ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΠΗΧΗΜΑΤΑ
Του Ηγουμένου της Ιερας Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Παρασκευής Μαζίου Μεγάρων
Αρχιμ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΚΟΥΛΟΥΡΙΩΤΗ
Α. Περί του Αγίου ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ
Το Ιερό Μυστήριο του Αγίου Χρίσματος δίδεται αμέσως μετά από το Άγιο Βάπτισμα με το μύρωμα μέ τό ἅγιο Μῦρον και μέ σημείωμα του Τιμίου Σταυρού επάνω στα διάφορα μέλη εκείνου που εβαπτίστη και την επίκλησιν: «Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου», δια να του μεταδοθή η δύναμις και τα διάφορα Δώρα καί Χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.[1]
Όταν βαπτίζεται κανείς, ανέρχεται από την κολυμβήθρα αναγεννημένος εκ των άνωθεν, καθαρός, δικαιωμένος και αγιασμένος.
Εκείνοι που βαπτίζονται και αναγεννώνται εν Χριστώ, χρίονται με αγιασμένο Μύρον, το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ μας εις τα διάφορα μέλη του σώματός τους με την σημείωσιν του Τιμίου Σταυρού και την επίκλησιν: «Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου».
Το εξωτερικόν σημείον του Ιερού Μυστηρίου, αναφέρεται εις την Καινήν Διαθήκην ως την «διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν ἀποστόλων δίδοται τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον», «χρῖσμα», ή «μῦρον», «μυστικόν μῦρον», «ἅγιον μῦρον»…
Βιβλικές αναφορές αναφερόμενος εις τις διδασκαλίες των αγίων Αποστόλων είναι: «καὶ ὑμεῖς χρῖσμα ἔχετε ἀπὸ τοῦ ἁγίου, καὶ οἴδατε πάντα.» (Α’ Ιω. 2. 20), «καὶ ὑμεῖς, τὸ χρῖσμα ὃ ἐλάβατε ἀπ’ αὐτοῦ, ἐν ὑμῖν μένει, καὶ οὐ χρείαν ἔχετε ἵνα τις διδάσκῃ ὑμᾶς, ἀλλ’ ὡς τὸ αὐτὸ χρῖσμα διδάσκει ὑμᾶς περὶ πάντων, καὶ ἀληθές ἐστι καὶ οὐκ ἔστι ψεῦδος, καὶ καθὼς ἐδίδαξεν ὑμᾶς μενεῖτε ἐν αὐτῷ.» (Α’ Ιω. 2. 27).
Κανείς δεν ημπορεί να αρνηθή ότι ο Εὐαγγελιστής Ιωάννης αναφέρεται εις την εσωτερικήν ενέργειαν του Αγίου Πνεύματος, δια των οποίων ο Κύριος … ως δια σφραγίδος … μας έδωσε την Δωρεά του Αγίου Πνεύματος … (Θεοδωρήτου Κύρου, Εις Εφεσίους 1:13, Μigne P.G. 82, 513) … και μας εμύρωσεν και σφράγισεν … ταυτόχρονα ως προφήτες και ιερείς και βασιλείς (πρβλ. Ἰω. Χρυσοστόμου, Εις Β΄ Κορινθίους, Ομιλία ΙΙΙ, § 4, Migne, P.G. 61, 411).
Aυτά τα αξιώματα εχρίοντο με ευλογημένο έλαιο στην Παλαιά Διαθήκη και πολύ ενωρίς, η επίθεσις των χειρών επάνω εις εκείνους που είχαν βαπτισθή αντεκαταστάθη από τους αγίους Αποστόλους με την μύρωσιν με Άγιον Μύρον, υπενθυμίζοντας την μύρωσιν των Αρχιερέων και Βασιλεών της Παλαιάς Διαθήκης.
“Το Χρίσμα την ευωδίαν και πνοήν του χρίοντος έχει και οι χριόμενοι τούτου μεταλαμβάνοντες λέγουσι· Η δε σφραγίς την μορφήν Χριστού του Σφραγίζοντος έχει και ταύτης οι σφραγιζόμενοι μετέχουσι” (Μ. Αθανάσιος, ΒΕΠΕΣ 33, 112).
“Ημείς τούτου ένεκεν καλούμεθα χριστιανοί, ότι χριόμεθα έλαιον Θεού” (Θεοφίλου Αντιοχείας, ΒΕΠΕΣ 5, 19.
“Επιδημία του Παρακλήτου και νυν ο Παράκλητος τοις χριομένοις επιδημεί” (Νικ. Καβάσιλα, ΕΕΦ, 22, 390).
” Την επιφοίτησιν Αγίου Πνεύματος δεχόμαστε κατά το Άγιο Βάπτισμα ,πριν μετάσχουμε στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Όλοι ὅσοι έχουμε γευθή το ίδιο Άγιο Πνεύμα καί έχουμε απολαύση την ίδια Χάρη” (πρβλ.Ἱ. Χρυσοστόμου, Μ. P.G. 70, 561D, Α’ Κορ. 12,13).
Β. Ἡ Θεολογία τῆς Ἐκκλησίας περί του Μυστηρίου του Χρίσματος στη ζωή του Χριστιανού
Ἐπειδή ἡ Θεολογία πηγάζει από την ζωήν της Εκκλησίας και διαμορφώνεται δια των αγιοπνευματικών βιωμάτων των μελών της. Γιαυτό καί ἡ σταθερή αυτή αλήθεια ισχύει και περί του Μυστηρίου του Χρίσματος.
