Ο Πανηγυρικός λόγος για την 28η Οκτωβρίου 1940 από τον Πρόεδρο της Ένωσης Συλλόγων Γονέων του Δήμου Μεγάρων Πλοίαρχο Παναγιώτη Λάο Π.Ν.
“Υπάρχουν στιγμές στην ιστορική διαδρομή ενός έθνους, ενός λαού, που λέγονται μεγάλες. Αυτές προκύπτουν συνήθως από καταστάσεις πολιτικού ή στρατιωτικού αδιεξόδου.
Το αδιέξοδο αυτό, λοιπόν, καταλήγει άλλοτε ως ντροπή, υποταγή, καταστροφή, άλλοτε όμως χαράζεται στην ιστορία ως τιμή, δόξα, νίκη. Είναι οι μεγάλες στιγμές που οι ηγέτες που οδηγούν έναν λαό μένουν στην ιστορία ως μαχητές και πατριώτες και οι άλλες οι θλιβερές που μένουν ως δειλοί και προδότες. Την 28η Οκτωβρίου 1940 ο ελληνικός λαός και η τότε πολιτική ηγεσία του επέλεξαν την τιμή, τη δόξα και τη νίκη ως μονόδρομο.
Σε αυτή την ιστορική επιλογή ήταν μαζί πολιτική ηγεσία, στρατός και λαός, αδιαφορώντας για το τέλος της διαδρομής, πιστοί στο «μολών λαβέ», που δίδαξε το έθνος των Ελλήνων στην παγκόσμια ιστορία.
Ποια ήταν η Ελλάδα του 1940; Ποιοι ήταν οι Έλληνες που κατοικούσαν εδώ; Τους ανθρώπους αυτούς, θα σας τους περιγράψω μέσα από την ιστορική διαδρομή των Μεγαριτών ηρώων, των προγόνων σας. Τα ονόματά τους είναι εδώ δίπλα μας, γραμμένα στο μνημείο ηρώων, συντροφικά σμιλευμένα με τα τριάντα ονόματα των ηρώων Μεγαριτών που έπεσαν λίγα χρόνια πριν στα πεδία των μαχών στους Βαλκανικούς και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν θέλετε να έχετε μία εικόνα από τον κάθε Μεγαρίτη πολεμιστή της εποχής εκείνης, που κλήθηκε να πολεμήσει στα βουνά της Ηπείρου , στα οχυρά της γραμμής Μεταξά, στη Μέση Ανατολή, τον ναύτη Μεγαρίτη που ναυμάχησε σε Αιγαίο, Μεσόγειο, Ατλαντικό , ας κοιτάξετε τον λέοντα-μαχητή εδώ στον τύμβο. Κοιτάξτε τον! Δεν καμαρώνει, δεν περηφανεύεται, δείχνει την αποφασιστικότητα του για μάχη, υπερασπίζεται ό,τι δίκαιο του ανήκει, ετοιμάζεται να επιτεθεί όχι να οπισθοχωρήσει.
