Γράφει ο Στέλιος Γκίνης
Όσο καλύτερα φωτίζουμε το παρελθόν, τόσο πιο καθαρά βλέπουμε το μέλλον και καταλαβαίνουμε το παρόν. Είμαστε η συνέχεια της αδιάσπαστης αλυσίδας της ζωής.
Η μια γενιά διαδέχεται την άλλη, όπως τα χλωρά φύλλα των δέντρων αντικαθιστούν τα ξερά και μαραμένα.
Η γενιά που φεύγει τώρα, αφήνει πίσω της τους περισσότερους χωρίς αξίες, που επικοινωνούν μεταξύ τους με μηνύματα σε ένα εικονικό περιβάλλον ηλεκτρονικό και ψυχρό.
Ο Μεγαρικός λαός, είναι βαρυφορτωμένος από δόξα και μεγαλείο, όπως ομολογούν εχθροί και φίλοι, γι’ αυτό ξέρει να τιμά τους αγωνιστές και τους ήρωες.
Ας ταξιδέψουμε λοιπόν πίσω στο χρόνο με τη βοήθεια και των εφημερίδων εκείνης της εποχής, όπως της ΣΚΡΙΠ (27-10-1904, σελ. 2 και 1-11-1904, σελ. 2).
Στα Μέγαρα, εκείνο τον παλιό καιρό τέλη Οκτωβρίου του 1904, με το παλαιό ημερολόγιο που είχαν τότε, Δήμαρχος ήταν ο Β. Γεωργακής. Ο τρυγητός είχε τελειώσει, χωρίς μεγάλη παραγωγή. Τον μούστο τον αγόραζαν οι έμποροι 43-45 λεπτά τη μπότσα. Η μια μπότσα μούστου, ήταν δύο οκάδες, δηλαδή 2,5 κιλά , ενώ το ένα κάρο ήταν 400 οκάδες μούστου.
Ήταν λοιπόν 26 Οκτωβρίου του Αγίου Δημητρίου, ώρα δέκα το πρωί. Ημέρα γιορτής, αλλά οι καμπάνες των εκκλησιών στα Μέγαρα κτυπούν πένθιμα. Στον μητροπολιτικό ναό, που είχε πένθιμα διακοσμηθεί, σπεύδει πλήθος κόσμου, καθώς και μαθητές με τους δασκάλους και οι μαθήτριες με την Διευθύντρια του Σχολείου Θηλέων. Ο Δήμαρχος Β. Γεωργακής καταφθάνει στην εκκλησία με τους δημοτικούς συμβούλους. Επίσης, ο πρόεδρος του Εμπορικού Συνδέσμου Ιωάννης Χαλόφτης, με τους συμβούλους, για να καταθέσουν δάφνινο στεφάνι στη μνήμη του ήρωα Παύλου Μελά. Τον είχαν σκοτώσει δεκατρείς μέρες πιο πριν στη Μακεδονία, δηλαδή στις 13-10-1904.
Ο Μεγαρικός Λαός πενθούσε και τιμούσε τον ήρωα. Μετά το μνημόσυνο, πατριωτικό λόγο εξεφώνησε ο Ιωάννης Κύπριος, ταμίας Μεγαρίδος και εκ μέρους του Εμπορικού Συνδέσμου, ο δικηγόρος Πλούταρχος Μιχόπουλος. Στο τέλος του μνημοσύνου, οι μαθητές έψαλαν τον εθνικό μας ύμνο.
Ο ήρωας του Μακεδονικού αγώνα Παύλος Μελάς είχε στενούς δεσμούς με τα Μέγαρα. Ήταν γαμπρός του δημοφιλούς Στέφανου Δραγούμη, βουλευτή Μεγαρίδος από το 1879.
Ο Στέφανος Δραγούμης ήταν πολύ αγαπητός στα Μέγαρα και τελικά έγινε Πρωθυπουργός το 1910. Η κόρη του Ναταλία, που το 1892 παντρεύτηκε τον Μελά, αγαπούσε επίσης τα Μέγαρα. Στη φωτό που δημοσιεύουμε, ο Μελάς με πουκαμίσα στα Μέγαρα. Τρεις μέρες μετά το μνημόσυνο για τον πεσόντα υπέρ πατρίδος Παύλο Μελά, στις 29 Οκτωβρίυ 1904, πέθανε ένας Μεγαρίτης πλήρης ημερών, ο αγωνιστής του ’21 Κωνσταντίνος Παπασταμάτης. Είχε γεννηθεί το 1794, δηλαδή πέθανε 110 ετών! Πατέρας του ήταν ο παπά-Σταμάτης Χατζηκανέλλος, μέλος της Φιλικής Εταιρείας και απόγονος του κτήτορος το 1640 της μονής Φανερωμένης, Λαυρεντίου Χατζηκανέλλου, δηλαδή του Αγίου Λαυρεντίου.
Στην κηδεία του αγωνιστή Παπασταμάτη, έσπευσε πλήθος Μεγαριτών, γιατί εκτιμούσαν την προσφορά του στον αγώνα για τη Λευτεριά. Ο Κ. Παπασταμάτης, κατά την επανάσταση έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στο πλευρό του οπλαρχηγού Βάσσου και άλλων. Το 1827 στο Καματερό διακρίθηκε στη μάχη, όπου έπεσε μαχόμενος δίπλα του ο γενναίος Βούρβαχης.
Οι Μεγαρίτες λοιπόν ήξεραν τότε, πως η ζωή είναι υποχρέωση προς το χθες και αγώνας για το αύριο. Η κάθε γενιά πίστευαν ότι έπρεπε να παραδώσει έναν καλύτερο κόσμο στα παιδιά της, γι’ αυτό τιμούσαν τους αγωνιστές, που πάλεψαν γι’ αυτό.