Τούτο σημαίνει ότι η περί Χρίσματος θεολογία δεν αποτελεί «θρησκευτικόν θεώρημα», προς το οποίον καλείται ο κάθε πιστός να ευθυγραμμίση την ζωήν του, αλλά έναυσμα πνευματικής αναζητήσεως περί της υπάρξεως του Χριστιανού εις τον σύγχρονον κόσμον.
Ένας μεγάλος θεολόγος της χριστιανικής Λατρείας κατά τον 20όν αιώνα έγραφε τα ακόλουθα περί της εννοίας του Μυστηρίου Χρίσματοςις τη ζωή μας: «Το Άγιο Πνεύμα, που ο Χριστός προαιωνίως έχει ως ζωή Του, μάς μεταδίδεται ως ζωή μας. Παραμένουμε σε αυτόν τον κόσμο και συνεχίζουμε να μοιραζόμαστε την θνητή ύπαρξή Του. Επειδή, όμως, ελάβαμε το Άγιο Πνεύμα, η αληθινή μας ζωή κέκρυπται σύν τῷ Χριστῷ ἐν τῷ Θεῷ (Κολ. 3, 3) και είμαστε ήδη από τώρα μέτοχοι της Βασιλείας του Θεού, που γι’ αυτόν τον κόσμο είναι ακόμα ἐλευσόμενη».[2]
Το μυστήριον μιας ανθρώπινης ζωής, η οποία δεν υπάρχει και δεν πορεύεται αυτόνομη μέσα στο χρόνο, η οποία υφίσταται μόνον ἐν Χριστῷ ( Γαλ. 2,20), είναι το μυστήριον της ανακαινισμένης ζωής μετά το Βάπτισμα και το Χρίσμα. Η θνητή μας ύπαρξη μπορεί να βιώση την αληθινή ζωή ως υπέρβασιν του θανάτου, εφ’ όσον «θανατώσει εν Πνεύματι» αυτό το οποίο ο Απ. Παύλος ονομάζει κατά σάρκα ζωην. Από την στιγμήν εκείνην, τίποτα ειςτον κόσμον δεν ημπορεί να την αφανίση, διότι ο Θεός εδόθη εις ημάς και ημείς εις Εκείνον.
Η «σφραγίς του Πνεύματος» είναι ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ, που σημαίνει οτι με το μύρωμα μας από το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ ξεκινά η βίωσις ολόκληρης της Αλήθειας υπό την έννοια της μετοχής εις τη Βασιλείαν του Θεού ήδη από τον παρόντα κόσμο. Το επιστέγασμα της «ζωής εν Πνεύματι» είναι η συμμετοχή εις τη Θεία Ευχαριστία, εκεί που ο λαμβάνων το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου ευρίσκεται ήδη εις πλήρη κοινωνίαν μετά του Θεού. Είναι η πρόγευσις της αιωνίου κοινωνίας, επομένως η πρόγευσις της αιωνιότητος.
Γ. Το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ
Η αλήθεια, λοιπον, είναι μία και μοναδική: ότι το Μυστήριο του Χρίσματος, το οποίο πραγματοποιείται εις την Εκκλησίαν με το μύρωμα με το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ καθαγιάζει ολόκληρον τον άνθρωπον, ο οποίος γίνεται πλέον ναός του Θεού και εισέρχεται εις την πληρότητα της θεϊκής δημιουργίας, εφ’ όσον η ζωή του καθίσταται πλέον διαρκής λειτουργία[3].
Συνεπώς, η αξία και η σωτηριολογική διάστασις του ΑΓΙΟΥ ΧΡΙΣΜΑΤΟΣ διά του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ ειναι προτροπή προς τον κάθε βαπτισμένο και συνοψίζεται στις ματαβαπτισματικές συμβουλές του Αμβροσίου Μεδιολάνων: «Έλαβες την πνευματική σφραγίδα, το Πνεύμα της σοφίας και της γνώσεως, το Πνεύμα της διδαχής και της δυνάμεως, το Πνεύμα της επιστήμης και της ευσέβειας, το Πνεύμα του θείου φόβου. Διατήρησε αυτό που έλαβες. Ο Πατήρ σε έχρισε δια της σφραγίδος, ο δε Κύριος Ιησούς σε ενίσχυσε και τοποθέτησε στην καρδιά σου το Πνεῦμα»[4].
Γιαυτό ειναι το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ μας, τό συνεκτικόν μυστήριον της Σωτηρίας μας.
Γιαυτό και εις την ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ του ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ η παρασκευή και ο καθαγιασμός του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ ειναι ΓΕΓΟΝΟΣ ΜΟΝΑΔΙΚΟ με προεκτάσεις σωτηριώδεις!!!
Δ. Η παρασκευη και ο καθαγιασμος του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ
Γιαυτό η παρασκευή καί ὁ καθαγιασμός τοῦ Ἁγίου Μύρου, εἶναι γεγονός ἰδιαιτέρας σημασίας γιά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, διό και πραγματοποιεῖται κατά τή διάρκεια τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος εις τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, στήν Κωνσταντινούπολιν.
Τό Ἅγιον Μῦρον παρασκευάζεται κάθε δέκα χρόνια, εις τό Φανάρι καί χρησιμοποιεῖται εις τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος διά τήν μετάδοσιν τῶν δωρεῶν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στούς νεοφωτίστους Ὀρθοδόξους.