Αυτά τα εξαίρετα τέκνα της έδωσε η Μεγαρική γη στην αιωνιότητα. Φυσικά, υπήρχαν και εκατοντάδες άλλοι Μεγαρίτες μαχητές που πολέμησαν μαζί με τους πεσόντες σε όλους τους πολέμους, από το 1912 μέχρι το 1941, στην Κατοχή, στην Αντίσταση. Το σύνολο των οικογενειών της Μεγαρίδος επί δεκαετίες μεγάλωναν τα αγόρια τους γνωρίζοντας ότι σύντομα θα πολεμήσουν, καθ’ όσον τα παγκόσμια δραματικά γεγονότα διαδέχονταν το ένα το άλλο . Ήξεραν ότι η τιμή πρωτίστως και δευτερευόντως τα συμφέροντα του ελληνικού έθνους θα τους καλέσουν σύντομα στις εσχατιές της Ελλάδος μακριά από τα αγαπημένα τους Μέγαρα, με προστάτες τους Άγιους Μάρτυρες και Στρατηγό τους την Παναγιά τη Μεγαριώτισσα, να αποκαλύψουν ξιφολόγχες στα βουνά και τορπίλες στις θάλασσες, να συντρέξουν με τα άλλα ελληνόπουλα και να επιβεβαιώσουν με το αίμα τους την ελληνικότητα της Ηπείρου, της Μακεδονίας, της Θράκης και της Μικράς Ασίας και να διατρανώσουν ότι υπάρχει στη θάλασσα της Μεσογείου μία γαλάζια πατρίδα, χιλιάδες χρόνια τώρα, και αυτή είναι η ελληνική. Τα παλικάρια του πληρώματος του αντιτορπιλικού Ψαρά, που έχασαν τη ζωή τους με τη βύθιση του πλοίου τους στην Πάχη Μεγάρων, εδώ στις ακτές μας, τον Απρίλιο του 1941 το επιβεβαίωσαν ακόμα μια φορά με το αίμα τους.
Νύχτα 27ης προς 28η Οκτωβρίου 1940. Ένας καλά οργανωμένος στρατός με εξαιρετικό εξοπλισμό, υποστηριζόμενος από μία εξαιρετική βαριά πολεμική βιομηχανία, με ιμπεριαλιστικό πολιτικό αφήγημα δεκαετιών, αποφάσισε «να έρθει νύχτα». Σε λιγότερο από τέσσερα εικοσιτετράωρα ο ίδιος στρατός παρακαλούσε να έρθει η νύχτα, για να γλύψει τις πληγές του. Αυτή θα είναι και η μοίρα όσων εισβολέων επικαλούνται ότι «θα έρθουν νύχτα» στην πατρίδα μας!
Δεν υπάρχει ιστορικό πολεμικό προηγούμενο. Μία αγροτική και κατακερματισμένη νησιωτική χώρα οκτώ εκατομμυρίων ψυχών, που υποδέχτηκε πριν δύο δεκαετίες δύο εκατομμύρια καταρρακωμένους Έλληνες πρόσφυγες, διωγμένους από τις πατρογονικές τους εστίες, να μάχεται λυσσαλέα, κατ’ουσίαν μόνη της επί έξι μήνες , απέναντι σε δύο στρατοκρατικές αυτοκρατορίες και τους τυχοδιώκτες συμμάχους τους, των οποίων ο συνολικός πληθυσμός ξεπερνούσε τα εκατόν πενήντα εκατομμύρια. Από το 1937 έως το 1940 με εξαιρετική μεθοδικότητα και προνοητικότητα η Ελλάδα επανεξοπλίστηκε. Η πολιτική αυστηρής ουδετερότητας και κατευνασμού , προκειμένου να μη συρθεί η χώρα σε πόλεμο, διατηρήθηκε ακόμα και μετά τον άνανδρο τορπιλισμό του ευδρόμου Έλλη τον Δεκαπενταύγουστο του 1940 στην Τήνο. Ειρήνη ζήταγε η Ελλάδα, προετοιμάστηκε όμως σοφά για να την εξασφαλίσει, γεγονός που πρέπει πάντα να διδάσκει και ειδικά στις εποχές που ζούμε σήμερα.
