Τα Μέγαρα χάνουν ακόμα μια υπηρεσία & οι πολίτες φορτώνονται με επιπλέον υποχρεώσεις και καθυστερήσεις στις υποθέσεις τους με τη Δικαιοσύνη
Μεγάλες αλλαγές στον δικαστικό χάρτη της χώρας προωθεί νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης, που εισάγεται προς συζήτηση στο Υπουργικό Συμβούλιο και εν συνεχεία τίθεται προς διαβούλευση.
Με βάση τις πληροφορίες για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, ενοποιούνται τα Ειρηνοδικεία με τα Πρωτοδικεία, το Πρωτοδικείο Αθηνών χωρίζεται στα δύο, αυξάνεται αισθητά η αρμοδιότητα του Πρωτοδικείου Πειραιά -σε νησιά του Αργοσαρωνικού-, συγχωνεύονται Πρωτοδικεία, παραμένουν τα Εφετεία στα νησιά και στις ακριτικές περιοχές.
Στόχος της μεταρρύθμισης είναι να συντομεύσει ο χρόνος τελεσίδικης απόφασης που σήμερα είναι 1.400 μέρες, να γίνει καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και να εξοικονομηθούν πόροι.
Ωστόσο αυτό δεν είναι εφικτό να συμβεί, όπως αναφέρουν νομικοί που δραστηριοποιούνται στα Μέγαρα, όπως ο νομικός Νίκος Χατζής που χαρακτηριστικά μας τόνισε ότι «θα υπάρχει μεγάλος φόρτος και η γραμματειακή υποστήριξη δεν επαρκεί, με αποτέλεσμα καθυστέρηση των υποθέσεων».
Βασικός άξονας της παρέμβασης του νέου δικαστικού χάρτη είναι η ενοποίηση Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων, που σημαίνει ότι το Ειρηνοδικείο Μεγάρων καταργείται και συγχωνεύεται με το Πρωτοδικείο. Το «διά ταύτα» του νέου δικαστικού χάρτη είναι να υπάρχει ένα Πρωτοδικείο σε κάθε νομό (περιφερειακή ενότητα). Αυξάνεται η κατά τόπον αρμοδιότητα του Πρωτοδικείου Πειραιά και θα περιλαμβάνει πλέον τις περιφερειακές ενότητες της Δυτικής Αττικής (Ασπρόπυργος, Μέγαρα και Ελευσίνα) και του Νοτίου τομέα, δηλαδή παραλιακό μέτωπο έως τη Γλυφάδα, το κέντρο του Πειραιά και τα νησιά Σαλαμίνα, Αίγινα, Πόρος, Σπέτσες και Κύθηρα.
Σημειώνεται ότι ττα Πρωτοδικεία δικάζονται αστικές υποθέσεις από 20.001 ευρώ και άνω, όπως και ποινικές υποθέσεις. Τα Ειρηνοδικεία δεν δικάζουν ποινικές υποθέσεις και δικάζουν μόνο αστικές μέχρι του ύψους των 20.000 ευρώ. Τώρα, με την επιχειρούμενη συγχώνευση των Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων, προβλέπεται η δημιουργία παράλληλης επετηρίδας, όπου οι Ειρηνοδίκες θα εξελίσσονται έως τον βαθμό του Προέδρου Πρωτοδικών και θα συνταξιοδοτούνται με τον βαθμό του Εφέτη.
Αγγελική Γκοσδή: «Αναγκαία η διατήρηση των Ειρηνοδικείων ως ανεξάρτητων μηχανισμών για την άμεση και ακώλυτη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη αλλά και την ταχεία απονομή της»
Η δικηγόρος Αγγελική Γκοσδή μας ανέφερε σχετικά τα παρακάτω: «Ριζικές αλλαγές επέρχονται σύμφωνα με το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης όπου σύμφωνα με τη νέα διαμορφωθείσα κατάσταση δεν κρίνεται απαραίτητη η ύπαρξη ορισμένων Περιφερειακών Ειρηνοδικείων. Πιο συγκεκριμένα, σε όσα Ειρηνοδικεία με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης αποδεικνύεται ότι ο αριθμός των εισερχόμενων προς εκδίκαση δικογράφων και άρα ο αριθμός έκδοσης δικαστικών αποφάσεων είναι μικρός, προτείνεται η κατάργηση τους και η ενοποίηση τους. Στόχος της εν λόγω μεταρρύθμισης αποτελεί η δημιουργία «Πολυδύναμων Ειρηνοδικείων» στα οποία θα υπάρχει διοικητική αυτοτέλεια.
Η ενοποίηση του πρώτου βαθμού θα πραγματοποιηθεί με τη συγχώνευση των Ειρηνοδικείων με τα κεντρικά περιφερειακά πρωτοδικεία, προκειμένου να αυξηθεί η καθ’ ύλην αρμοδιότητα αυτών.
