Οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πανδημίας και πλήττονται περισσότερο από αυτήν, όπως τονίζεται και στην ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ το 2021.
Παρασκευή Παπαθανασίου, νοσηλεύτρια στο Κέντρο Υγείας Μεγάρων
Μαρία Βόσσου, γιατρός σε Κέντρα ΥγείαςΈχεις παρατηρήσει ποτέ κάποιον ασθενή όταν βλέπει έναν άνδρα με ιατρική ποδιά; Θα πάει προς το μέρος του χωρίς να τον ξέρει και θα του πει “γιατρέ…”.Όταν δει μια γυναίκα γιατρό, χωρίς να την ξέρει, θα την πλησιάσει και θα την ρωτήσει “γιατρός είστε;” και ας φοράει και αυτή ιατρική ποδιά. Σίγουρα τώρα με την πανδημία οι γυναίκες έχουν εξαντληθεί, δουλειά-σπίτι- παιδιά. Εμένα π.χ. το πρόγραμμα μου αρχίζει στις 7:30. Ξυπνάω. Ανοιγω τον υπολογιστή.Ανοιγω το σημειωματάριο με τις διευθύνσεις των καθηγητών, ανοίγω το webex, μαζεύω το δωμάτιο της κόρης μου για να μπορεί να κανει μαθημα και μετά αρχίζει το δράμα, να την ξυπνήσω, να πάω μετά στη δουλειά. Το χειρότερο είναι όταν γυρίζω σπιτι. Προ εμβολίου έπρεπε ν’ απομονώνομαι, να έρχομαι σε ελάχιστη επαφή με την κόρη μου και τους δικούς μου. Ξένος στο ίδιο σου το σπιτι και αυτό φαντάσου ότι το περνουν πολλές γυναίκες υγειονομικοι.
Άσε, που με την πανδημία έχει αυξηθεί το ποσοστό της κατάθλιψης στις γυναίκες. Οι γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες. Και την πανδημία επίσης εμείς οι υγειονομικοί την βιώνουμε πιο βαριά. Για παράδειγμα, έχω 24ωρη εφημερία και όλη μέρα έχω γονατίσει από τη δουλειά και λέω θα πάω σπίτι αύριο θα ξεκουραστώ και μετά θα βγω για ένα καφέ με μια φίλη να νιώσω λίγο “φυσιολογική”. Μας το πήρε και αυτό η πανδημία. Μου λείπουν οι φίλες μου, ένας καφές σε γυάλινο ποτήρι και στο τραπεζάκι της καφετέριας, μου λείπει το αγαπημένο μου μεξικάνικο εστιατόριο…Κατερίνα Σπυράτου, φαρμακοποιός
Ένας χρόνος συμπληρώθηκε με την παρουσία της πανδημίας COVID-19 στη ζωή μας. Ένας χρόνος γεμάτος προκλήσεις σε προσωπικό, κοινωνικό, επαγγελματικό και οικονομικό επίπεδο.
Όπως όλοι οι εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή δημόσιας υγείας, και εγώ ως φαρμακοποιός έπρεπε να προσαρμοστώ στη νέα πραγματικότητα. Τα αυξημένα μέτρα υγιεινής και προστασίας έγιναν προτεραιότητα στην νέα καθημερινότητά μας. Επίσης, κυριάρχησε η συνεχής και έγκυρη επιστημονική ενημέρωση ώστε να συμβουλεύουμε και να κατευθύνουμε το κοινό με υπευθυνότητα και αξιοπιστία. Το φαρμακείο λειτούργησε ως άμεσο σημείο πρόσβασης του υγειονομικού συστήματος και καθημερινά καλούμαστε να συμβάλουμε στη διασφάλιση της υγείας –σωματικής και ψυχολογικής των ασθενών.
Το συναισθηματικό αποτύπωμα της τελευταίας χρονιάς είναι σίγουρα αρνητικό. Ο φόβος, το άγχος, η αβεβαιότητα, η θλίψη ακόμα και ο θυμός ήταν τα κυριότερα συναισθήματα. Υπάρχει συνεχής ανησυχία για τη δική μου υγεία, των μελών της οικογένειας μου καθώς και των ατόμων που συναναστρέφομαι καθημερινά. Η διαφύλαξη του επιπέδου του λειτουργήματός μου ταυτόχρονα με τη διατήρηση της ασφάλειας του κοινού που επισκέπτεται το φαρμακείο ήταν και συνεχίζει να είναι μια ψυχοφθόρα πρόκληση. Παράλληλα, υπάρχει έντονη ανασφάλεια για το νέο κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο που δημιουργείται , ενώ ο κοινωνικός αυτοπεριορισμός μεγενθύνει την ένταση των δυσάρεστων συναισθημάτων. Συνήθως επιστρατεύω τη λογική, την αισιοδοξία και την επιστημονική ενημέρωση για να μετριάσω τον αρνητισμό και ανυπομονώ για το τέλος της πανδημίας.
