Με θέμα την Ενημέρωση για το έργο «Συντήρηση και αποκατάσταση Καθεδρικού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων» έστειλε επιστολή η Κατερίνα Πιπιλή για την μέχρι σήμερα εξέλιξη του έργου. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής.
“Tο καλοκαίρι του 2013 ο πατήρ Σεραπίων Μιχαλάκης, Προϊστάμενος του Καθεδρικού Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μεγάρων, με δική του πρωτοβουλία επιδίωξε την πραγματοποίηση εμπεριστατωμένης μελέτης αποκατάστασης και συντήρησης του Ιερού Ναού , ώστε να ακολουθήσουν οι απαραίτητες εργασίες.
Η Αρχιτεκτονική μελέτη πραγματοποιήθηκε από το Μελετητικό Γραφείο “Σαράντης Κατσουρός – Μαρία Παπαδοπούλου, Αρχιτέκτονες Μηχανικοί, Κέκροπος 7-9, 105 58 Πλάκα, Ἀθήνα”. Η Κατερίνα Πιπιλή ως Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου Αττικής τότε, με περιφερειάρχη τον Γιάννη Σγουρό βοήθησε στο να ενταχθεί το εν λόγω έργο στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας με Τίτλο : «Συντήρηση και αποκατάσταση Καθεδρικού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων»
Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων εγκαινιάστηκε στις 25 Μαρτίου 1878. Ο Ναός είναι χτισμένος πάνω στα θεμέλια μίας Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής Εκκλησίας, θραύσματα των οποίων βρίσκονται κάτω από το Πρόναο του υπάρχοντος κτίσματος. Το 1936 καθιερώθηκε ως Μητροπολιτικός Ναός της πόλεως των Μεγάρων.
Το κτίσμα μέσα στο πέρασμα των ετών έχει δεχθεί πολλαπλές επεμβάσεις, με σημαντικότερη εκείνη της προσθήκης του Προνάου το 1972. Παρόλα αυτά, και παρά τη μερική επισκευή μετά το σεισμό του 1981, ο Ναός ακόμα και σήμερα παρουσιάζει εμφανείς φθορές και αρκετά ζητήματα τόσο σε αρχιτεκτονικό, όσο και σε στατικό επίπεδο.
Η μελέτη λοιπόν παρουσιάζει με αναλυτικό τρόπο την αποκατάσταση που χρειάζεται ο Ναός και την ολοκληρωμένη παρέμβαση στον περιβάλλοντα χώρο αυτού, με διαμόρφωση της πλατείας και του χώρου περιμετρικά του Ναού. Στο σημείο αυτό πρέπει να διευκρινιστεί ότι η διαμόρφωση του χώρου που περιβάλλει το Ναό είναι επιβεβλημένη, καθώς σήμερα δεν εντοπίζονται τα λειτουργικά και αισθητικά στοιχεία που πρέπει να χαρακτηρίζουν τον προαύλιο χώρο ενός Καθεδρικού Ναού και ταυτόχρονα ενός σημαντικού μνημείου. Για αυτό το λόγο, εξάλλου στην Προγραμματική Σύμβαση συμμετέχει και ο Δήμος Μεγαρέων, εφόσον πρόκειται για κοινόχρηστο χώρο.
Παράλληλα σύμφωνα με την μελέτη αναδεικνύονται τα θεμέλια της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής στο υπόγειο του Προνάου, καθώς και συντηρούνται και αποκαθίστανται οι τοιχογραφίες του Κυρίως Ναού.
Το έργο σήμερα είναι ώριμο προς δημοπράτηση δεδομένου ότι:
- Οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί από τον Νοέμβριο του 2013.
- Λόγω της ιδιαιτερότητας του έργου απαιτήθηκαν εγκρίσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού (Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων) που έπρεπε να προηγηθούν της οικοδομικής άδειας και έχουν σήμερα ολοκληρωθεί.
- Οι αναγκαίες εγκρίσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού είναι οι ακόλουθες:
3.α. Έγκριση από την 1η ΕΦΟΡΕΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/1η ΕΒΑ/247554/134365/10798π.ε/14 Ιανουαρίου 2014).
3.β. Έγκριση από την Δ/ση Συντήρησης του ΥΠ.ΠΟ.Α (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΣΑΝΜ/ΤΣΒΜΑ/Φ01/194843/4160/8 Σεπτεμβρίου.2014).
3.γ. Έγκριση από την Γ’ Εφορεία Προϊστορικών & Κλασσικών Αρχαιοτήτων (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/Γ’ ΕΠΚΑ/19374/11499/573/28 Ιανουαρίου 2014).
3.δ. Έγκριση από την Α’ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΜΤΕ/ΕΝΜΑ/11902/1433/278/23 Ιανουαρίου 2014).
3.ε. Έγκριση από την Δ/ΝΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ της μελέτης ανάδειξης ερειπίων Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής στο υπόγειο του Πρόναου (ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΒΜΑ/ΤΑΧΜΑΕ/340/213/22/16/31 Δεκεμβρίου 2014).
- 1η οικοδομική άδεια 21 Ιανουαρίου 2014.