Ὁ τανῦν εὐκλεῶς Πατριαρχεύων, Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος μαζί μέ τούς Συνοδικούς Αρχιερείς, που συγκροτούν τήν Αγίαν και Ιεράν Σύνοδον του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, καθαγίαζει εφέτος διά τετάρτην φοράν κατά τήν Πατριαρχίαν του (1992, 2002, 2012, 2022), νέαν ποσότητα Ἁγίου Μύρου τήν Μ. Πέμπτην, τό πρωϊ, την 21η Απριλίου τοῦ ἔτους 2022, χωρίς εφέτος την, κατά παράδοσιν, παρουσίαν Εκπροσώπων τῶν ἁγίων Ὀρθοδόξων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν, λόγω των δυσκολιών της πανδημίας!.
Ἡ ὅλη προετοιμασία τῆς παρασκευῆς τοῦ Ἁγίου Μύρου ήρχίσεν προχθές, τήν Κυριακήν τῶν Βαΐων, ὅταν ὁ Πατριάρχης μέ εἰδικήν εὐχήν ἀναθέσεν στόν Ἄρχοντα Μυρεψόν καί στούς συνεργάτες τούς Μυρεψούς, την διακονίαν της παρασκευής του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ και τήν εὐθύνην τῆς ὅλης διεργασίας.
Πρόκειται δι’ ἕνα ἔργον πολύ ὑπεύθυνον, τό ὁποῖον καί ἀπαιτεῖ εἰδικές γνώσεις. Διά τούτο το αξίωμα του Μυρεψού πάντα αναλαμβάνουν φαρμακοποιοί και χημικοί.
Σήμερα, επικεφαλής τους είναι ο Άρχων Μυρεψός, ο φαρμακοποιός εντιμολογιώτατος δρ. κ.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΑΒΒΙΤΣ.
Εφέτος από την Πόλη μας, τά Μέγαρα, τα οποία ειναι η παρά τόν Σαρωνικόν Μητέρα Πόλις απεστάλη -κατά πρόκρισιν και επιλογήν τοῦ Πατριάρχου μας- εις τήν παρά τόν Βόσπορον αποικίαν Της, το παλια Βυζάντιον και νυν εις την μεγαλώνυμον Κωνσταντινούπολιν, εφ’ήν και καυχάται και κρατύνεται, δια να ευπροσωπηθή πρέσβυν εκκλησιαστικόν εις το άγιον Μύρο!
Απεστειλαν τα Μέγαρα ΜΥΡΕΨΟΝ, τον επιφανή συμπολίτη μας επιστήμονα Χημικόν και διδάκτορα της Χημείας και της Φαρμακολογίας, αλλά και Θεολόγον και συνάμα Καθηγητήν στο 1ο Γυμνάσιον και εις το 1ο Λύκειον Μεγάρων ελλογιμότατον Καθ. κ. Κωνσταντίνον Μενιδιάτην, ο οποίος ειναι ένας εκ των εφετινών εννέα (9) Μυρεψών!
Τυγχάνει λοιπόν, ο αγαπητός φίλος και αδελφός κ. Κωνσταντίνος Μενιδιάτης, ένας εκ των εννέα ΜΥΡΕΨΩΝ, που εχειροθετήθηκαν και ονομάσθηκαν την Κυριακή των Βαϊων στον Πατριαρχικόν Ναόν του Αγίου Γεωργίου εις το Φανάρι από τον Παναγιώτατον Οικουμενικόν μας Πατριάρχην κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΝ.
Τούτο τυγχάνει ευλογία και τιμή διά την Πόλιν μας και την κατά Μέγαρα παροικούσαν Εκκλησίαν.
Η διαδικασία της παρασκευής και «εψήσεως», του ψησίματος δηλαδή, του Μύρου γίνεται εις το ειδικά διαμορφωμένο κουβούκλιο που βρίσκεται στον περίβολο του Πατριαρχείου στό Φανάρι.
Ε. ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ
Τα υλικά με τα οποία παρασκευάζεται το Άγιον Μύρον, είναι 57 καί μέ ακριβή ποσότητα έκαστον:
1.Ελαιον καθαρόν ……………………………… οκ. 700
2.Οίνος στίφων μέλας ……………………………. . οκ. 200
3.Ανθόνερον αρίστης ποιότητας ……… λιτ. 32
4.Ροδόσταμον αρίστης ποιότητας ………. λιτ. 40
5.Μαστίχη καθαρή ………………………… λιτ. 20
6.Μετζουβί ή κόμμι ευώδες ………… ……. λιτ. 20
7.Αμωμον …………… …………………….. . λιτ. 6
8.Ξυλαλόη μαβέρτη ……………………..…. λιτ. 4
9.Πέπερι μακρόν ………………………… λιτ. 4 1/2
10.Κάρυα αρωματικά ………… ……………. λιτ. 6
11.Φύλλος ινδ……………………………… λιτ.1 1/2
12.Ξυλοκασία ήτοι αγγέλικα Βοεμίας ……. .λιτ. 4
13.Στύραξ υγρά ………………………… λιτ. 4
14.Σμύρνα καθαρά …………………….. λιτ. 12
15.Πέπερις …………………………………. λιτ. 10
16.Εχινάνθη… ………………………….. λιτ. 4
17.Ξυλοβάλσαμον …………………… λιτ. 1 1/2
18.Ακορος ή κάλαμος ευώδης ………………… λιτ. 6
