«Πάλι με χρόνια και καιρούς πάλι δικιά σου θάναι», με τούτα τα λόγια παρηγοριόταν ο λαός μας μετά την Αλωση της Πόλης. Γιατί ο λαός μας πόνεσε για την Αλωση της Πόλης; Δεν ήταν ένα φεουδαρχικό και τυραννικό καθεστώς, όπως υποστηρίζουν ο Κοραής, οι Μαρξιστές και οι ημιμαθείς ευρωγενίτσαροι ;
ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ:<<… ήρθε ο Άμιλτον( ο αρχηγός της αγγλικής μοίρας) να με ιδή. Μου είπε, ότι:’’Πρέπει οι Έλληνες να ζητήσουν συμβιβασμόν και η Αγγλία να μεσιτεύση’’ (και σήμερα τα ίδια μας λένε). Εγώ του αποκρίθηκα, ότι : ‘’ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΟΤΕ ,ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ. ΕΜΕΙΣ, ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΜΙΛΤΟΝ ,ΠΟΤΕ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΝ ΔΕΝ ΕΚΑΜΑΜΕΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ….Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΜΑΣ ΕΣΚΟΤΩΘΗ, ΚΑΜΙΑ ΣΥΝΘΗΚΗ ΔΕΝ ΕΚΑΜΕ’’…
Η ΑΛΗΘΕΙΑ Ολόκληρα η βυζαντινή ιστορία χαρακτηρίζεται από την ατέρμονη πάλη της κεντρικής εξουσίας κατά των μεγάλων γαιοκτημόνων. Μπορούμε να πούμε ότι στα πλαίσια της βυζαντινής κοινωνικής μηχανής , όπως την εξέφραζε ο αυτοκράτορας, δεν υπήρχε χώρος για μια τάξη ευγενών γαιοκτημόνων, τύπου Δύσης. Η απουσία κάθε τυπικής κοινωνικής διάκρισης έδινε στη βυζαντινή διοίκηση έναν κοσμικό- λαϊκό χαρακτήρα που τη διαφοροποιούσε από τις δυτικές φεουδαρχικές κοινωνίες. …….. Ο ακρογωνιαίος λίθος του βυζαντινού οικοδομήματος υπήρξε η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ Ο ΔΥΝΑΜΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ. Η κύρια πηγή των κρατικών εσόδων και το σπουδαιότερο τμήμα των αυτοκρατορικών στρατιών προέρχονταν από την αγροτιά. Για τούτο ο αυτοκράτορας είχε βάσιμους λόγους να υπερασπίζεται διαρκώς τους χωρικούς του από τις αυθαιρεσίες των <<δυνατών>> τοπικών αρχόντων, από τις απαλλοτριώσεις και από τα χρέη. Μέσα σ΄αυτό το πλαίσιο, η κεντρική εξουσία του Βυζαντίου έπαιρνε φιλολαϊκό χαρακτήρα. Οι μεγάλοι γαιοκτήμονες, στο βαθμό που υποδούλωναν τους μικρούς αγρότες, έθιγαν τις βάσεις του φιλολαϊκού χαρακτήρα της κεντρικής εξουσίας. Στο φόρο υπόκειντο όχι τα συγκεκριμένα πρόσωπα, αλλά τα μεγάλα σύνολα και υποσύνολα, των οπoίων η στοιχειώδης μορφή ήταν η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ. Την αδυναμία ενός φορολογούμενου όφειλαν να καλύψουν κατ΄αναλογία τα υπόλοιπα συμφορολογούμενα μέλη της κοινότητας. Κατά συνέπεια, η ανάπτυξη μιας ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ δεν ήταν ασυμβίβαστη με τη συγκρότηση ενός συγκεντρωτικού κράτους . Στον καταμερισμό των έργων που προέκυπτε, η κοινότητα, από τη στιγμή που εκπλήρωνε τις φορολογικές της υποχρεώσεις έναντι του κεντρικού κράτους, είχε πλήρη εξουσία επί των μελών της, κατά παράδοση το σύνολο των πολιτών αποτελούσε το ανώτατο όργανο της αυτοδιοίκησης ,δηλαδή τη ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ,ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ,ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ. Αυτό το κοινοτικό σύστημα έμεινε άθικτο και λειτούργησε στα 400 χρόνια της Τουρκοκρατίας. Επομένως η έννοια <<Βυζάντιο>> είναι ασυμβίβαστη με την έννοια της <<φεουδασρχίας>>. Η έκφραση <<βυζαντινός φεουδαρχισμός>> είναι φορτισμένη με έναν αδικαιολόγητο ιδεολογικό περιεχόμενο και είναι αντιφατική και αναληθής. Μια ορισμένη τάξη ευγενών <<φεουδαρχών>> αναπτυσσόταν στο Βυζάντιο με αφορμή τις σχέσεις της με τη Δύση. Όμως, παρ΄όλη τη διαλυτική επίδρασή της επί της βυζαντινής κοινωνικής δομής, δεν κατόρθωσε ποτέ να μεταφυτεύσει στην Ελλάδα μια φεουδαρχία δυτικού τύπου. Ακόμη και κατά την περίοδο της βυζαντινής αποσύνθεσης, κατά τον 13ο και 15ο αιώνα, παρ΄όλη τη βίαιη στρατιωτική κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους του βυζαντινού εδάφους από τους Φράγκους, ο Έλληνας αγρότης ποτέ δεν στάθηκε δυνατό να υπαχθεί σ΄ένα δουλοπαροικιακό καθεστώς όμοιο με το δυτικό.
Λ. ΜΠΙΣΤΑΡΑΚΗΣ