Νέα γενιά των Μεγάρων, να γνωρίζετε ότι κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι καταστροφές που υπέστη η ιδιαίτερη πατρίδα σας ήταν τεράστιες, πολιτιστικές, οικονομικές και κοινωνικές. Η ανατίναξη του εμβληματικού ιστορικού Παλαιόκαστρου στον Άγιο Νικόλαο στη Βαρέα, η κλοπή των αρχαιολογικών θησαυρών από το Μουσείο της πόλεως , εκεί που σήμερα βρίσκεται το 1ο Λύκειο Μεγάρων, οι κλοπές ,οι βιαιοπραγίες , οι δημεύσεις περιουσιών σε όλη τη Μεγαρίδα , οι εκτελέσεις, η βία που ασκήθηκε σε κάθε μορφή της έφεραν ανεπανόρθωτες βλάβες. Το πένθος των οικογενειών των χαμένων μαχητών της πόλεως, ο πόνος των τραυματισμένων και ακρωτηριασμένων συμπατριωτών μας ήταν μεγάλος και παρέμενε για δεκαετίες. Ο εμφύλιος σπαραγμός που ακολούθησε ήταν το τελειωτικό χτύπημα στις ελληνικές ψυχές και συνειδήσεις. Το γιατρικό για όλα τα παραπάνω ήταν και είναι μόνο ένα. Η πρόοδος σας!
Οι ψυχές των Μεγαριτών αγωνιστών του ‘40, των ηρώων, των αδικοχαμένων, των αδικημένων, που όλες μαζί αναγράφονται, όπως προείπα, εδώ σε αυτόν τον τύμβο θέλουν να ξέρουν ότι έπεσαν στον βωμό του εθνικού καθήκοντο , για να έχουν οι απόγονοί τους, εσείς, τους καρπούς της ελευθερίας, της ισονομίας, της ίσης ευκαιρίας, της προόδου.
Ζήστε περήφανα με ψηλά το κεφάλι σε αυτόν εδώ τον ιστορικό τόπο που έμαθε τα παιδιά του να μεγαλώνουν, να ανδρώνονται, να πολεμούν και να θυσιάζονται για το δίκαιο, το σωστό, το τίμιο, το ελληνικό. Κυνηγήστε τα όνειρά σας όπως οι πρόγονοί σας τους εισβολείς στα βουνά της Ηπείρου. Κρατήστε τις μεγαρικές παραδόσεις, τις φιλίες, τις δημοκρατικές αξίες και την αλληλεγγύη στα σχολεία, στις γειτονιές, στις παρέες σας. Σταθείτε ο ένας πλάι στον άλλο με σεβασμό και αγάπη, όπως ήταν οι πρόγονοί σας στα χαρακώματα, όπως ήταν οι κοπέλες των Μεγάρων που ετοίμαζαν ρούχα και φάρμακα για να τα στείλουν στο μέτωπο. Στηρίξτε και στηριχθείτε στις οικογένειές σας, αυτές πάντα θα σας καρτερούν, θα προσεύχονται για εσάς και θα σας υποστηρίζουν σε κάθε μάχη που θα δώσετε στη ζωή σας. Κάθε σημαία σχολείου και συλλόγου που βρίσκεται σ’αυτή την πλατεία ας αγαλλιάσει την ψυχή του κάθε μαχητή, κάθε βήμα που θα κάνετε με λεβεντιά στην παρέλαση ας είναι βήμα ελπίδας για ειρήνη και ευημερία στη Μεγαρική κοινωνία, κάθε στεφάνι που θα κατατεθεί ας γίνει μια αγκαλιά που δεν θα αφήσει κανέναν κάτοικο της Μεγαρίδας μόνο του στις δυσκολίες που θα έρθουν, ανεξαρτήτου καταγωγής.
Τέλος, η ημέρα αυτή αποτελεί ευκαιρία να υπενθυμίσει στην ελληνική Πολιτεία, η οποία εκπροσωπείται σήμερα από υψηλά ιστάμενα πρόσωπα, άξια τέκνα και πραγματικούς φίλους των Μεγάρων, ότι η γη αυτή δεν έχει ποτιστεί διαχρονικά με αίμα ηρώων, αλλά το αίμα των Μεγαριτών ηρώων- ο μεγάλος αυτός φόρος αίματος- έχει ποτίσει τη γη της ελληνικής επικράτειας για τη λευτεριά επί δεκαετίες και αυτό την κάνει ακόμα πιο ιερή, ακόμα πιο αξιοσέβαστη!”