Γράφει ο ΕΛ.Κ.ΠΑΠΑΛΕΥΘΕΡΗΣ MD-Msc
ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ-ΦΥΜΑΤΙΟΛΟΓΟΣ
ΙΑΤΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ(ειδ.κατ.)
Η Φαρμακοβιομηχανία Merck έχει υποβάλει αίτηση στην Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης (EUA) του χαπιού, που ονομάζεται molnupiravir. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι η εταιρεία λέει ότι απέδωσε τόσο καλά σε μια κλινική δοκιμή που σταμάτησε τη δοκιμή νωρίς, ώστε να μπορεί να κινηθεί γρήγορα για να υποβάλει αίτηση για το EUA.
Το δελτίο τύπου της εταιρείας αναφέρει ότι το φάρμακο μείωσε τον κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου στο μισό σε ασθενείς που είχαν ήπια έως μέτρια ασθένεια.
«Σίγουρα έχει τη δυνατότητα να είναι μια πραγματικά σημαντική πρόοδος», λέει ο Albert Shaw, MD, PhD, ειδικός σε λοιμώδη νοσήματα του Yale Medicine. «Άλλες θεραπείες COVID-19, όπως ρεμδεσιβίρη ή μονοκλωνικά αντισώματα κατά του ιού SARS-CoV-2 που προκαλούν τον COVID-19, χορηγούνται ενδοφλεβίως. Αυτό είναι ένα χάπι για το οποίο θα μπορούσε να γράψει ο γιατρός σας μια συνταγή, για να το παραλάβετε σε φαρμακείο ».
Ζητήθηκε από τον Δρ Shaw και άλλους ειδικούς μολυσματικών ασθενειών να απαντήσουν στις συνήθεις ερωτήσεις σχετικά με το νέο χάπι COVID της Merck.
- Πώς δρα αυτό το χάπι μολνουπιραβίρης?
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το χάπι προορίζεται να ληφθεί αφού έχετε αντιμετωπίσει συμπτώματα COVID-19. Στην κλινική δοκιμή, χορηγήθηκε molnupiravir σε συμμετέχοντες στη μελέτη σε τέσσερις κάψουλες δύο φορές την ημέρα για πέντε ημέρες-ξεκινώντας μέσα σε πέντε ημέρες αφότου οι ασθενείς εμφάνισαν τα πρώτα συμπτώματα του COVID-19.
Όταν το φάρμακο εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματός σας, εμποδίζει την ικανότητα του ιού SARS-CoV-2 να αναπαραχθεί, εξηγεί ο Δρ Shaw.
Ο κορωνοϊός χρησιμοποιεί το RNA ως γενετικό υλικό. Η δομή του molnupiravir μοιάζει με τα νουκλεοσίδια (χημικά δομικά στοιχεία) που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία του RNA του ιού. Το φάρμακο λειτουργεί ενσωματώνοντας το ίδιο στο RNA καθώς συντίθεται.
“Αυτό οδηγεί σε πολλές μεταλλάξεις ή αλλαγές στον γενετικό κώδικα του RNA, που εισάγονται στο ιικό RNA”, λέει ο Δρ Shaw. «Και όταν αυτό το RNA μεταφράζεται σε ιικές πρωτεΐνες, αυτές οι πρωτεΐνες περιέχουν πάρα πολλές μεταλλάξεις για να λειτουργήσει ο ιός».
- Έχει παρενέργειες?
Με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύονται στην εταιρεία, το φάρμακο φαίνεται να έχει καθαρό προφίλ ασφαλείας, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπήρξαν σοβαρές παρενέργειες σε εθελοντές δοκιμής.
Επειδή η molnupiravir λειτουργεί διαταράσσοντας τον τρόπο με τον οποίο ο κορονοϊός αναπαράγει το RNA, θα μπορούσε να υπάρχει ανησυχία για παρόμοια επίδραση στο ανθρώπινο DNA ή RNA. Η Merck φέρεται να έχει δεδομένα από εργαστηριακές μελέτες που υποδεικνύουν ότι η μολνουπιραβίρη δεν προκαλεί μεταλλάξεις σε ανθρώπους, αλλά “ο FDA θα πρέπει προφανώς να δει και να αξιολογήσει αυτά τα δεδομένα ασφάλειας στη διαδικασία έγκρισης”, λέει ο Δρ Shaw.
