Γράφει ο Στέλιος Γκίνης
Ακούμε πολλές φορές, σοβαρούς ανθρώπους και μορφωμένους, να λένε «κτύπα ξύλο» και συγχρόνως να κτυπάνε με το χέρι τους ξύλο, για να μ
η συμβεί κάποιο κακό… που ανέφεραν! Οι γιαγιάδες μας, άμα τολμούσες να πεις για το ενδεχόμενο να συμβεί κάτι κακό, έφτυναν τον… κόρφο τους και φώναζαν «κούφια η ώρα που τ’ ακούει». Να μη «μελετάεις» το κακό, μας έλεγαν, αλλά το καλό, γιατί «καλομελέτα κι έρχεται».
Αυτές και άλλες πανάρχαιες προλήψεις, για νεράιδες, μοχθηρά και αγαθά πνεύματα, μαύρες και… κούφιες ώρες, ταλαιπωρούσαν άλλοτε τους προγόνους μας αλλά και πολλούς συμπολίτες μας σήμερα, στον εικοστό πρώτο αιώνα!
Όλες οι γνώσεις μας είναι μέσα σε ένα κύκλο, που η ακτίνα του μεγαλώνει με τα χρόνια και με τις εμπειρίες μας. Ό, τι είναι εκτός αυτού του κύκλου, μας φαίνονται άγνωστα, περίεργα, παράξενα, εκτός λογικής μας. Για παράδειγμα, πριν από πάρα πολλούς αιώνες, ο κεραυνός νόμιζαν ότι ήταν… το όπλο του Δία! Ήταν δηλαδή τότε ο κεραυνός εκτός του κύκλου των γνώσεων εκείνης της πανάρχαιας εποχής. Αργότερα, που ο κύκλος των γνώσεων μεγάλωσε, ο κεραυνός βρήκε την εξήγησή του. Από τότε, ο κύκλος ευτυχώς μεγαλώνει συνεχώς.
Όμως πάντα θα υπάρχουν και πράγματα που η επιστήμη και οι γνώσεις μας δεν μπορούν να εξηγήσουν, γι΄αυτό είναι φυσικό να κάνουμε διάφορες υποθέσεις και μεταφυσικές θεωρίες, όπως λέγονται.
Όλες οι προλήψεις των ανθρώπων, έχουν κάποια βάση λογικής και κάποια αφορμή, για να ξεκινήσουν να τηρούνται από τους προληπτικούς.
Να ένα παράδειγμα, το πώς ξεκίνησε μια πρόληψη.
Ίσως να έχετε ακούσει, ότι οι καπνιστές δεν ανάβουν με το ίδιο σπίρτο πάνω από δύο, γιατί λένε ότι ο τρίτος… πεθαίνει. Όταν ο προληπτικός ανάβει σπίρτο, δίνει να ανάψει το τσιγάρο του ο διπλανός. Με το ίδιο σπίρτο ανάβει και δεύτερος, αλλά όχι και τρίτος γιατί το θεωρεί γρουσουζιά κι ανάβει άλλο σπίρτο γι’ αυτόν:
Στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο σε στρατόπεδο ένα βράδυ, μερικοί στρατιώτες θέλοντας να καπνίσουν, ανάβει ο ένας ένα σπίρτο, βλέπει τη φλόγα απέναντι ο εχθρός και γεμίζει το όπλο του. Όταν ανάβει το τσιγάρο του δεύτερου στρατιώτη, ο εχθρός σημαδεύει και όταν ανάβει και του τρίτου στρατιώτη, τον πυροβολεί και τον σκοτώνει. Από τότε βγήκε η πρόληψη, ότι ο τρίτος που ανάβει το τσιγάρο του με το ίδιο σπίρτο, …πεθαίνει! Ένα άλλο παράδειγμα: Κάποτε μια γιαγιά καθάριζε με ένα κοφτερό και μυτερό σουγιά φασολάκια, καθισμένη σε ένα σκαμνάκι. Δίπλα της ένας μικρό εγγόνι έπαιζε. Ο παππούς, της είπε: «Πρόσεξε μήπως σκοντάψει το παιδί και πέσει πάνω στο σουγιά». Η γιαγιά αντί να πάρει ένα άλλο μαχαίρι όχι μυτερό ή να προσέξει, του είπε: «Μην κακομελετάεις». Όμως το κακό ύστερα από λίγο έγινε δυστυχώς και το παιδί αυτό τραυματίστηκε. Το συμπέρασμα για να μη μας βρει ένα κακό, είναι να λαμβάνουμε τα μέτρα μας, γιατί τα «ξόρκια» δεν εμποδίζουν το κακό, αλλά οι προφυλάξεις, που παίρνουμε. Αυτό είναι το σωστό.
Υπάρχουν ένα σωρό ανόητες προλήψεις. Η μαύρη γάτα, η Τρίτη και 13, κτλ. Επίσης, ευχόμαστε υγεία σε όποιον… φταρνίζεται και όχι όταν βήχει! Ο λόγος είναι ο εξής: Ένα από τα πρώτα συμπτώματα της πανούκλας είναι το φτάρνισμα, γι’ αυτό εύχονται υγεία, σε όποιον φταρνίζεται, δηλαδή να μην έχει προσβληθεί απ’ την κακή αρρώστια.
Καλό Φθινόπωρο, εύχομαι σε όλες και σε όλους.