Πόλυ Κολλιαλή: «Η Τέχνη ανάσα και διέξοδος στους δύσκολους καιρούς»
«Τώρα πρέπει να προβάλλουμε προς τα έξω το καλό πρόσωπο της Ελλάδας, της Τέχνης και του Πολιτισμού»
Συνέντευξη στην Αλέκα Σταματιάδη
Όσο πολυτέλεια κι αν φαντάζει στις μέρες μας η πολιτιστική παραγωγή, οι εκδηλώσεις, οι εκθέσεις, οι συναυλίες, το έργο του πολιτισμού βρίσκει χαραμάδες και αναφύεται μέσα από το λιγοστό φως που μπορεί να υπάρχει στις μέρες μας αλλά είναι αρκετό για το δημιουργό…
Στο αποκορύφωμα των κρίσιμων ημερών για την Ελλάδα, τις ημέρες πριν το δημοψήφισμα, η ελληνική τέχνη ταξίδεψε στη Ρίγα της Λετονίας, μέσα από τους πίνακες των ναϊφ ζωγράφων της συλλογής Χρήστου και Πόλυς Κολλιαλή.
Η συλλογή προσκλήθηκε από το μουσείο “NOASS” της πρωτεύουσας της Λετονίας, αφού έδειξε ενδιαφέρον για τα έργα της συλλογής των Ελλήνων ναϊφ ζωγράφων, μέσα από τον ιστότοπο της συλλογής στο ίντερνετ.
Οι πίνακες των Ελλήνων εντυπωσίασαν, μεταφέροντας κομμάτι της παράδοσης, του λαϊκού πολιτισμού, των χρωμάτων της χώρας μας στο εξωτερικό, σε στιγμές όπου όλοι ρωτούσαν τους Έλληνες συλλέκτες για την οικονομική και πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα.
Η Συλλογή εστιάζει στην ελληνική παράδοση και την καθημερινή ζωή στην πόλη και την ύπαιθρο: θρησκευτικές γιορτές και κοινωνικές τελετές, παραδοσιακά πανηγύρια που αποδίδονται με αυθόρμητη παραστατική και αφηγηματική γλαφυρότητα, εκφραστικές εικόνες εναλλασσόμενου μόχθου και λιγοστής σχόλης, ξεχασμένες σήμερα γεωργικές ασχολίες αλλά και εύγλωττες σκηνές που επαναφέρουν στο βλέμμα του θεατή πολύτιμες ιεροτελεστίες και νοσταλγικές αστικές μνήμες πλημμυρισμένες από φωνές σαλεπιτζήδων, πλανόδιων μικροεμπόρων και αυτοσχέδιες σκηνές λαϊκών καραγκιοζοπαιχτών, ειδυλλιακά τοπία που προέρχονται και διαφυλάσσουν με τρόπο ανεξίτηλο στο πέρασμα των δεκαετιών το νησιωτικό, το ηπειρωτικό ή το αστικό περιβάλλον του δημιουργού τους, η Θεσσαλία και η Μυτιλήνη, η Αθήνα, η Πλάκα και η Ακρόπολη, η Κύπρος, αλλά ακόμη η Σμύρνη και η Κωνσταντινούπολη, συνθέτουν ένα πολύχρωμο και παλλόμενο πανόραμα με ισότιμη ιστορική, λαογραφική και αισθητική αξία.
Με την κ. Πόλυ Κολλιαλή στο γραφείο της, όπου μας παραχώρησε συνέντευξη με αφορμή την έκθεση στη Λετονία.
Σχετικά μιλήσαμε με την κ. Πόλυ Κολλιαλή, για την έκθεση της συλλογής της, που μετά την Κωνσταντινούπολη και την Αδριανούπολη, υπό την αιγίδα του ελληνικού προξενείου, άνοιξε τα φτερά της στη Λετονία.
Πείτε μας λίγα λόγια για την έκθεση.
Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στο πλωτό μουσείο Ναΐφ Τέχνης “NOASS”, πάνω στον ποταμό Νταουγκάβα, που διασχίζει τη Ρίγα, την πρωτεύουσα της Λετονίας, σε κομβικό σημείο μάλιστα, απέναντι από την Εθνική Βιβλιοθήκη, όπου έγινε η διάσκεψη του Γιουρογκρούπ. Το μουσείο ήταν κατά βάση ξύλινο όπως είναι η παράδοση των ξύλινων σπιτιών των βορείων χωρών.