19.Ιρις φλωρεντινή ……….…………………… λιτ. 12
20.Βάκχαρις ή αντ’ αυτής εμπερατόρια …… λιτ. 6
21.Αριστολοχία βέρα …………………… λιτ. 1 1/2
22.Καρποβάλσαμον ή κουβέβι …………… ……λιτ. 4
23.Κύπερις …………………………………… λιτ. 6
24.Μυρισινόκοκκα ………………………… λιτ. 2
25.Νάρδος κελτική ……………………… λιτ. 4
26.Κασσία μέλαινα ή αντ’ αυτής κασκαρίλια
όπερ εστί φλοιός αμπάρεως …………………… λιτ. 4
27.Βάλανος μυριψική …………………… λιτ. 1 1/2
28.Καρδάψωμον μικρόν …………………………. λιτ. 6
29.Κρυόφυλλα ………………………………….. λιτ. 12
30Κινάμωμον ………….. ………………………. λιτ. 12
31.Ασσαρον βέρον ………………….. ………… … λιτ. 6
32.Μάκερος Ολλάνδας ……………………………λιτ. 4
33.Τερέβινθος βενετική ………………………. λιτ. 14
34.Ρετσίνη λευκή καθαρά …………………….. λιτ. 28
35.Μυροβάλανον καθαρόν ……………………… λιτ. 4
36.Σάμψυχος ή μαντζουράνα ………………….. λιτ. 4
37.Λάδανος καθαρά …………………………. λιτ. 20
38.Στάχυς νάρδου ινδικού …………………… λιτ. 4
39.Λίβανος λευκός …………………………… λιτ. 20
40.Ζιγγίβερις λευκή ………………………….. λιτ. 12
41.Ζαρνάβας ………………………………… . λιτ. 5
42.Τύλλις ……………………………………… λιτ. 4
43.Ελένιον ……………………………………………… λιτ. 4
Υλη μετά την έψησιν των ανωτέρω τω Μύρω εγχεομένη:
- Ελαιον κινναμώμου σειλάνικον………… λιτ. 1 1/2
45.Ελαιον καρυοφύλλων ……………………… λιτ. 1 1/2
46.Μοσχοκαρυδέλαιον Ολλάνδας πηκτόν ….… λιτ. 3
47.Βάλσαμον Μέκκας ήτοι βαλσαμέλαιον …… λιτ. 14
48.Ροδέλαιον ή έλαιον τριανταφύλλου … δρμ. 200
49.Έλαιον μάκερις …………………………………. δρμ. 20
50.Έλαιον κίτρου …………………… ……. δραμ. 70
51.Έλαιον καρποβαλσάμου…………………… δραμ. 35
52.Έλαιον σαμψύχου …………………… δραμ. 35
53.Έλαιον δάφνης ………………………….. δραμ. 70
54.Έλαιον δενδρολιβάνου ………………… δραμ. 35
55.Έλαιον νάρδου ή λεβάντας …………….. δραμ. 35
56.Μόσχος ινδικός ………………………….. δραμ. 40
57.Αμπαρι ………………………………………….δραμ. 65
Τα συστατικά αυτά με διάφορες παραλλαγές και προσθήκες, εμφανίζονται σε καταλόγους από τον 8ο αιώνα μέχρι και το τέλος του 19ου αιώνα.
Συνεπώς, στα 1317 λίτρα, που είναι το συνολικό Βάρος της ποσότητας, που χρησιμοποιείται από τα 57 ειδη (υγρά και στερεά),τα 700 λίτρα ειναι ελαιόλαδον καθαρόν, ήτοι το 53% του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ ειναι εκ του ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ!!!
******
Και εδώ εφέτος , στην φετινή παρασκευή του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ η πόλη μας, ΤΑ ΜΕΓΑΡΑ, συμμετέχουν ενεργά και ουσιαστικά . Καθόσον η καθ΄ημάς Ιερα Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή ανέλαβε -με την ευλογία του Πατριάρχου μας- και απέστειλε -ιδιοις εξόδοις Αυτής- εις το Οικουμενικόν μας Πατριαρχείον εις τίς αρχές Μαρτίου μηνός την απαιτουμένη ποσότητα της Ρετσίνης “ρυτίνης καθαράς εκ της Χαλεπίου πέυκης” εκ των δασών του Μαζίου των Μεγάρων, των υφισταμένων επί των θρυλικών Γερανείων Ορέων και υποστάτων την μεγάλην καταστροφήν εκ της πυρκαϊάς του παρελθόνος Μαϊου.
Αλλη μια, λοιπόν, ευλογία δια τα Μέγαρα και την τοπικήν μας Εκκλησίαν!
ΣΤ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ
Το Άγιο Μύρο παρασκευάζεται και εφέτος ευλογούμενο από τον Πατριάρχη ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ τη Μεγάλη Πέμπτη του έτους 2022 στο Φανάρι.
Το Άγιο Μύρο παρεσκευάσθη γιά ἀκόμη μιά φορά στήν Ἐκκλησιαστική ἱστορία, ευλογηθέν από τον Πατριάρχη ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ την Μεγάλην Πέμπτην του έτους 2012 εις το Φανάρι.
Και θα καθηγιασθη και εφέτος την ΜΕΓΑΛΗΝ ΠΕΜΠΤΗΝ!