Με βάση το νέο νομοσχέδιο θα υπάρχει παράλληλη επετηρίδα με την ενδεχόμενη εξέλιξη του βαθμού των Ειρηνοδικών (Α τάξεως)έως Προέδρων Πρωτοδικών, με τη θέσπιση συγκεκριμένων κριτηρίων και την απαλλαγή τους από πολλαπλά καθήκοντα.
Περαιτέρω, προτείνεται η μείωση των 19 Εφετείων ενώ τίθενται υπό κατάργηση τα Εφετεία Αγρινίου, Καλαμάτας, Χαλκίδας, και μετέπειτα τα Εφετεία Κέρκυρας και Χανίων. Ακολουθούν στην μετατροπή και συγχώνευση τα περιφερειακά Πρωτοδικεία των Νομών Μεσσηνίας, Ηλείας, Αχαΐας , Αιτωλοακαρνανίας , Βοιωτίας, Πέλλας. Όσον αφορά το Πρωτοδικείο Αθηνών προτείνεται η κατάτμηση του, σε δύο νέα αυτοτελή τμήματα, προτείνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο και νέο χωροταξικό σχεδιασμό, ενώ αυξάνεται σημαντικά η αρμοδιότητα του Πρωτοδικείου Πειραιά με αύξηση των οργανικών θέσεων των δικαστών του.
Ωστόσο η διατήρηση των Ειρηνοδικείων ως ανεξάρτητων μηχανισμών όπως αναφέρεται και στην ένωση δικαστών κρίνεται αναγκαία για την άμεση και ακώλυτη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη αλλά και την ταχεία απονομή αυτής εκδικάζοντας αποτελεσματικά τις υποθέσεις που εισάγονται σε αυτά».
Αναστασία Καρδάτου: «Η αλλαγή αυτή συνεπάγεται ποικίλες συνέπειες τόσο σε εμάς ως νομικούς όσο και στους πολίτες»
Η Αναστασία Ι. Καρδάτου, Δικηγόρος L.L.M. Πολιτικής Δικονομίας Νομικής Σχολής Αθηνών, μας καταθέτει για το θέμα τις παρακάτω απόψεις της: «Βρισκόμαστε προ των πυλών μιας ιστορικής αλλαγής στον τομέα της Δικαιοσύνης.
Η συγχώνευση των κατά τόπους Ειρηνοδικείων με το Πρωτοδικείο της έδρας στην οποία υπάγονται, εγκαινιάζει μια νέα εποχή στη δικαστηριακή πρακτική.
Φυσικά η αλλαγή αυτή συνεπάγεται ποικίλες συνέπειες, θετικές και αρνητικές, τόσο σε εμάς ως νομικούς όσο και στους πολίτες.
Πρακτικά και δικονομικά με την εν λόγω δικαστηριακή συγχώνευση δεν θα υφίσταται διαχωρισμός των υποθέσεων στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας μεταξύ Ειρηνοδικείων και Πρωτοδικείων, ανάλογα με την αξία του αντικειμένου της διαφοράς, αλλά όλες οι υποθέσεις θα υπάγονται στο κατά τόπον αρμόδιο Πρωτοδικείο.
Το πλέον σημαντικό πλεονέκτημα της συγχώνευσης αυτής και ο βαθύτερος στόχος της νομοθετικής αυτής ρύθμισης είναι η επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης. Ο διαμελισμός του Πρωτοδικείου Αθηνών σε περισσότερα Πρωτοδικεία μικρότερης περιφερειακής εμβέλειας και ταυτόχρονα η εισαγωγή αφενός των Ειρηνοδικών στη βαθμίδα των Πρωτοδικων Δικαστών και αφετέρου των δικαστικών υπαλλήλων των Ειρηνοδικείων στα Πρωτοδικεία, δύναται να αποτελέσει τον κύριο μοχλό επίλυσης του χρόνιου και δυσθεώρητου προβλήματος, που είναι η καθυστέρηση έκδοσης των δικαστικών αποφάσεων. Τούτο δύναται να συμβεί με τη συγχώνευση Ειρηνοδικείων-Πρωτοδικείων και συνάμα με τον διαχωρισμό των μεγάλων Πρωτοδικείων της χώρας, διότι τοιουτοτρόπως αφενός θα πολλαπλασιαστεί ο αριθμός των Δικαστών και των δικαστικών υπαλλήλων (γραμματέων) στα Πρωτοδικεία και αφετέρου με τον τρόπο αυτό δεν θα συσσωρεύεται η πλειονότητα των υποθέσεων σε ένα μόνον Πρωτοδικείο, όπως συμβαίνει στην τρέχουσα χρονική περίοδο, που οι περισσότερες υποθέσεις ολόκληρου του Νομού Αττικής υπάγονται στην καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμοδιότητα του Πρωτοδικείου Αθηνών, με αποτέλεσμα να προκαλούνται μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων λόγω της τεράστιας δικαστηριακής ύλης.