Ο Δρ Shaw σημειώνει ότι αρκετά εγκεκριμένα αντιιικά φάρμακα που βρίσκονται ήδη σε ευρεία κλινική χρήση-όπως το acyclovir και τα σχετικά φάρμακα για λοιμώξεις από τον ιό του έρπητα και οι αναστολείς της αντίστροφης μεταγραφάσης για τη μόλυνση από τον ιό HIV-λειτουργούν επίσης (μέσω διαφορετικών μηχανισμών) στην παρεμπόδιση της αντιγραφής του ιικού DNA ή RNA.
Ο ειδικός στις μολυσματικές ασθένειες του Yale Medicine Jaimie Meyer, MD, MS, σημείωσε ότι στην κλινική δοκιμή, η Merck δεν δοκίμασε το φάρμακο σε έγκυες γυναίκες. «Στη δοκιμή, όχι μόνο απέκλεισαν γυναίκες που ήταν έγκυες, θηλάζανε ή περίμεναν να μείνουν έγκυες, αλλά είπαν επίσης στους άνδρες που συμμετείχαν στη δοκιμή ότι δεν θα μπορούσαν να κάνουν σεξ χωρίς προφυλάξεις με γυναίκες για μια εβδομάδα μετά το τέλος της τα φάρμακά τους », λέει.
Η ανησυχία μπορεί να είναι ότι αυτό το φάρμακο θα παρεμβαίνει στην αντιγραφή του RNA που απαιτείται για την ανάπτυξη του εμβρύου και θα προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες. Αυτό θα είναι σημαντικό να πειραχθεί καθώς αυτό το φάρμακο μετακινείται από τις κλινικές δοκιμές στην αγορά, προσθέτει.
3.Είναι το ίδιο φάρμακο όπως το Tamiflu για τη γρίπη?
Ναι, αυτό το νέο χάπι είναι παρόμοιο – σε λειτουργία, ευκολία χρήσης και διαθεσιμότητα – με το Tamiflu, το αντιικό φάρμακο που χρησιμοποιείται για την πρόληψη σοβαρών συμπτωμάτων γρίπης. Ωστόσο, υπάρχει μια βασική διαφορά, λέει ο Δρ Shaw. “Το Tamiflu λειτουργεί μέσω ενός διαφορετικού μηχανισμού – παρεμβαίνοντας στην είσοδο του ιού της γρίπης στα κύτταρα – αντί να στοχεύει στην αναπαραγωγή του ιικού RNA”, λέει.
- Μπορεί το νέο φάρμακο να προλάβει τη λοίμωξη ή τη σοβαρή νόσο ή το θάνατο?
Ο στόχος του χαπιού Merck είναι να κρατήσει τους ανθρώπους έξω από το νοσοκομείο, εξηγεί ο Δρ Meyer. «Θέλουμε να αποτρέψουμε σοβαρή ασθένεια και θάνατο σε άτομα που έχουν μολυνθεί από ήπιο έως μέτριο COVID, αλλά δεν έχουν νοσηλευτεί ακόμη», λέει ο Δρ Meyer. Η μελέτη Merck πρότεινε ότι η molnupiravir θα βοηθήσει τους ασθενείς που έχουν τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου για σοβαρό COVID-19 να αποφύγουν τη νοσηλεία.
- Σε ποιους συνιστάται?
Στην κλινική δοκιμή, η molnupiravir χορηγήθηκε ,ως επί το πολύ, σε άτομα άνω των 60 ετών ή σε νεότερους αλλά είχαν άλλες καταστάσεις που τους έθεταν σε υψηλό κίνδυνο κακών αποτελεσμάτων από τον COVID-19, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις ή η παχυσαρκία. Ο FDA θα αποφασίσει επίσης εάν πρέπει να χορηγηθεί σε εμβολιασμένα άτομα – μόνο τα μη εμβολιασμένα άτομα συμπεριλήφθηκαν στη δοκιμή.
- Μπορεί το νέο φάρμακο να αντιμετωπίσει τις μεταλλάξεις όπως η D?