Άγιο Μύρο ηυλογήθη και καθηγιασθη εις το Φανάριον:
Το 1208 επί Πατριαρχείας Μιχαήλ Δ΄ (εις την Νίκαιαν της Βυθινίας)
Το 1705 επί Πατριαρχείας Γαβριήλ Γ΄
Το 1759 επί Πατριαρχείας Σεραφείμ Β΄
Το 1833 επί Πατριαρχείας Κωνσταντίου Α΄
Το 1856 επί Πατριαρχείας Κύριλλου Ζ΄
Το 1865 επί Πατριαρχείας Σωφρονίου Γ΄
Το 1879 επί Πατριαρχείας Ιωακείμ του Γ΄
Το 1890 επί Πατριαρχείας Διονυσίου Ε΄
Το 1903 επί Πατριαρχείας Ιωακείμ του Γ΄
Το 1912 επί Πατριαρχείας Ιωακείμ του Γ΄
Το 1928 επί Πατριαρχείας Βασιλείου του Γ΄
Το 1939 επί Πατριαρχείας Βενιαμίν
Το 1951 επί Πατριαρχείας Αθηναγόρα
Επίσης, το 1960 επί Πατριαρχείας Αθηναγόρα! Σημειωτέον ότι, εις τήν τελετή αυτήν του 1960 συμμετείχεν καί ο μακαριστός Μητροπολίτης Ἀττικής και Μεγαρίδος κυρός Ιάκωβος, ο Βαβανάτσος, ως εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος, έχοντας ως συνοδόν μαζί Του τόν Μεγαρίτη Όσιο και Αγιο Πατέρα καί Γέροντα μας, τόν γνωστό εις όλους “Παππού” των Μεγάρων, τον Αρχιμ. Δαμασκηνόν, τόν Κατρακούλην, ο οποίος διακρίνεται εις την Φωτογραφίαν του 1960.
Το 1973 επί Πατριαρχείας Δημητρίου
Ἐπίσης, τό 1983 ἐπί Πατριαρχείας Δημητρίου
Το 1992, τό πρῶτον επί Πατριαρχείας Βαρθολομαίου.
Το 2002 επί Πατριαρχείας Βαρθολομαίου.
Καί το 2012 επί Πατριαρχείας Βαρθολομαίου
Ζ. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΜΥΡΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΓΡΑΦΗΝ
Η παρασκευή (έψησις) του Αγίου Μύρου βασίζεται εις την περιγραφή του Μωυσέως εις το Βιβλίον της Εξόδου της Παλαιάς Διαθήκης και μάλιστα εις το Κεφ. 30:
“Καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων·
18 ποίησον λουτῆρα χαλκοῦν καὶ βάσιν αὐτῷ χαλκῆν, ὥστε νίπτεσθαι· καὶ θήσεις αὐτὸν ἀνὰ μέσον τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ θυσιαστηρίου καὶ ἐκχεεῖς εἰς αὐτὸν ὕδωρ,
19 καὶ νίψεται Ἀαρὼν καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ ἐξ αὐτοῦ τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας ὕδατι.
20 ὅταν εἰσπορεύωνται εἰς τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου, νίψονται ὕδατι καὶ οὐ μὴ ἀποθάνωσιν…
22 καὶ ἐλάλησε Κύριος πρὸς Μωυσῆν λέγων·
23 καὶ σὺ λάβε ἡδύσματα, τὸ ἄνθος σμύρνης ἐκλεκτῆς πεντακοσίους σίκλους καὶ κινναμώμου εὐώδους τὸ ἥμισυ τούτου διακοσίους πεντήκοντα καὶ καλάμου εὐώδους διακοσίους πεντήκοντα
24 καὶ ἴρεως πεντακοσίους σίκλους τοῦ ἁγίου καὶ ἔλαιον ἐξ ἐλαιῶν εἲν
25 καὶ ποιήσεις αὐτὸ ἔλαιον χρῖσμα ἅγιον, μύρον μυρεψικὸν τέχνῃ μυρεψοῦ· ἔλαιον χρῖσμα ἅγιον ἔσται.
26καὶ χρίσεις ἐξ αὐτοῦ τὴν σκηνὴν τοῦ μαρτυρίου καὶ τὴν κιβωτὸν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου
27 καὶ πάντα τὰ σκεύη αὐτῆς καὶ τὴν λυχνίαν καὶ πάντα τὰ σκεύη αὐτῆς καὶ τὸ θυσιαστήριον τοῦ…
29 καὶ ἁγιάσεις αὐτά, καὶ ἔσται ἅγια τῶν ἁγίων· πᾶς ὁ ἁπτόμενος αὐτῶν ἁγιασθήσεται.
30 καὶ Ἀαρὼν καὶ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ χρίσεις καὶ ἁγιάσεις αὐτοὺς ἱερατεύειν μοι.
31 καὶ τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ λαλήσεις λέγων· ἔλαιον ἄλειμμα χρίσεως ἅγιον ἔσται τοῦτο ὑμῖν εἰς τὰς γενεὰς ὑμῶν.
32 ἐπὶ σάρκα ἀνθρώπου οὐ χρισθήσεται, καὶ κατὰ τὴν σύνθεσιν ταύτην οὐ ποιήσετε ὑμῖν ἑαυτοῖς ὡσαύτως· ἅγιόν ἐστι καὶ ἁγίασμα ἔσται ὑμῖν. (Έξ. λ΄22-25)
Η. ΤΡΌΠΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ & ΚΑΘΗΓΙΑΣΜΟΣ
Ἡ τελετὴ τῆς παρασκευῆς, τῆς ἔψησεως καὶ τοῦ καθαγιασμοῦ τοῦ Ἁγίου Μύρου, ἀρχίζει τὸ Σάββατον τοῦ Λαζάρου.
Ἀφοῦ ἔχουν ὁλοκληρωθεῖ ὅλαι αἱ προετοιμασίαι καὶ ἔχουν συγκεντρωθεῖ ὅλα τὰ ἀπαιτούμενα ὑλικά, τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον στολίζεται καταλλήλως «διὰ τὸ φαιδρὸν τῆς Πανηγύρεως.