το πλωτό μουσείο “NOASS” στην πρωτεύουσα της Λετονίας, Ρίγα
Στο ιδιαίτερο αυτό μουσείο, φιλοξενείται η έκθεση με 30 έργα ναίφ Ελλήνων ζωγράφων από τις 2 έως τις 22 Ιουλίου. Το μουσείο αυτό έχει μόνιμη έκθεση ναϊφ ζωγράφων και ταυτόχρονα φιλοξενεί εκδηλώσεις, συναυλίες και άλλες περιοδικές εκθέσεις με ίδιο αντικείμενο. Το απόγευμα πριν τα εγκαίνια της έκθεσης έγινε συναυλία με νέους μουσικούς της Ρίγα.
Στο χώρο γύρω από το μουσείο υπάρχει ωραιότατο πάρκο, όπου ακόμα και όταν το μουσείο είναι κλειστό υπάρχει υπαίθρια έκθεση, που προσελκύει τους αθλούμενους και περιπατητές του πάρκου.
Υπαίθρια έκθεση έργων της συλλογής Χρήστου και Πόλυς Κολλιαλή και στο πάρκο μπροστά από το μουσείο
Συναυλία νέων μουσικών πριν τα εγκαίνια της έκθεσης των Ελλήνων ναϊφ Ζωγράφων
Ποια ήταν η αφορμή για την έκθεση μέρους της συλλογής σας στην Λετονία;
Έχουμε δημιουργήσει έναν ιστότοπο στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση www.naivekollialicollection.gr, την οποία κοινοποιήσαμε σε διάφορους φορείς και το μουσείο “NOASS” της Ρίγα ανταποκρίθηκε, καλώντας μας να εκθέσουμε μέρος της συλλογής μας.
[quote]«Λεπτοδουλεμένη σαν κέντημα η ελληνική ναϊφ τέχνη»[/quote]
Πώς υποδέχθηκαν οι Λετονοί επισκέπτες τα έργα των Ελλήνων ναίφ της συλλογής σας;
Οι αντιδράσεις των Λετονών ήταν πολύ ζεστές. Με ενδιαφέρον εξέταζαν τους πίνακες των Ελλήνων ναϊφ ζωγράφων,
και ιδιαίτερως ρωτούσαν για την ιστορία κάθε πίνακα, κάθε ζωγράφου.
Εχει σημασία το ότι επειδή ο χώρος ήταν μικρός, οι πίνακες που ταξίδεψαν ως την πρωτεύουσα της Λετονίας είχαν επιλεγεί προσεκτικά, με στόχο να μεταφέρουν ένα κομμάτι της ελληνικής παράδοσης. Μέσα από την έκθεση αυτή στην Ρίγα, κληθήκαμε να μεταφέρουμε ένα κομμάτι της Ελλάδας αντιπροσωπευτικό, έργα που να μιλούν για την Ελλάδα, την παράδοση και τους ανθρώπους της. Ένα κομμάτι που έχει κάπως χαθεί και σίγουρα το νοσταλγούμε. Εικόνες από τα νησιά, από τον τρύγο, από παραδοσιακούς γάμους.
Ειδυλλιακές σκηνές της υπαίθρου, με τσοπάνηδες, έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση, καθώς κι ένας πίνακας με τα εξωπραγματικά «Μετέωρα» του Θανάση Μπακογιώργου.
Επίσης, οι επισκέπτες ξεχώρισαν το παραδοσιακό «Παντοπωλείο-Καφενείο» της Ύδρας, έργο ενός πρώην ναυτικού, του Γιάννη Λάππα, που υπάρχει ακόμα στην Ύδρα , καθώς και τον παραδοσιακό «Γάμο», το έργο του Γιάννη Θεοφίλη, από το Βασσαρά Λακωνίας, που από εργοστασιάρχης στον κλάδο της κεραμοποιίας, νιώθοντας νοσταλγία για το χωριό του στράφηκε στη ζωγραφική για να αποτυπώσει τις αναμνήσεις του.
Ενδιαφέρον έδειξαν ακόμα οι επισκέπτες για τη λαϊκή φιγούρα του Καραγκιόζη και το ρόλο του, ήταν κάτι που δεν γνώριζαν.
Ακόμα, παρατήρησαν ότι, η ελληνική ναϊφ Τέχνη , σε σύγκριση με την Λατβιανή, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί πιο λεπτοδουλεμένη, σαν «κέντημα».
