Γράφει ο Στέλιος Γκίνης
Στην κάψα του καλοκαιριού, δεν είχαμε κλιματιστικό να μας δροσίσει ούτε ανεμιστήρα! Ήταν κατοχή και δεν υπήρχε ηλεκτρικό στα σπίτια των Μεγάρων. Ξυπόλυτοι στο προαύλιο της Αγίας Παρασκευής, παίζαμε ξυλίκι, κυνηγητό και με ένα πάνινο τόπι. Με τα πόδια πηγαίναμε για μπάνιο στην «Τρούπα», στην παραλία της Βαρέας, σε κατακάθαρα νερά με γυαλιστερά βότσαλα. Κολυμπούσαμε μέχρι να «ζαρώσουν» τα δάχτυλα των χεριών μας από το νερό.
Τα κορίτσια ηλικίας πάνω από 7 χρονών, έπαιζαν χωριστά από τ’ αγόρια. Τα παιχνίδια τους ήταν επίσης ομαδικά, όπως «η κυρά-Μαρία κάθεται και κλαίει, που δεν την παίζουν οι φιλενάδες της», η «τσιγκολελέτα», το « περνά, περνά η μέλισσα», οι «κουμπάρες», αλλά κυρίως έπαιζαν με τις κούκλες τους, που ήταν από πανί και τις έφτιαχναν μόνα τους.
Οι κούκλες τότε των κοριτσιών, παρίσταναν μωρά και τα «ντάντευαν», όπως θα έκαναν σε πραγματικά βρέφη, όταν θα μεγάλωναν τα δικά τους τα παιδιά.
Σήμερα οι κούκλες δεν είναι μωρά, αλλά γυναίκες και τα κοριτσάκια τις χτενίζουν, λες και θα γίνουν κομμώτριες όλα όταν μεγαλώσουν! Παίζουν και με. αρκουδάκια, σαν να προετοιμάζονται για να γίνουν θυριοδαμάστριες όλες οι μικρές όταν μεγαλώσουν. Άλλοτε λοιπόν ήταν πιο. λογικά τα πράγματα και τα παιδιά, με τα παιχνίδια τους, προετοιμάζονταν για το ρόλο που θα έπαιζαν όταν θα μεγάλωναν. Οι κοπέλες μέχρι να παντρευτούν ήταν περιορισμένες. Οι ασχολίες τους ήταν κυρίως οι δουλειές του σπιτιού, το κέντημα, το πλέξιμο, ενώ οι διασκεδάσεις ήταν σε συγγενικά σπίτια στις ονομαστικές γιορτές. Όταν σουρούπωνε δεν κυκλοφορούσαν στο δρόμο, παρά μόνο αν τις συνόδευαν γονείς ή αδέλφια.
Με αυτούς τους περιορισμούς, οι κοπέλες εκείνης της εποχής, ήταν σχεδόν αδύνατον να τα «φτιάξουν» με κάποιον νεαρό. Οι ματιές όμως δεν περιορίζονται, γι’ αυτό «η αγάπη από τα μάτια πιάνεται στα χείλη κατεβαίνει κι από τα χείλη στην καρδιά ριζώνει και δε βγαίνει», όπως λέει κι ένα παλιό τετράστιχο. Τα μηνύματα των ερωτευμένων τα μετέφεραν με ένα λουλούδι ή με ένα ερωτικό «γράμμα», κάποια ή κάποιος «μεσάζων». Τελικά ο ερωτευμένος νεαρός έστελνε προξενιό στους γονείς της καλής του, αν είχε σοβαρό σκοπό. Εάν δεν τον ήθελαν για γαμπρό οι γονείς της κοπέλας και το ζευγάρι ήταν πολύ ερωτευμένο, τότε έκαναν απαγωγή. Πολλές φορές η ερωτευμένη κοπέλα υποχωρούσε στη θέληση των γονιών της κι έκανε την καρδιά της πέτρα, για να παντρευτεί, όχι αυτόν που αγαπούσε, αλλά αυτόν που ήθελαν οι γονείς της.
Οι περισσότεροι τότε γάμοι στα Μέγαρα ήταν από προξενιό. Περιζήτητες νύφες ήσαν οι πλούσιες, οι όμορφες και οι καλές νοικοκυρές. Για την αγνότητα, ούτε λόγος !Τη θεωρούσαν δεδομένη, για όλες τις κοπέλες τις ανύπαντρες. Εάν κάποια ήταν λίγο «ακουσμένη», δηλαδή όχι σοβαρά πράγματα, ραντεβού και τέτοια, αλλά κάποια κρυφοκουβεντιάσματα, τότε ο γαμπρός ζητούσε πανωπροίκι, δηλαδή κάτι παραπάνω στην προίκα της! Ένα προξενιό κρατούσε μέρες ή και μήνες. Μέχρι να καταφέρουν το γαμπρό να πει το «ναι», κι έτσι οι κουβέντες και οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν. Όταν κατέληγαν σε συμφωνία, τα «φανέρωναν». «Τα μιλήσαμε, τα συμφωνήσαμε» τραγουδούσαν, τη βραδιά που συμφωνούσαν στο προξενιό. Υπολόγιζαν πολύ στην προίκα εκείνα τα χρόνια και σε κάθε προξενιό, αυτό ήταν το βασικό θέμα της συζήτησης. Πόσα δεντρά και πόσα στρέμματα χωράφι θα έπαιρνε προίκα ο γαμπρός..Κάποτε ένας πατέρας με το γιο του ξεκίνησαν να πάνε να κουβεντιάσουν με τους υποψήφιους σουμπεθέρους για την προίκα που θα έδινε στην κόρη του. Στο δρόμο λέει στο γιο του: «Θα τάξω ογδόντα δεντρά στην αρχή και άμα ζητήσουν παραπάνω θα τάξω άλλα είκοσι ,δηλαδή σύνολο εκατό» .Όμως η συζήτηση στο προξενιό πήγε πολύ καλά και ο γαμπρός δέχτηκε την πρώτη προσφορά , δηλαδή. Τα ογδόντα δεντρά. Πετάχτηκε τότε ο αδελφός της νύφης και έταξε τα υπόλοιπα είκοσι, φανερώνοντας δηλαδή του πατέρα του το σχέδιο …διαπραγμάτευσης. Τόσο αγνοί και ντόμπροι ήταν οι Μεγαρίτες. Ο λόγος τους ήταν συμβόλαιο τότε, ενώ για σήμερα δεν παίρνω όρκο. Τώρα όλα έγιναν αλλιώς , όπως έγινα κι εγώ παλιός.