Τῇ Κυριακῇ τῶν Βαΐων οἱ 9 κοσμήτορες – μυρεψοί μὲ ἐπικεφαλὴς τὸν Ἄρχοντα Μυρεψὸν ὁδηγοῦνται ἀπὸ τὸν Μέγαν Ἐκκλησιάρχην ἔμπροσθεν τοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου φορώντας λευκοὺς ποδήρεις χιτῶνας.
Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἀναγιγνώσκει τὴν εἰδικὴν επί τούτω εὐχὴν:
«ὁ καλέσας τοὺς δούλους σου τούτους εἰς τὸ διακονῆσαι τῷ ἱερῷ ἔργῳ τῆς παρασκευῆς καὶ ἐψήσεως τοῦ Ἁγίου Μύρου…»
 |
| Οἱ Μυρεψοὶ μὲ ἐπικεφαλὴς τὸν Ἄρχοντα Μυρεψὸ τὴ στιγμὴ τῆς ἀνάγνωσης τῆς εἰδικῆς εὐχῆς γιὰ τὸ ξεκίνημα τῶν ἐργασιῶν τους ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη. |
 |
| 1992. Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης μέσα στο Ἰερὸ Κουβούκλιο ῥίχνει κρασὶ στους λέβητές που εἶναι πλήρεις ἀπὸ λάδι, ἀλκοολούχα ἐκχυλίσματα καὶ δρόγες |
Μετὰ τὸ πέρας τοῦ Ιερού Εὐχελαίου της Μεγάλης Τετάρτης ὁ Μέγας Ἐκκλησιάρχης με τὴ βοήθεια τῶν Ιερέων καὶ τῶν Διακόνων φέρουν εις τοὺς μυρεψοὺς τὰ ἀργυρᾶ δοχεῖα, ποὺ εἶναι:
– 12 ἀργυροῖ ἀμφορεῖς μὲ 2 λαβὲς, ποὺ ἔχουν κατασκευασθεῖ τὸ 1903 καὶ το 1912 καί ἔχουν χαραγμένο πάνω τους “διὰ συνδρομῆς εὐγενῶν Χριστιανῶν“
– 8 ἀργυρὲς λήκυθοι
– 22 ἀργυρᾶ μικρὰ δοχεῖα
– 2 ἀργυρὲς καὶ μία ἀλαβάστρινη μυροθήκη
 |
| Τὸ Πατριαρχικόν παρεκκλήσιον τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου εἰς τά Πατριαρχικά δώματα. |
Εις αὐτὰ τὰ δοχεῖα θὰ μεταγγισθῇ πλέον τὸ καθαρὸ ὑλικὸν, τὸ ὁποῖον μὲ προσοχὴν καὶ εὐλάβειαν μεταφέρεται εις τὸ Πατριαρχικόν Παρεκκλήσιον τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, ποὺ ευρίσκεται μέσα εις τὰ Πατριαρχικὰ δώματα, ὅπου θὰ παραμείνῃ μέχρι τὸ πρωὶ τῆς Μεγάλης Πέμπτης.
Ἕνα ἀπὸ τὰ μικρὰ δοχεῖα θα παραμείνη εις τὰ Πατριαρχικὰ δώματα καὶ δὲν θὰ καθαγιασθῇ. Θὰ φυλαχτῇ διὰ ἰατρικοὺς και θεραπευτικοὺς σκοπούς.
Ὅπως ἀναφέρει ὁ Γκοὰρ εις τὸ Εὐχολόγιο του τὸ 1730: «κομίζειν δὲ, ἐκ τοῦ οὕτως ἐψηθέντος Μύρου ἐπιτρέπειν εἰς τὴν πατριαρχικῶν κέλλην, ἰατρείας χάριν, τῶν ἐπιτρεπόντων ἂν εἴη συγκομίζειν καὶ ταῖς ἐπὶ τοῦ μωσαϊκοῦ Μύρου τοῦ Θεοῦ ἀπειλὰς καὶ ἄρας».
Λάδι, κρασί, ἀλκοολικά ἐκχυλίσματα δρογῶν,
αἰθέρια ἔλαια καὶ ἀρωματικά φυτὰ ὡς μῖγμα,
κατὰ τὴν παρασκευὴν καὶ ἕψησιν τοῦ Μύρου.
 1992. Τὸ παρεκκλήσιον του Ἁγίου Ἀνδρέου τῇ Μεγάλῃ Πέμπτῃ τὸ πρωΐ μὲ τοὺς ἀργυροῦς ἀμφορεῖς πλήρεις «μύρου εὐώδους». |
Θ. ΟΙ ΙΕΡΟΙ ΤΟΠΟΙ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΜΥΡΟΥ
Οἱ χῶροι ὅπου ἐξελίσσεται ἡ διαδικασία παρασκευῆς, ἔψησεως καὶ διαφύλαξεως τοῦ Ἁγίου Μύρου εἶναι:
α)Τό Ἱερὸν Κουβούκλιον:
Θα ημποροῦσε νὰ χαρακτηρισθῇ ως τὸ ἐργαστήριον τῶν φαρμακοποιῶν μυρεψῶν. Ευρίσκεται εις τὸν αὐλόγυρον τοῦ Πατριαρχικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου εις τὰ ἀριστερὰ.
