Γράφει ο Στέλιος Γκίνης
Όλα αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς και όλοι είναι βιαστικοί. Άλλοτε οι ρυθμοί ήταν πιο αργοί και πιο φυσιολογικοί. Τώρα η κοινωνία μας αδιαφορεί για το παλιό και τρέχει να προλάβει το καινούργιο, που δεν είναι πιο καλό απ’ το παλιό. Οι συμπολίτες μας άλλοτε ήσαν πιο προσεκτικοί και συγκρατημένοι, γιατί η κοινωνία τότε ήταν πολύ αυστηρή. Στα γλέντια τους όμως ξεφάντωναν και διασκέδαζαν με την ψυχή τους!
Όταν έφτανε η Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου άνοιγαν στις εκκλησίες το Τριώδιο, δηλαδή το βιβλίο με ψαλμούς σε τρεις ωδές, ενώ στις γειτονιές των Μεγάρων ανάβανε φωτιές. Τα κλήματα, για τη φωτιά, τα… κλέβανε από τους λιακούς τα αγόρια της γειτονιάς. Τα κατεβάζανε με γάντζο δεμένο σε σχοινί από τους λιακούς κρυφά, αν και οι «νοικοτσύρηδες» κάνανε πως δε βλέπανε, εκτός εάν το παρακάνανε, οπότε βάανε καμιά φωνή και οι μικροί το έβαζαν στα πόδια.
Με μια σαρμόνικα ή φυσαρμόνικα ή και χωρίς, κάθε βράδυ, όταν «άνοιγε το τριώδιο» στα σταυροδρόμια οι γειτονοπούλες στήνανε χορό γύρω από τη φωτιά τραγουδώντας:
«Τούτες οι μέρες το’χουνε
Τούτες οι δυο βδομάδες
Να τραγουδούν τα θηλυκά
Να χαίρονται οι μανάδες».
Οι μανάδες των κοριτσιών με τα μαντήλια στο κεφάλι, τις καμάρωναν, ενώ σιγοτραγουδούσαν κι αυτές.
Με λίγη μουτζούρα, από το τσουκάλι στο πρόσωπο, ένα σακάκι φορεμένο από την ανάποδη και ο άντρας γινόταν… καραγκιόζης, δηλαδή μασκαράς που προκαλούσε το γέλιο. Βέβαια δεν φορούσαν μάσκα τότε στα Μέγαρα. Κάτι «προσωπίδες» από χαρτόνι εμφανίστηκαν στα Μέγαρα, στις αρχές της δεκαετίας του πενήντα, που τις φορούσαν τα παιδιά. Σήμερα που η ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ βασιλεύει γύρω μας, οι περισσότεροι φοράνε τη μάσκατης… αθωότητας συνεχώς και είναι μασκαράδες όχι μόνο τις απόκριες.
Άλλοτε λοιπόν στα Μέγαρα μασκαράδες υπήρχαν ΜΟΝΟ τις απόκριες. Έβλεπες μουστακαλήδες και αξύριστους με… φουστάνι! Το θέαμα αυτό προκαλούσε πολύ γέλιο. Έλεγαν πολλά σατυρικά τραγούδια όπως τα παρακάτω:
«Κατηγορούν τη γάτα μας
Και τηνε λένε γραία
Που έχει μάτια γαλανά
Τσαι την ορά μακραία»
*
«Καυγάς το βράδυ έγινε
Μεγάλος με πιρούνια
Οι άλλοι τρέξαν στον καυγά
Εγώ στα μακαρούνια»
*
«Εσύ που σούρνεις το χορό
Σου πρέπουνε μουζούρες
Σου πρέπουν απ’ την Κούλουρη
Τρεις κρίθινες κουλούρες»
*
«Του μπροστινού δως του σανό
Του δεύτερου κριθάρι
Του τρίτου τσαι του τέταρτου
Γαϊδουρινό σαμάρι
Τσαι το ντούρι-ντούρι
Τσαι το κολοβό γαϊδούρι
Το’φαγε κακό τσιμπούρι…»
Το ντούρι είναι ιταλική λέξη και θα πει σκληρό δυνατό. Λέγανε π.χ. αυτός είναι ντούρος δηλαδή είναι δυνατός.
Άλλοτε λοιπόν ευκαιρία για γλέντια είχανε στους γάμους συγγενών και φίλων, αρραβώνες, στα βαφτίσια και στις ονομαστικές εορτές κυρίως των αντρών! Όταν άνοιγε το τριώδιο τότε ξεφάντωναν στην κυριολεξία για να βγάλουν την «κατσή καρδία», όπως έλεγαν.
Στις Αποκρές, όπως συνήθιζαν να τις λένε, τραγουδούσαν και χόρευαν με τη ψυχή τους, γιατί ήξεραν καλά ότι η ζωή είναι μικρή και δύσκολη με πολλές ανηφοριές γι΄αυτό έκαναν το βογκητό τους τραγούδι όπως το παρακάτω:
«Ας τραγουδήσω, ας χαρώ
Ας παίξω, ας γελάσω
Τα νιάτα δε πουλιώντουνε
Να τα ξαναγοράσω»
*
«Τούτ’ η γη που την πατούμε
Όλοι μέσα της θα μπούμε.
Τούτ’ η γη με τα χορτάρια
Τρώει νιες και παλικάρια»
*
«Οι Αποκρές ερχόντουνε
Τι άλλο καρτερούμε;
Παρακαλέστε το Θεό
Καλή Λαμπρή να δούμε».
Αποκριάτικο φαγητό ήταν το «μπουρέτσι» και γλυκό η γαλόπιτα.
Εύχομαι σε όλες και σε όλους ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ τις μέρες.