Το 2021 αποτελεί έτος εθνικού εορτασμού για τον Ελληνισμό καθώς συμπληρώνονται 200 χρόνια από την Ελληνική επανάσταση του 1821 γεγονός που διαμόρφωσε το πρώτο Ελληνικό ανεξάρτητο κράτος και επηρέασε σημαντικά όλη τη σύγχρονη Ευρωπαϊκή ιστορία.
Έτσι οι φετινές εκδηλώσεις μνήμης και παράδοσης Μικρασιατικά 2021 είναι αφιερωμένες στο κορυφαίο ιστορικό γεγονός για την παλιγγενεσία του Ελληνικού Έθνους και της συμμετοχής των Μικρασιατών σε αυτήν.
Η ιστοριογραφία της επανάστασης του 1821 σχεδόν αγνοεί τη συμμετοχή των Μικρασιατών στον αγώνα του Γένους που δεν ήταν ένα γεγονός που αφορά μόνο το Μοριά τη Ρούμελη και τα νησιά αλλά όλο τον Ελληνισμό αφού πήραν μέρος αγωνιστές από όλες τις περιοχές με Ελληνικό πληθυσμό, όπως Μικρά Ασία Κρήτη Κύπρος Επτάνησα Θρακομακεδόνες Ήπειρο παραδουνάβιες και βαλκανικές περιοχές.
Στο πανεθνικό κάλεσμα για Αγώνα ανταποκρίθηκαν αμέσως χιλιάδες Μικρασιάτες Έλληνες από όλες τις περιοχές Κωνσταντινούπολη, Καισάρεια, Ικόνιο, Καππαδοκία, Σμύρνη, Κυδώνια, Πόντος, Ερυθραία. Τον αγώνα για λευτεριά τον πλήρωσαν οι Μικρασιάτες με σκληρά αντίποινα χιλιάδες νεκρούς, λεηλασίες και κάψιμο πολλών πόλεων μετά από την εκδικητική μανία των Τούρκων
Από αυτό το Εθνικό προσκλητήριο δε θα μπορούσαν να λείψουν οι Μελιώτες ανυπότακτοι και επαναστάτες (Σκιαδες) από τη φύση τους
“Από όσα διασώθηκαν με το προφορικό λόγο αλλά και σκόρπια κείμενα και μελέτες οι περισσότεροι πολέμησαν αρχικά με το οπλαρχηγό Σταικο στο Ναύπλιο επώνυμοι αναφέρονται οι: Πολυχρόνης Χρόνης, Αναγνωστης Γιάννης, Χρήστου Πανάγος, Καρανικολής Μανώλης, Χρήστου Κωνσταντίνος, Λουτραρης ή Καλαϊτζής Γιάννης, Νταβουτης Μιχάλης, Νικολής Καλούδης, Κελης Αθανάσιος, Σβωκος και Πασσαλής Νικολής (επανάσταση Χίου) Τσάκαλος Γιάννης, πυρπολικο Καναρη- συμμετοχή στη ανατίναξη της Τουρκικής καπιτάνας μαζί με άλλους τέσσερις κοντοχοριανους από την Αγία Παρασκευή και τον Τσεσμέ και δεκαεννιά Ψαριανούς.
Επίσης με το Σταικο πολέμησαν οι Μπούσουλας, ο Καραμιχάλης Δημήτρης, Καραμπλάκας Δημήτρης, Βουδούρης Μανώλης, Ιωαννίδης Γιώργης, Ζουβάνος Εμμανουηλ Γεώργιος η Ξαξιος αλλά και Άλλοι πολλοί για τους οποίους δυστυχώς δεν υπάρχουν πια στοιχεία .”” (ΜΕΛΙ ΚΑΡΑΠΟΥΡΝΩΝ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΒΑΓΙΑΝΟΣ)
Τον Ιούνη του 1826 στο Ναύπλιο οι Μικρασιάτες μακριά από κάθε πολιτική σκοπιμότητα και μακριά από τις εμφύλιες διαμάχες προσηλωμένοι στον Αγώνα αποφασίζουν να οργανωθούν σε αυτόνομο σώμα με τη επωνυμία Ιωνική Φάλαγγα και επικεφαλής το Σμυρνιό ή Βουρλιώτη Γιαννάκο Καρογλου.
Πολεμούν σε πολλές μάχες μαζί με το Νικηταρά, όλες νικηφόρες.
Τον Αύγουστο του 1826 ζητούν και φεύγουν για Αθήνα προκειμένου να βοηθήσουν τον Καραϊσκάκη κατά την πορεία τους και περνώντας από τα Μέγαρα παίρνουν μέρος στη σκληρή Μάχη στα Αιγοσθενα στη πολιορκία της Δομβρενας για 22 μέρες αλλά και σε πολλές άλλες μάχες όπως στη μάχη της Αράχωβας στο Δίστομο στη Τιθορεα, στη Φόντανα στο Φάληρο και σε άλλες πολλές.
Μετά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου (8 Οκτωβρίου 1827) οι Μικρασιάτες βρέθηκαν στα Μέγαρα με το Φαβιερο να ηγείται της εκστρατείας για την απελευθέρωσή της Χίου.
Οι περισσότεροι Μικρασιάτες αγωνιστές έμειναν άγνωστοι αφού με το φόβο της εκδικητική μανίας των Τούρκων ήταν δηλωμένοι όχι με το πραγματικό τους όνομα αλλά με ψευδώνυμα που είχαν κάνουν με τον τόπο καταγωγής όπως Σμυρναίος ή Σμυρνιωτάκης, Βουρλιώτης, Κυδωνεύς, Τσεσμελής, Ανατολίτης, Τραπεζανλήδες, Μαυροθαλασσίτες, κτλ.
Ήρθε η ώρα να τιμήσουμε όλους αυτούς τους άγνωστους ήρωες αγωνιστές για τη λευτεριά, όπως πραγματικά τους αξίζει έστω και καθυστερημένα.
Βαγιανός Γιώργος, Καλαϊτζή Ελευθερία
εκ μερους του Διοικητικού Συμβουλίου του Πολιτιστικού και Μορφωτικού Συλλόγου Αγ Ιωαννης Θεολογος Μελι Μεγαρων