Παράσταση σε μπαρ, και μάλιστα ένα πολύ δύσκολο έργο, με βαριά νοήματα, μας ακούστηκε πολύ ενδιαφέρον.
Μια από τις τελευταίες νύχτες του 2016, στo παλιό γνωστό στέκι στην πλατεία Λιτάρα, στη Jackey’o, η Νόνα Σούντη και η Ιωάννα Μπογιατζή, που επέλεξε και σκηνοθέτησε και το έργο, παίζουν τη «Βρωμιά» του Αυστριακού Ρόμπερτ Σνάιντερ,
Το έργο είναι ένας μονόλογος-κραυγή ενός μετανάστη. Γράφτηκε από τον Robert Schneider to 1991 στην Αυστρία, εποχή που οι ρατσιστικές επιθέσεις σε σπίτια μεταναστών είναι σε έξαρση και εκεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Ο Σαντ ήταν φοιτητής. Τώρα πουλάει κόκκινα τριαντάφυλλα. Κλεισμένος στο δωμάτιό του εξομολογείται, χλευάζει, πονάει, βρίζει, ειρωνεύεται, νοσταλγεί.
«Mε λένε Σάντ. Είμαι 30 χρονώ. Σαντ στα αγγλικά θα πει λυπημένος. Δεν είμαι λυπημένος, όχι, κι ας ζω σε μια χώρα όπου δεν έχω δικαίωμα να ζω.»
Ο Σαντ ορκίζεται πως «δεν έχω αγγίξει ποτέ βιτρίνα με τα δάχτυλά μου. Τις μυρίζω μόνο. Τ’ ορκίζομαι. Ειλικρινά αυτό δεν το’ χω κάνει ποτέ. Με τα δάχτυλα, θέλω να πω. Ξέρω ποιος είμαι»
Ο Σαντ είναι αλλοδαπός, μετανάστης. Δεν έχει χαρτιά, ζει ανάμεσά μας αλλά δεν έχει χαρτιά. Δεν μπορεί να είναι ένας από εμάς, δεν μπορεί να ζει ανάμεσά μας, δεν μπορεί να ζει ελεύθερος.
Δεν είναι ο στερεοτυπικός λαθρομετανάστης. Η λέξη Leica (Λάικα) τον έκανε, σαν από θαύμα, να αγαπήσει τη γερμανική γλώσσα και να καμαρώνει που αγόρασε το καλύτερο γερμανοαραβικό λεξικό. Δεν είναι ξύλο απελέκητο ο Σαντ. Σπούδασε φιλοσοφία, είναι εύστοχα αυτοαναφορικός, ευθύβολα σαρκαστικός, ενώ φτάνει να μιλάει ακόμη και με τσιτάτα από τα έργα του Χάιντεγκερ.
25 χρόνια μετά τη συγγραφή του μονολόγου του Σαντ, το κείμενο του Ρόμπερτ Σνάιντερ “Η Βρωμιά”, δείχνει ακόμα πιο επίκαιρο.
Σε μια εποχή όπου η μετακίνηση πληθυσμών είναι σε έξαρση.Σε μια εποχή όπου τα σύνορα κλείνουν. Που υψώνονται φράχτες. Που τα ανθρώπινα όνειρα φυλακίζονται. Τα λόγια του Σαντ φαίνονται τόσο σκληρά, μα τόσο αληθινά. Λέει αλήθειες που φοβόμαστε να αποδεχτούμε. Αλήθειες που ντρεπόμαστε να αποδεχτούμε. Σαν ένας καθρέφτης που αποφεύγουμε να κοιτάξουμε.
Πού: Jackey’o., πλατεία Λιτάρα
Πότε: Παρασκευή 30 Δεκεμβρίου 2016