Επιπροσθέτως ως προς εμάς τους νομικούς η εν λόγω συγχώνευση είναι και θετική και αρνητική. Από την μια πλευρά με τη συγχώνευση Ειρηνοδικείων-Πρωτοδικείων θα αποφευχθεί η συχνή διαμετακίνησή μας στα εκάστοτε κατά τόπους αρμόδια επαρχιακά Ειρηνοδικεία, καθότι η πλειονότητα των υποθέσεών μας θα ανήκει πλέον σε ένα ενιαίο Δικασταριακό ίδρυμα, που θα είναι το αρμόδιο Πρωτοδικείο και από την άλλη πλευρά η αρνητική συνέπεια είναι ότι όλοι εμείς οι Δικηγόροι που εργαζόμαστε στην πόλη των Μεγάρων αναγκαστικά θα πολλαπλασιάσουμε τις μετακινήσεις μας ως προς τις περιοχές που θα εδρεύουν τα αρμόδια Πρωτοδικεία, διότι πλέον θα απευθυνόμαστε σε αυτά ακόμη και για ζητήματα για τα οποία μέχρι σήμερα είναι αρμόδιο το Ειρηνοδικείο Μεγάρων, γεγονός που επιφέρει τόσο αύξηση του χρόνου που θα απαιτείται για τη διεκπεραίωση της κάθε υπόθεσης όσο και αύξηση των δαπανών μετακίνησης.
Βέβαια μία τέτοια αλλαγή επισύρει και κάποια μειονεκτήματα για τους πολίτες και για το σύνολο μιας τοπικής κοινωνίας.
Ένα εξαιρετικά σημαντικό μειονέκτημα είναι ότι πρακτικά θα δυσχερανθεί η δυνατότητα αυτοπρόσωπης πρόσβασης των πολιτών στα Δικαστήρια, για ζητήματα για τα οποία έχουν το δικαίωμα να διεκπεραιώσουν οι ίδιοι χωρίς να προσλάβουν πληρεξούσιο δικηγόρο (π.χ. έκδοση πιστοποιητικών, απλή δημοσίευση διαθηκών κ.λ.π.), καθότι πλέον θα πάψουν να απολαμβάνουν την αμεσότητα στην εξυπηρέτηση των πολιτών που υπάρχει στα Ειρηνοδικεία της επαρχίας. Τούτο καθόσον η πολυπλοκότητα των τμημάτων των Πρωτοδικείων και συνάμα η ανάγκη μετακίνησης των πολιτών σε άλλη πόλη, όπου θα εδρεύει το αρμόδιο Πρωτοδικείο, είναι βέβαιο ότι θα δυσκολέψει σε σημαντικό βαθμό, την απεύθυνση των απλών πολιτών στη Δικαιοσύνη χωρίς τη βοήθεια δικηγόρου.
Επίσης, ένα ακόμη σημαντικό μειονέκτημα είναι ότι η πόλη μας θα χάσει άλλη μία δημόσια υπηρεσία, την οποία επισκέπτονται καθημερινά πλήθος κόσμου (δικηγόροι και πολίτες) από άλλες περιοχές και το γεγονός αυτό είναι πιθανό να επιφέρει και αρνητικές οικονομικές προεκτάσεις σε τοπικές επιχειρήσεις, κυρίως σε εκείνες που εδρεύουν πλησίον του Ειρηνοδικείου Μεγάρων και στηρίζουν σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία τους στην εκπλήρωση των αναγκών του κόσμου που απευθύνεται στο Ειρηνοδικείο Μεγάρων (Βιβλιοπωλεία, καφέ κ.λ.π.).
Εν κατακλείδι κατά την άποψή μου η συγχώνευση των Ειρηνοδικείου Μεγάρων με το αρμόδιο Πρωτοδικείο στο οποίο υπάγεται, αποτελεί ένα αρκετά βαθύ και πολύπλοκο ζήτημα, το οποίο έχει προεκτάσεις σε πολλούς τομείς της κοινωνίας και χρήζει μεγάλης ανάλυσης. Ευελπιστώ ότι τα πλεονεκτήματα του νέου αυτού μέτρου θα υπερτερήσουν των μειονεκτημάτων και θα μπούμε σε μία νέα εποχή για την ελληνική Δικαιοσύνη, όπου τόσο οι πολίτες θα απολαμβάνουν ταχύτερη απονομή Δικαιοσύνης όσο και εμείς ως νομικοί θα μπορούμε να παρέχουμε καλύτερες και ταχύτερες υπηρεσίες».