Ἀνατρέχοντας τὴν ἱστορία συναντᾶμε εις τοὺς Βυζαντινοὺς χρόνους περί τὸν 15ο αἰῶνα ότι ο χῶρος παρασκευῆς τοῦ Ἁγίου Μύρου ἀποκαλεῖται «ἐμψητήριον» ἢ «ἅγιος φοῦρνος» καὶ ὁρίζεται ἡ θέσις του ἔξω ἀπὸ τὸν Πατριαρχικὸν Ναόν, εις τὴ βορείαν πλευράν, ὅπου ευρίσκονταν τὰ «κελιὰ τῶν παπάδων».
 |
| 1982. Παρεκκλήσιο Ἁγίου Ἀνδρέου τὴν Μεγάλη Πέμπτη τὸ πρωΐ μὲ τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τ᾽ ἄμφια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου μὲ τὰ ὁποῖα θὰ ἐνδυθῇ τὴ στιγμὴ ποὺ οἱ πατριαρχικοὶ χοροὶ θὰ ψάλλουν τὸ Ἄνωθεν οἱ προφῆται». |
 |
|
Τὸ ἐρμάριον μὲ τὰ εὐγενῆ αἰθέρια ἔλαια, τὶς ἀρωματικὲς δρόγες καὶ τὰ ἀπαραίτητα ὑλικὰ, ποὺ θὰ χρησιμοποιηθοῦν διὰ τὴν παραπέρα φαρμακοτεχνικὴν διεργασίαν ἀπὸ τοὺς μυρεψούς. |
 |
| 1992. Ἄποψις ἀπὸ τὴν σημερινὴν διαμόρφωσιν τοῦ Πατριαρχικοῦ Μυροφυλακίου. |
β) Τὸ Μυροφυλάκειον:
Ὁ ὅρος Μυροφυλάκειον, ποὺ χρησιμοποιεῖται σήμερα ἀντικατέστησε τοὺς ὅρους «Μυραποθήκη» ἢ «Μυροθήκη» ποὺ κατὰ πολὺ εχρησιμοποιήθηκαν κατά τὸν Μεσαίωνα.
γ) Οἱ Μεγαρικοί πίθοι:
Μέσα ειτὸ Μυροφυλάκιον εἶναι μόνιμα ἐγκατεστημένοι οι δώδεκα πήλινοι «μεγαρικοὶ πίθοι» ἢ οι «ἱερὲς στάμνες»,οἱ ὁποῖοι ἔχουν εις τὸ κάτω τους μέρος στρόφιγγες καὶ εἶναι τοποθετημένοι σὲ κιγκλιδωτὲς βάσεις.
ΟΙ ΙΕΡΕΣ ΣΤΑΜΝΕΣ
δηλ. οἱ ἀρχαῖοι ἀμφορεῖς
Είναι 12 πήλινα, αττικά, μελανόμορφα αγγεία,
κατασκευασμένα εις τήν περιοχή τῶν Μεγάρων, οπου φυλλάσσεται το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ.
Ιδού!!!ακόμη μιά διαχρονική -αυτή- συμμετοχή των Μεγάρων εις την του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ διαδικασίαν!!!
Μέχρι τό 1912 είχαν αυτά τά 12 πήλινα μελανόμορφα αγγεία-τούς πήλινους πίθους σκεπασμένα μέ βελούδο ύφασμα καί χρυσούς σταυρούς και τα χρησιμοποιούσαν διά τό καθαγιασμόν καί εν συνεχεία τή φύλαξιν τοῦ Αγίου Μύρου, πρόκειται διά τας λεγόμενας “Ιεράς στάμνας” .
Σημ.: Τύπος παναθηναϊκού Αμφορέως. Οι παναθηναϊκοί Αμφορείς περιείχαν ιερόν έλαιον από τις “ιερές ελιές” της θεάς Αθηνάς.
Εν συνεχεία, οι “ιερές στάμνες” ή οἱ λεγόμενοι “ΜΕΓΑΡΙΚΟΙ ΠΊΘΟΙ”, που κατεσκευάζονταν μελανόμορφοι στην Αττική γή, εις τα Μεγαρα, και απεστέλοντο εις την Κωνσταντινούπολιν, εγεμίζοντο και γεμίζονται καί διαφυλλάσσουν μέχρι σήμερον εις το Πατριαρχείον τό ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ.
Ο συμβολισμός και η σχέσις μεταξύ των παναθηναϊκῶν Αμφορέων, πού περιείχαν τό ιερό έλαιον από τις “ιερές ελιές” της θεάς Αθηνάς με τις “ιερές στάμνες” ή “Μεγαρικούς πίθους”, που μέχρι σήμερα υπάρχουν καί διαφυλλάσσεται τό Ἅγιον Μῦρον, εἶναι προφανής, λέγει ο Καθηγητής της Κλασσικής Αρχαιολογίας Πάνος Βαλαβάνης, πο οποίος ηρεύνησε τό θέμα.
Οι “Μεγαρικοί πίθοι”ή “ιερές σταμνες” στό Μυροφυλάκειον τοῦ Πατριαρχείου
Ι. ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ
Α. Το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ χρησιμοποιειται εκτός του Ιερού Βαπτίσματος των Χριστιανών και εις τα Ιερά Εγκαίνια των Ναών, διά τον καθαγιασμόν του Θυσιαστηρίου-Αγίας Τραπέζης , και διά την Χρίσιν των εγκαινιαζομένων Ἱερῶν Ναῶν .
β. Επίσης, διά την Χρίσιν νεοκατασκευασθέντων Ιερών Εικόνων, πρός προσκύνησιν υπό των πιστων. Προσέτι διά την χρίσιν των αγίων σκευών τα οποία θα διακονήσουν την θείαν Λατρείαν.
Βλ. φωτο: τον Παναγιώτατον Οἰκουμενικόν Πατριάρχην κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΝ χρίοντα καί καθαγιάζοντα Ἱεράν εἰκόνα τῆς Παναγίας τῆς Εὐεργέτιδος διά Ἁγίου Μύρου, εν Αθήναις τόν Ἰούνιον τοῦ ἔτους 2010.