- Έκδοση νέας Οικοδομικής Άδειας αρ.πρ. 1571/13-10-2017
Με την 224/2014 Απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου εγκρίνεται Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ Περιφέρειας Αττικής, Υπουργείου Πολιτισμού, Δήμου Μεγαρέων και Καθεδρικού Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων για το έργο, με προϋπολογισμό 1.400.000 €. Σύμφωνα με την παραπάνω σύμβαση το έργο θα εκτελούσε η Περιφέρεια Αττικής.
Στο διάστημα που ακολούθησε το Υπουργείο Πολιτισμού χωρίς σαφή αιτιολογία αποχώρησε από την Προγραμματική Σύμβαση. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της διαδικασίας κατά ένα έτος (λόγω γραφειοκρατικών διατυπώσεων και αγκυλώσεων), καθώς έπρεπε να συναφθεί νέα Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ των υπολοίπων συμβαλλομένων μερών (Περιφέρειας Αττικής, Δήμου Μεγαρέων και Καθεδρικού Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων).
Με τις Περιφερειακές εκλογές του 2015 και την αλλαγή διοίκησης, με νέα Περιφερειάρχη την κ. Δούρου, οι αρμόδιες υπηρεσίες προέβησαν σε νέο έλεγχο των μελετών, πράγμα που επέφερε επιπλέον καθυστέρηση της πορείας του έργου, αφού ζητήθηκε επικαιροποίηση πολλών δικαιολογητικών της μελέτης.
Στην πορεία η Αντιπεριφέρεια εξέφρασε την αδυναμία της να διαθέσει την Τεχνική της Υπηρεσία για την επίβλεψη του έργου, διατηρώντας ωστόσο το δικαίωμα διαχείρισης του εγκεκριμένου κονδυλίου. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κινητοποιηθεί το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Καθεδρικού Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων για τη σύσταση και λειτουργία Τεχνικής Υπηρεσίας του Νομικού Προσώπου του Ιερού Ναού, διαδικασία, η οποία υπήρξε χρονοβόρα, αφού προϋποθέτει:
Α. Απόφαση του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου.
Β. Διαβίβαση της ανωτέρω αποφάσεως στο Μητροπολιτικό Συμβούλιο προς έγκριση.
Γ. Διαβίβαση της εγκρίσεως του Μητροπολιτικού Συμβουλίου στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος για την τελική έγκριση (μετά τον απαραίτητο έλεγχο από τη Νομική Υπηρεσία της Ιεράς Συνόδου).
Δ. Δημοσίευση της εγκρίσεως της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου στη Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
Εν συνεχεία ακολούθησε νέα Απόφαση του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Ιερού Ναού για τον ορισμό των μελών της Τεχνικής Υπηρεσίας, η οποία διαβιβάστηκε προς έγκριση στο Μητροπολιτικό Συμβούλιο της Ιεράς Μητροπόλεως Μεγάρων και Σαλαμίνος.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ιδιαιτέρως η άμεση και ουσιαστική ανταπόκριση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας Μεγάρων και Σαλαμίνος κ.κ. Κωνσταντίνου, ο οποίος οσάκις του ζητήθηκε η έγκριση και η εν γένει συνδρομή έδρασε ταχύτατα.
Η Αρχιτέκτων ΕΜΠ, MSc Κατερίνα Πιπιλή ορίστηκε Προϊσταμένη της εν λόγω Υπηρεσίας ως ένα άτομο που κατείχε τα απαραίτητα προσόντα, αλλά και επειδή ήταν η μόνη που είχε παρακολουθήσει το θέμα σε όλες του τις φάσεις και, άκρως ανιδιοτελώς, προσέφερε κάθε βοήθεια προκειμένου να προχωρήσει το εν λόγω έργο, περνώντας από κάθε υπηρεσία ελέγχου και αντιμετωπίζοντας την εκάστοτε δυσκολία στις γραφειοκρατικές φάσεις.
Η όλη καθυστέρηση είχε σαν αποτέλεσμα την αναγκαιότητα αναθεώρησης της εκδοθείσας οικοδομικής άδειας, η οποία εκδόθηκε την ……..
Σήμερα όλα τα ζητούμενα από την Αντιπεριφέρεια Δυτικής Αττικής έχουν προσκομιστεί από την Τεχνική Υπηρεσία του Καθεδρικού Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων και εκκρεμεί η νέα προγραμματική από την Περιφέρεια Αττικής, καθώς το Υπουργείο Πολιτισμού εξαιτίας της Ανάδειξης της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, πρόσφατα, εξέφρασε την επιθυμία να συμμετέχει σε αυτήν.
Είναι προφανές από την ανάπτυξη του ιστορικού για την πορεία του έργου ότι η προσπάθεια του Προέδρου του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Καθεδρικού Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεγάρων π. Σεραπίωνος, ήταν συνεχής σε όλο το διάστημα από το καλοκαίρι του 2013 μέχρι σήμερα.
Ελπίζουμε ότι η δημοπράτηση του έργου θα γίνει σύντομα, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχουν άλλες εκκρεμότητες στις Υπηρεσίες.
Ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός του έργου είναι 1.400.000 € και είναι εγγεγραμμένος στον προϋπολογισμό της Περιφέρειας”.
Κατερίνα Πιπιλή
Αρχιτέκτων ΕΜΠ,MSc