Του Χρίστου Γ. Ρώμα
Η πρώτη φάση των εκλογών για την ανάδειξη νέου Κοινοβουλίου και Κυβερνήσεως είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία εκπλήξεων και απροσδόκητων καταστάσεων. Οι δημοσκοπήσεις διαψεύστηκαν, βεβαιότητες και προεκλογικοί πανηγυρισμοί ανατράπηκαν και πολλοί ειδήμονες και δημοσιογράφοι έσπευσαν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο και να προσθέσουν τη δική τους εκδοχή για τα κόμματα και για τα γεγονότα που προηγήθηκαν. Τις σωστές ή λάθος εκτιμήσεις όλων αυτών τις εκφράζει μία και μόνη φράση του κόμματος που είδε τα ποσοστά του να μειώνονται σημαντικά: «Οδυνηρό σοκ»!
Από την πλευρά μου θέλω να εκθέσω κι εγώ κάποιες σκέψεις, που νομίζω πως είναι και θέσεις του μέσου Έλληνα ψηφοφόρου, όχι μόνον των αστικών κέντρων, αλλά και της περιφέρειας. Κατ΄αρχάς, ο σημερινός ψηφοφόρος δεν είναι ο τύπος του ψηφοφόρου παλαιότερων εποχών. Η μόρφωση, η ενημέρωση, η τεχνολογία, οι σύγχρονες απαιτήσεις της ζωής, τα ενδιαφέροντα και μια σειρά από άλλες παραμέτρους έχουν αλλάξει κατά τρόπο απόλυτο τη νοοτροπία των ψηφοφόρων της σημερινής κοινωνίας. Έπαψαν πια οι Έλληνες πολίτες να είναι προσκολλημένοι στο κόμμα και να το ψηφίζουν, χωρίς καλά-καλά να γνωρίζουν και το πρόγραμμά του. Σήμερα μελετούν, ενημερώνονται, κρίνουν, αποστασιοποιούνται από τις ρητορικές υπερβολές των υποψηφίων και συνδέουν το προσωπικό τους συμφέρον με το γενικότερο συμφέρον της πατρίδας. Άλλωστε, είναι αδύνατο να μην επιδρούν στην κρίση τους και τα συμβαίνοντα στις άλλες χώρες της Ευρώπης, τα οποία εύκολα πληροφορούνται από τα Μέσα Ενημέρωσης.
Μία σημαντική παράμετρος, εξάλλου, της κομματικής τοποθέτησης του σύγχρονου ψηφοφόρου είναι η εκτίμηση των επιτυχιών της κυβέρνησης, που απέρχεται, σε σχέση με τα λάθη, τις αστοχίες ή τις αποτυχίες της. Εάν τα θετικά στοιχεία υπερτερούν σε σημαντικό βαθμό των αρνητικών, θετική είναι και η στάση του, γιατί έχει υπόψη του το θεμελιώδες πολιτικό αξίωμα ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Και η κρίση του συνεπικουρείται από τις αντίστοιχες επιτυχίες ή αποτυχίες των χωρών του εξωτερικού. Κατά συνέπεια, στην περίπτωση που οι βεβαιότητες του ψηφοφόρου υποβαθμίζονται, αποσιωπώνται ή και εκτιμώνται με αρνητικό πρόσημο, ο ψηφοφόρος αυτός πιστεύει ότι εμπαίζεται από τις αντίπαλες παρατάξεις.
Επίσης ο μέσος ψηφοφόρος απαιτεί –τουλάχιστον αυτό αντιλαμβάνομαι εγώ- να ακούει τεκμηριωμένη την κριτική των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Δηλαδή να παρουσιάζει εκείνη με επιχειρήματα πλήρες το πρόγραμμά της και με αντικειμενικότητα να εκθέτει την προοδευτική του έκβαση. Να έχει, εξάλλου, και το ηθικό θάρρος να αναγνωρίζει τις επιτυχίες του κυβερνητικού έργου ή και να συγκλίνει με προτάσεις θετικές για τη βελτίωσή του.
Οι γενικότητες περί αποτυχίας της απερχόμενης κυβέρνησης, οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί, που συνοδεύονται συχνά και με ύβρεις ή και αποδοκιμασίες προσώπων, ελάχιστα επηρεάζουν τους ψηφοφόρους ή και τους επηρεάζουν αρνητικά. Οι τελευταίες εκλογές απέδειξαν, επίσης, ότι η τοξικότητα του προεκλογικού λόγου σε συνδυασμό με το έλλειμμα αξιοπιστίας, καθώς και η διγλωσσία ως προς την σαφήνεια του κομματικού προγράμματος λειτουργούν ως ανάστροφη ισχυρή κίνηση και οδηγούν σε μεγάλη πτώση.
Γενική εκτίμηση: εκφράζοντας την άποψή μου ως του μέσου Έλληνα ψηφοφόρου, νομίζω ότι στον προεκλογικό λόγο των κομμάτων χρειάζεται σοβαρότητα και αξιοπιστία, μακριά από φλυαρίες και ρητορικές υπερβολές. Καθενός κόμματος εκτιμάται το παρελθόν του, η υλοποίηση των επιλογών του και η δυνατότητα να καταγραφεί στη συνείδηση του εκλογικού σώματος ως μία σοβαρή και σταθερή κυβερνητική δύναμη ικανή να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις ενός διαρκώς μεταβαλλόμενου κόσμου. Μία κυβερνητική δύναμη ισχυρή, ευέλικτη, συναινετική, δημοκρατική και προπάντων αντιλαϊκιστική, γιατί ο λαϊκισμός είναι η σύγχρονη μάστιγα που οδηγεί σε τέλματα και οπισθοδρόμηση. Και κάτι τελευταίο: σεμνότητα κατά πάντα και με βασικό δείκτη σε όλες τις επιλογές την αξιοκρατία, που είναι ο αντίπαλος πόλος του ρουσφετιού και της «ημετεροκρατίας».