Ναι, σε αυτό που μπορεί να έρθει ως ανακούφιση για πολλούς. Η έρευνα, η οποία διεξήχθη στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες, υποδηλώνει επίσης ότι το φάρμακο θα ήταν αποτελεσματικό κατά των μεταλλάξεων του ιού που τα Κέντρα Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) ταξινομούν ως «παραλλαγές ανησυχίας», συμπεριλαμβανομένων των Delta, Gamma, και μεταλλάξεις Mu.
7. Θα μπορούσε η molnupiravir να αποτελέσει σημείο καμπής για άλλες θεραπείες COVID-19;
Μέχρι στιγμής, οι θεραπείες για τον COVID-19 ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθούν ή δεν ήταν πολύ αποτελεσματικές. “Δεν έχουμε πολλά φάρμακα για το COVID στο οπλοστάσιό μας”, λέει ο Δρ Shaw. Το Remdesivir, η μόνη φαρμακευτική αγωγή για τον COVID-19 που έχει εγκριθεί πλήρως από τον FDA, μπορεί να χορηγηθεί μόνο ενδοφλεβίως στο νοσοκομείο. Είναι επίσης μόνο για εκείνες τις ηλικίες 12 ετών και άνω, ανεξάρτητα από το πόσο σοβαρά είναι τα συμπτώματά τους και οι μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να προσφέρει μόνο μέτριο όφελος.
Αλλά υπάρχουν και άλλα φάρμακα σε εξέλιξη για τη θεραπεία του COVID-19, λέει ο Δρ Shaw. Η Pfizer, η οποία παρήγαγε το πρώτο εμβόλιο COVID-19 που εγκρίθηκε-και αργότερα εγκρίθηκε πλήρως-στις ΗΠΑ, αναμένεται να αναφέρει αποτελέσματα για έναν πολλά υποσχόμενο αναστολέα πρωτεάσης που θα χορηγούνταν επίσης σε μορφή χαπιού. «Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρχουν περισσότερα εργαλεία που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τους ασθενείς μας με COVID», λέει.
- Γιατί η μελέτη διακόπηκε νωρίς?
“Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο σε κλινικές δοκιμές”, λέει ο Δρ Shaw. «Σε διαβουλεύσεις με στατιστικούς και χωρίς τη βοήθεια της Merck, το συμβούλιο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματα που δείχνουν αποτελεσματικότητα ήταν σαφή και δεν θα επηρεαστούν από τη συνέχιση της δοκιμής – και ότι το καλύτερο θα ήταν να σταματήσει η δοκιμή και να γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα , ώστε να προχωρήσουμε ».
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τη στιγμή που η μελέτη σταμάτησε, ήταν 70% εγγεγραμμένοι πλήρως, “έτσι είχαν δεδομένα για σχεδόν 800 άτομα τυχαιοποιημένα να λάβουν είτε το φάρμακο της μελέτης είτε το εικονικό φάρμακο”, προσθέτει ο Δρ Meyer.
- Εάν το νέο φάρμακο εγκριθεί χρειαζόμαστε ακόμα τα εμβόλια?
ο εμβολιασμός θα παραμείνει απαραίτητος για την πρόληψη της μόλυνσης SARS-CoV-2-και για την επιβράδυνση της εξάπλωσής του. Οι άνθρωποι που εμβολιάζονται έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να αρρωστήσουν και να χρειαστούν οποιαδήποτε θεραπεία, λένε.
“Το εμβόλιο είναι το εργαλείο πρώτης γραμμής για την πρόληψη της νοσηλείας και ανησυχώ λίγο ότι η προσοχή στο molnupiravir θα απομακρύνει την προσοχή από τον εμβολιασμό”, λέει ο Δρ Meyer. «Μερικοί άνθρωποι μπορεί να πουν:« Δεν εμβολιάζομαι γιατί θα έχω πρόσβαση σε αυτά τα φάρμακα » – σε αυτό το χάπι ή σε ρεμδεσιβίρη ή σε άλλες θεραπείες. Αλλά δεν μπορείτε να ανταλλάξετε το ένα με το άλλο. Εάν δεν το έχετε κάνει ήδη, το πιο σημαντικό είναι να πάρετε το εμβόλιο ».
Ας συνεχίσουμε λοιπόν την προσπάθεια. Εμπιστευόμαστε τους ειδικούς και μόνον αυτούς αν θέλουμε να ατενίζουμε με αισιοδοξία το μέλλον.