γ. Αλλες ευλογιες και σφραγίσεις δια του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ:
Χρίσις δι’αγίου Μύρου γίνεται ακόμα επί:
* των επανερχομένων εις την Εκκλησίαν μετά από άρνησιν,
* των προσερχομένων τη Ορθοδοξία ετεροδόξων,
* των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων κατά τήν αναρρησιν των εις τον βασιλικόν Θρόνον .
ΙΑ. ΕΠΙΣΤΕΜΜΑ
Η «πληρότητα της αληθείας», εις την οποία μας οδηγεί το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ της ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ μας με το Μυστήριο του Χρίσματος,, οταν μας μυρώνει η Εκκλησία και χρίει μας δια του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ και μας δίδει την σφραγίδα του της δωρεάς του Αγίου Πνευματος, δεν ταυτίζεται με μία ζωή πνευματικών ανδραγαθημάτων εις το επίπεδον της ηθικής τελειότητος (με την «εγκαύχησιν της σαρκός», κατά τον Απ. Παύλον (Β’ Κορ. 11,18)), αλλά με την απόρριψιν του «άρχοντος του κόσμου τούτου», γεγονός το οποίον μας καθιστά ικανούς να προσφωνούμεν τον Χριστόν ως «Κύριο» της ζωής μας, καθότι
“ουδείς δύναται ειπειν Κύριον Ιησοῦν ει μη ἐν Πνεύματι Αγίῳ”!( Α΄Κορ. 12,3) και το ΑΓΙΟΝ μυρον ειναι το ορατόν του Αγίου Πνεύματος σημείον εφ΄ημάς και επί την Εκκλησίαν.
Γιαυτό είναι το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ μας:
*σημείον ενότητος των αγίων του Θεού Εκκλησιών!
Γιαυτό ειναι το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ της ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ μας
* τό συνεκτικό μυστήριο της Σωτηρίας μας! Αυτό που μας κάνει μέλη του Σώματος του Χριστού!
Γιαυτό και εις την ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ του ΧΡΙΣΤΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ η παρασκευή- έψησις και ο καθαγιασμός του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ ειναι ΓΕΓΟΝΟΣ ΜΟΝΑΔΙΚΟΝ και ΙΕΡΩΤΑΤΟΝ με διαστάσεις αιωνίους, συμπαντικές και σωτηριώδεις!!!
- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΩΣ αναφέρομεν ότι, εφέτος τα ΜΕΓΑΡΑ συμμετέχουν ενεργώς εις το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας με τους εξής τρόπους:
α. με τους διαχρονικώς υπάρχοντας εις το Μυροφυλάκειον του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου εις τό Φανάριον παλαιούς «ΜΕΓΑΡΙΚΟΥΣ ΠΙΘΟΥΣ» ονομαζομένους ή « ΙΕΡΑΣ ΣΤΑΜΝΑΣ», οπου αποθηκεύεται τους τελευταίους αιώνας το ΑΓΙΟΝ ΜΥΡΟΝ και οι οποίοι προέρχονται εκ Μεγάρων (βλ. σχ. στο υπόλοιπο του παρόντος άρθρου Κεφ. Η,γ).
β. Με τη εφετινή συμμετοχή εις τον καθαγιασμόν του Συνοδικού συμπολίτου μας, Μεγαρέως Σεβ. Μητροπολίτου Αδριανουπόλεως κ. Αμφιλοχίου.
γ.Με την ενεργόν συνεργίαν ετέρου συμπολίτου μας, του και περιλαμβανομένου μεταξύ των 9 Κοσμητόρων- Μυρεψών, Μεγαρέως Χημικού και Θεολόγου κ. Κωνσταντίνου Μενιδιάτη.
δ. Μέ τήν αποστολήν από τα Μέγαρα και από την Πατριαρχικήν και Σταυροπηγιακήν Μονήν μας, της Αγ. Παρασκευής Μαζίου της απαιτουμένης δια την παρασκευήν του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ ποσότητος Ρετσίνης, δηλ. “ρυτίνης καθαράς εκ της Χαλεπίου πέυκης” εκ των δασών του Μαζίου των Μεγάρων.
Και ε. με την ιεράν ανάμνησιν της συμμετοχής εις την τελετήν του ΑΓΙΟΥ ΜΥΡΟΥ το έτος 1960, επί Πατριάρχου Αθηναγόρου, του Μεγαρέως μακαριστού και εν αγίοις, Οσίου Πατρός ημών Δαμασκηνού(+), του Κατρακούλη, του Ανακαινιστού και νέου Κτίτορος της Μονής του Μακρυνού (1960), αλλά και Κτίτορος και πρώτου Ηγουμένου της ημετέρας Ιεράς Πατριαρχικής Μονής(1988-2001)(βλ.Φωτό).
ΚΑΛΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΝ!!!
[1] Πρβλ. Πλάτωνος Μόσχας, Ορθόδοξος Διδασκαλία, σελ. 148. Ευδοκίμωφ, Ορθοδοξία, σελ. 374-388
[2] Α. Schmeman, Ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος, Αθήνα, Δόμος, 1984, σ. 152.
[3] .Πρβλ. Γ.Ν. Φίλια, “Τό μυστήριον τοῦ Χρίσματος”Ἐκκλησία ΟΖ΄(5), 2000, σ.439.
[4] De Mysteriiw, 42, ἔκδ. B.Botte, Sources Chretiennes 21bis, σ. 121.