από έναν αιώνα. Είναι χορός μόνο για άντρες, πιασμένους από τους ώμους, όπως στα ρουσάλια. Η ιστορία του μεγαρίτικου αυτού παραδοσιακού χορού είναι η εξής:

Στα τέλη της δεκαετίας του 1890, πολλοί νεαροί Μεγαρίτες ξενιτεύτηκαν στην Αμερική, γιατί είχε πέσει τότε  μεγάλη πείνα. Το καράβι που μετέφερε στην ξενιτιά τα παλικάρια, είχε το όνομα ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ, γι΄αυτό τραγουδούσαν χορεύοντας όσοι παρέμειναν στα Μέγαρα: «Λουλουβίκο , Λουλουβίκο φέρε τα παλικάρια πίσω». Καλούσαν ,με το τραγούδι τους ,το καράβι «Λουδοβίκος»  να φέρει πίσω στα Μέγαρα τα ξενιτεμένα παλικάρια, που τους πήρε.

Ένας άλλος δημοφιλής παραδοσιακός χορός είναι και το «χασάπικο», επίσης αντρικός χορός. Τον χόρευαν οι χασάπηδες, με τα μαχαίρια στο ζωνάρι τους, στην Κωνσταντινούπολη τις ημέρες του Πάσχα στα βυζαντινά χρόνια, γι΄αυτό και η ονομασία του χορού, χασάπικο.

Είναι πολεμικός χορός το χασάπικο ,που ξεκίνησε από τη Μακεδονία, στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Οι χορευτές στο χασάπικο μιμούνται τις συγχρονισμένες κινήσεις της μακεδονικής φάλαγγας, που δεν είναι βέβαια κυκλικές, αλλά κινήσεις εμπρός, πίσω και στο πλάι, όπως δηλαδή και της φάλαγγας . Στο χασάπικο, οι χορευτές πιάνονται αγκαλιαστά από τους ώμους. Με τον ίδιο τρόπο, χορεύονται ο Λουλουβίκος και ο σατυρικός χορός «πώς το τρίβουν το πιπέρι», που συνήθως τον χορεύουν τις Αποκριές .

Στα Μέγαρα, ένας άλλος δημοφιλής χορός είναι γνωστός με την… τουρκική λέξη  Καρσιλαμάς. Η κανονική του ονομασία η ελληνική, είναι «αντικρυστός». Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας πήρε αυτή την ονομασία από τους Τούρκους, γιατί καρσιλαμάς θα πει αντικρυστός στα τούρκικα. Είναι απαράδεκτο που και σήμερα εξακολουθούμε να τον λέμε καρσιλαμά.

Στα νησιά το χορό αυτό τον λένε «Μπάλο», που θα πει στα … ιταλικά «χορός»! Ο αντικρυστός χορεύεται  από άντρες και γυναίκες κατά ζευγάρια και αντικρυστά πάντα η γυναίκα με τον άντρα , αλλά χωρίς να πιάνονται . Είναι πρόδρομος χορός των Ευρωπαϊκων βαλς κ.τ.λ.

Ο χορός της Τράτας, είναι διάσημος παραδοσιακός  των Μεγάρων και  ΜΟΝΟ χορός γυναικών, γι΄αυτό δεν έχει ΚΑΜΙΑ σχέση με την τράτα των ψαράδων, γιατί αν είχε, θα ήταν αντρικός χορός, αφού μόνο άντρες ψαράδες τραβάνε τα δίχτυα. Είναι πανάρχαιος χορός, γιατί έχει βρεθεί τοιχογραφία σε αρχαίο τάφο στο Ρούβο, που παριστάνει γυναίκες «πεπλοφόρες» με τα χέρια σταυρωτά, όπως στην τράτα να χορεύουν.

Υπάρχουν πολλές εκδοχές για την ιστορία του χορού αυτού. Μια από αυτές, είναι η εξής: ο Θησέας, αφού σκότωσε το Μινώταυρο, ήρθε στα Μέγαρα να παραδώσει στο βασιλιά Άλκαθο την κόρη του Περίβοια , που είχε κληρωθεί και την είχε πάρει μαζί του στην Κρήτη για το Μινώταυρο! Της Περίβοια  μάνα ήταν η Πυργώ, βασίλισσα των Μεγάρων και πατέρας ο βασιλιάς Άλκαθος .Γιορτάστηκε λοιπόν το γεγονός αυτό από τους Μεγαρίτες και ο Θησέας, επικεφαλής των κοριτσιών, που γλίτωσαν από το Μινώταυρο, με τα χέρια σταυρωτά έδειξαν χορεύοντας πως κινήθηκαν μέσα στο λαβύρινθο. Η κόρη του Αλκάθους Περίβοια, παντρεύτηκε  μετά τον Τελαμώνα από τη Σαλαμίνα και γέννησε τον Αίαντα, τον ήρωα του Τρωικού πολέμου. Οι περισσότεροι ξενόφερτοι χοροί όπως χούλα-χουπ, χάλι-γκάλι, ράσμπα, μπόσα-νόβα, κλπ. Ξεχάστηκαν, ενώ οι παραδοσιακοί μας χοροί καλά κρατούν.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

“Έναν μύθο θα σας πω”

Επιστολή απόσυρσης υποψηφιότητας για την εκλογή του Συμπαραστάτη του Δημότη

Πατριδογνωσία