Πλήθος ευρημάτων αναζητούν τρόπους ανάδειξης της ιστορίας των Μεγάρων
Μία πολύ σημαντική ημερίδα για την ιστορία, το παρελθόν και το μέλλον της πόλης των Μεγάρων, διοργανώθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής με ομιλήτριες Αρχαιολόγους που ερευνούν την ιστορία των Μεγάρων κάτω από τη σύγχρονη πόλη, την Κυριακή στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Μεγάρων.
Κεντρικό θέμα της ημερίδας ήταν το Αρχαιολογικό Έργο εντός των ορίων του Δήμου Μεγαρέων. Οι ομιλίες ανέπτυξαν όσα πολύτιμα για την ιστορία των Μεγάρων ανευρίσκονται και ανακαλύπτονται, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια δημοσίων και ιδιωτικών έργων. Στο άνοιγμα της εκδήλωσης ο Δήμαρχος Μεγαρέων Γρηγόρης Σταμούλης παρότρυνε τα στελέχη της Εφορείας Αρχαιοτήτων «αν είναι δυνατόν να επιταχυνθούν τα έργα όπου εμπλέκεται η αρχαιολογία. Μέσα από τη διαδικασία που φαίνεται να κωλυσιεργεί για τα Μέγαρα, φαίνεται ότι αναδεικνύεται ο αρχαιολογικός πλούτος». Όπως τόνισε, η Αρχαιολόγος Χριστίνα Μερκούρη, που προΐσταται της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής έχει αντιμετωπίσει με μεγάλη επιτυχία κρίσιμες καταστάσεις σε μεγάλα έργα στα Μέγαρα. Ανάμεσα στα έργα που έφεραν στο φως πλήθος αρχαιοτήτων, η αντικατάσταση δικτύων ύδρευσης της πόλης των Μεγάρων, η κατασκευή δικτύου ακαθάρτων όπου πραγματοποιήθηκαν πολυάριθμες σωστικές έρευνες, η διευθέτηση ρεμάτων χειμάρρου Αγίας Παρασκευής και Μαυρατζά που εκτελεί η Περιφέρεια Αττικής.Χαρακτηριστικό της μεγάλης ιστορίας των Μεγάρων είναι ότι οι εισηγήσεις της εν λόγω ημερίδας έθιξαν ευρήματα από την περίοδο της κλασικής αρχαιότητας ή ακόμα πιο «πίσω» στον χρόνο ως τα ύστερα βυζαντινά χρόνια. Από αρχαίες ταφές ως τα εκκλησάκια στον κάμπο των Μεγάρων και ως τον Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου των Μεγάρων, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Δυτικής Αττικής επιβλέπει μεγάλο εύρος έργων για τις σύγχρονες ανάγκες της πόλης, από όπου αντλείται και μεγάλη ποικιλία αρχαιολογικών ευρημάτων για την ιστορία της.
Η Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δυτ. Αττικής Χριστίνα Μερκούρη αναφέρθηκε στο πολυσχιδές έργο της εφορείας από το 2018 ως το 2023, και σε ευρήματα, όπως ο υπόγειος θάλαμος μεγαρικών υπογείων και 31 σκάφη από ύστερη αρχαϊκή ώς ύστερη κλασική περίοδο, η πολύ σημαντική Νότια κρήνη και μεγαρικό υπόγειο με δύο αίθουσες και τμήμα του τείχους των Μεγάρων των αρχών του 5ου αιώναΑξιοσημείωτο είναι το εύρημα επί των οδών Κοραή και Π. Γεωργακή, όπου δύο πύργοι και σχηματίζουν πύλη -αρτηρία της αρχαίας πόλης.
Ακόμα έγινε αναφορά σε έρευνα στους λόφους Αγίου Γεωργίου και Παλαιοκάστρου, στο Τείχος αγίας τριάδας, που γίνεται συνεργασία με ιταλική αρχαιολογική σχολή.