Επιδημιολογικά, οι γυναίκες φαίνεται να ευνοούνται από τη νόσο καθώς υπάρχει μικρότερη πιθανότητα να νοσήσουν σοβαρά σε σχέση με τους άντρες. Ωστόσο παρατηρώ πως πλήττονται περισσότερο επαγγελματικά, ψυχολογικά και οικονομικά. Η πλειοψηφία των νοσηλευτών, των υπαλλήλων καθαριότητας και φροντιστών ηλικιωμένων και ευπαθών ομάδων είναι γυναίκες. Επίσης λόγω του lockdown και του κλείσιμου των παιδαγωγικών δομών, πολλές εργαζόμενες ωθούνται στην τηλεργασία δίχως ωράριο, στη μείωση του ωραρίου ακόμα και στην αναστολή εργασίας με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι αρμοδιότητες τους και ο φόρτος εργασίας τους, με πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην επαγγελματική τους πορεία. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως λόγω των αυξημένων περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας με θύματα κυρίως γυναίκες κατά τη διάρκεια της καραντίνας, ο φαρμακευτικός σύλλογος συμμετείχε στην πρωτοβουλία με τον κωδικό “ΜΑΣΚΑ-19”. Στην περίπτωση κατά την οποία μας την ζητήσει κάποιος/α πελάτης/τισσα κρατάμε τα στοιχεία και ενημερώνουμε την αντίστοιχη υπηρεσία.
Παρ’ όλες τις δυσκολίες που όλοι αντιμετωπίζουμε, αισιοδοξώ πως με την υπομονή μας, την συμβολή της επιστήμης και τον εμβολιασμό που έχει ήδη ξεκινήσει, σύντομα θα επιστρέψουμε σε πιο υγιείς ημέρες”.
Ελένη Μπότιζα, φαρμακοποιός
“Δουλεύω στον τομέα της υγείας οπότε έχω συνειδητοποιήσει το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση την οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Ως εργαζόμενη έχω περισσότερες πιθανότητες να έρθω σε επαφή με άτομα που είναι θετικοί στον ιό.
Μετά από πολλούς μήνες μάχης με την νόσο covid-19 στην Ελλάδα, μπορώ να πω ότι η κρίση αυτή έχει πολύ διαφορετικές πτυχές. Δεν πρόκειται για μια κρίση στην δημόσια υγεία ή την οικονομία, αλλά και για την αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων που ανέκυψαν από την ανισότητα.
Η covid-19 έχει φανερώσει με οξύτερο τρόπο την ανισότητα μεταξύ των φύλων. Ένα τεράστιο ποσοστόο γυναικώ είναι εκτός αγοράς εργασίας. Σημαντικότατο ρόλο διαδραματίζει η κοινωνική αντίληψη, πανίσχυρη έως σήμερα στην Ελλάδα ότι η γυναίκα είναι εκείνη που πρέπει να αφήσει την εργασία της για να φροντίσει τα παιδιά που μένουν στο σπίτι την περίοδο της καραντίνας.
Συνεπώς, έτσι, υπάρχει όξυνση της έμφυλης βίας εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων. Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες για να συνδυάσουν την τηλεργασία με το καθήκον της φροντίδας της οικογένειας. Το γεγονός ότι έχουν βρεθεί πολλές γυναίκες στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά την διάρκεια της πανδημίας, ως εργαζόμενες στον τομέα υγείας, φροντίδας ηλικιωμένων και παιδιών, πρέπει να επισημανθεί πόσο απροστάτευτες και ευάλωτες είναι.
Με ρωτάς αν φοβάμαι, θα απαντήσω ναι. Προσέχω όμως, τηρώ όλα τα μέτρα προστασίας όπως συνιστώ σε όλους να το κάνουν.
Η πανδημία δεν είναι μια καταστροφική δύναμη, μπορεί να γίνει ένα μήνυμα αφύπνισης, είναι ένας παράγοντας που θα μας αναγκάσει να κοιτάξουμε το ζήτημα των ανισοτήτων κατάματα και να το αντιμετωπίσουμε.
Οι καλύτερες μέρες θα έρθουν σύντομα. Μαζί αντιμετωπίζουμε την κρίση αυτή, οπότε σημαντική προϋπόθεση να βοηθήσουμε όλοι σε αυτό”.
Μαρία Κιούση, γενική ιατρός
“Είμαστε μπροστά σε όλα οι γυναίκες σήμερα. Οι γυναίκες στην υγεία στις μονάδες είναι το 70%., χειρίζονται όλη την κρίση. Στην υγεία είμαστε γενικά περισσότερες.
Προσωπικά, έχω χάσει δύο γυναίκες συναδέλφους ιατρούς.
Όλες μας δουλεύουμε χωρίς να μπορούμε να αγκαλιάσουμε τα παιδιά, τους φίλους και τους συζύγους.
Στην καθημερινότητα έχουμε να διαχειριστούμε τα πάντα οι γυναίκες. Από το σπίτι, την τηλεκπαίδευση των παιδιών, τα προσωπικά μας θέματα, επαγγελματικά, οικονομικά, να φροντίσουμε τους ευπαθείς στο οικογενειακό μας περιβάλλον.
Διαχειρίζομαι περισσότερο τηλεφωνικά το ιατρείο σημαίνει και οικονομική και ψυχολογική και κοινωνική φθορά.
Σίγουρα, βλέπουμε περισσότερα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και ανισότητας εξαιτίας του εγκλεισμού που προκαλεί πολλά ψυχολογικά προβλήματα. Όμως δεν πρέπει να χάνουμε την αισιοδοξία μας, έχουμε μάθει να δίνουμε μάχες…”
Ελένη Χαρτοφύλακα, φαρμακοποιός
“Η επίδραση της πανδημίας στην καθημερινότητα και την ψυχολογία μας είναι καταλυτική.