[quote]«Ο Πολιτισμός ενώνει τους λαούς. Μια ζωγράφος μας χάρισε ένα έργο της για τη συλλογή μας και την Ελλάδα»[/quote]
Βρήκατε δηλαδή κοινά σημεία μεταξύ των δύο λαών.
Ο Πολιτισμός είναι και θα είναι πάντα μια κοινή γλώσσα, που ενώνει τους λαούς. Ιδιαίτερα η ναϊφ τέχνη είναι μια γλώσσα κατανοητή για όλους τους ανθρώπους.
Πάντα θα βρίσκεις κοινά σημεία με τους λαούς, που αγαπούν τη χώρα τους, τη φύση και τον Πολιτισμό.
Εκεί, τα πολλά μικρά ιδιωτικά και Δημόσια μουσεία που λειτουργούν, μαρτυρούν την προσπάθεια διατήρησης της παράδοσης και του Πολιτισμού. Οι ναϊφ καλλιτέχνες είναι γνωστοί και αγαπητοί.
Με συγκίνησε ιδιαίτερα μια ναϊφ ζωγράφος, που μου χάρισε ένα έργο της «για τη συλλογή σας και για την Ελλάδα», όπως είπε.
[quote]«Η Τέχνη φωτεινό παράθυρο στην γκρίζα καθημερινότητα»[/quote]
Σίγουρα πηγαίνοντας στην Λετονία, αντιπροσωπεύσατε και εσείς την Ελλάδα. Σας ρωτούσαν για την κατάσταση εδώ; Πώς αντιδρούσαν απέναντι στα τεκταινόμενα στη χώρα μας;
Μας έτυχε η έκθεση να είναι προγραμματισμένη μέσα στην πιο δραματική εβδομάδα για την Ελλάδα. Υπήρχε έντονη αβεβαιότητα, αναμονή για το δημοψήφισμα, το οποίο δεν είχαν καταλάβει όσοι συνομιλούσαμε στην Λετονία, για τι πράγμα έλεγε «ναι» ή «όχι».
Σε συζητήσεις αλλά και στη συνεντευξη που δώσαμε στην Εθνική Ραδιοφωνία με αφορμή την έκθεση, με ρωτούσαν και για τις εξελίξεις στην Ελλάδα,και γιατί δεν θέλουμε την Ευρώπη. Τους απάντησα ότι: Δεν είναι μια κατάσταση τωρινή αυτή που μας έφερε μέχρι εδώ. Είναι 20 χρόνια σπατάλης και διαφθοράς του δημοσίου και των πολιτικών. Οι άνθρωποι στην Ελλάδα εξαθλιώθηκαν, πολύς κόσμος έχει απελπιστεί κι αυτοκτονήσει.
Με το δημοψήφισμα-εξηγούσα-ο κόσμος θελει να πει όχι στη λιτότητα, όχι να φύγει απ’ την Ευρώπη. Εμείς, σαν Έλληνες, σαν οικογενειάρχες, έχουμε δουλέψει σκληρά για να δημιουργήσουμε καθένας ότι δημιούργησε για την οικογένειά του, αλλά οι πολιτικοί μας έκαναν λάθη. Και τώρα απειλούν να μας τα πάρουν όλα και κυρίως την αξιοπρέπειά μας.
Ποια είναι η γνώμη σας για το ρόλο του πολιτισμού και της τέχνης σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές;
[quote]
Δε θεωρώ την τέχνη πολυτέλεια, αλλά ανάσα, ένα φωτεινό παράθυρο στην γκρίζα καθημερινότητά μας.
Ο κόσμος καταφεύγει στην τέχνη, σαν σε έξοδο διαφυγής.
[/quote]
Το μόνο που έχουμε να δείξουμε πιά είναι ο πολιτισμός μας και πάντα ξέρετε, σε καιρούς κρίσης παρατηρείται άνθηση των Τεχνών και στροφή του κόσμου στον πολιτισμό.
Όσον αφορά τη συλλογή μας, όπως είναι λογικό, αυτόν τον καιρό έχει σταματήσει να εμπλουτίζεται. Όμως, η κρίση αυτή, είναι ίσως ο καλύτερος χρόνος για να μοιραστούμε αυτή τη συλλογή, προβάλλοντας προς τα έξω ένα πρόσωπο της Ελλάδας, αυτό της τέχνης και του πολιτισμού, τόσο διαφορετικό από αυτό της κρίσης και του διχασμού, που προβάλλεται ιδιαίτερα αυτό τον καιρό στο εξωτερικό.