Η Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Μεγάρων Παναγιώτα Αυγερινού ασχολείται με την αρχαία υδραυλική τεχνολογία καθώς και με την μουσική τεχνολογία των αρχαίων και αναφέρθηκε στα Υδραυλικά έργα, κάνοντας λόγο για αρχαία και σύγχρονη ύδρευση των Μεγάρων κάτω από πολυσύχναστους δρόμους: «Οι σωστικές ανασκαφές ανακαλύπτουν την ιστορία της αρχαίας πόλης. Η Νότια Κρήνη είναι από τα σημαντικότερα ευρήματα που ήρθαν στο φως μέσω εκσκαφών έργου αντικατάστασης δικτύου ύδρευσης της σύγχρονης πόλης. Οι έρευνες για το έργο της ύδρευσης μας έδωσαν νέα δεδομένα άγνωστα ως σήμερα, όπως τμήματα από ανάγλυφα. Εδώλια από την αρχαϊκή ως την κλασική περίοδο από καλής ποιότητας κεραμική και με την επιγραφή «ΑΦΡΟ» σχετίζονται με ιερό Αφροδίτης στα Μέγαρα, ενώ για πρώτη φορά στα Μέγαρα πιστοποιείται η λειτουργία εργαστηρίου ειδωλοπλαστικής για λατρευτικές ανάγκες στον λόφο του Αλκάθου».
Η Αρχαιολόγος Χριστίνα Καζαζάκη απηύθυνε ομιλία υπό τον τίτλο «Ερευνώντας το παρελθόν των Μεγάρων μέσα από το έργο «Κατασκευή δικτύου ακαθάρτων της πόλης των Μεγάρων-έργα Β’ φάσης», όπου αναφέρθηκε σε Τμήμα νεκροταφείου και άλλα πολύ σημαντικά ταφικά ευρήματα που δημιουργούν ένα χάρτη της ιστορίας των Μεγάρων.
Η Γ. Θεοδώρου αναφέρθηκε σε εργασίες συντήρησης των ευρημάτων. Ο Thierry Lucas μίλησε για το Παλαιόκαστρο και το λόφο του αγίου Γεωργίου και όσα αποκαλύπτει ελληνογαλλική έρευνα στη θέση της αρχαίας Νισαίας. Η κ. Farinetti ανέπτυξε πτυχές της ελληνοϊταλικής συνεργασία για την μελέτη της ενδοχώρας των Μεγάρων: «Η συμβολή των τοπικών κοινωνιών στην καταγραφή της ιστορίας είναι καθοριστική. Τα ίχνη της παρουσίας του ανθρώπου κατευθυντήριοι οδηγοί για να αποκαλύψουν το παρελθόν και την παλιά ανθρώπινη δραστηριότητα» ανέφερε χαρακτηριστικά η Ιταλίδα αρχαιολόγος που ερευνά την ιστορία των Μεγάρων. Η αγροτική παραγωγή και η ζωή της υπαίθρου καθόριζε διαχρονικά όλες τις πτυχές της μεγαρικής κοινωνίας. Ήταν ζωτικός χώρος και οικονομική πηγή και ως χώρος είχαν συμβολική σημασία τα Γεράνεια όρη. Στη Βρέστιζα υπάρχει ακόμη εντυπωσιακό τείχος ύπαρξη οικισμού μεγάλης σημασίας».
Ο Αρχαιολόγος Νίκος Τσονιώτης μίλησε για το Μνημείο του Καρός, για το ιστορικό-αρχαιολογικό πλαίσιο, την προστασία και τις προοπτικές του, προτείνοντας αποκατάσταση λατομείου, διαμόρφωση διαδρομής για επισκέπτες στον αρχαιολογικό χώρο που θα προκύψει: «Το μέγεθος του μνημείου το καθιστούσε ένα από τα εξέχοντα μνημεία της περιοχής, σημείο προσανατολισμού για τα πλοία στην ακτή των Μεγάρων».
Εργασία των Κ. Φλώρου και Ε. Ζαγκουδάκη παρουσιάστηκε για τα εκκλησιαστικά μνημεία της περιοχής των Μεγάρων, στον Ναό Αγίου Αντωνίου, στον Ναό Αγίου Νεκταρίου στον λόγο Αλκάθους και στον Καθεδρικός Ι. Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων.
Τελευταία αλλά και πολύ σημαντικά, η αποκατάσταση των βυζαντινών μνημείων των Μεγάρων στον Ελαιώνα, τα παρεκκλήσια του Αγίου Αθανασίου, του Αγίου Γεωργίου και Μεταμορφώσεως Χριστού, των οποίων οι εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη.