Κάθε άνθρωπος βιώνει περιόδους άγχους, θλίψης, θυμού και προβληματισμού στη ζωή του, ιδιαίτερα σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Πολλές φορές λοιπόν το άτομο αναρωτιέται εάν χρειάζεται να επισκεφτεί έναν ειδικό ψυχικής υγείας για να τον βοηθήσει να διαχειριστεί το πρόβλημά του. Δεδομένα επιστημονικών ερευνών τονίζουν πως ενώ ένας στους πέντε ενήλικες πάσχει από κάποια ψυχική διαταραχή ή αντιμετωπίζει προβλήματα που χρήζουν βοήθειας, μόνο το 46-65% των ατόμων αυτών φτάνουν στο κατώφλι του ειδικού.
Τα ποσοστά αυτά μπορούν να εξηγηθούν λόγω του στίγματος που χαρακτηρίζει τις διαταραχές αυτές και των πεποιθήσεων που υπάρχουν πως «Μόνο οι τρελοί χρειάζονται ψυχοθεραπεία», «Εγώ έχω τους φίλους μου, τι να τον κάνω τον Ψυχολόγο;».
[quote]Ποια είναι λοιπόν τα σημάδια που πρέπει να σε ανησυχήσουν και να σε κάνουν να σκεφτείς πως ίσως ήρθε η ώρα να επισκεφτείς τον Ψυχολόγο;[/quote]
- Βιώνεις έντονη και συχνή δυσφορία στην καθημερινότητά σου. Βασικό χαρακτηριστικό κάθε διαταραχής και ψυχικού προβλήματος αποτελεί η ύπαρξη έντονης και συχνής δυσφορίας στο άτομο καθώς δυσκολεύεται να διαχειριστεί καθημερινές καταστάσεις (στη δουλειά, το σπίτι, το σχολείο). Μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα συγκέντρωσης, μνήμης ή να μην έχει πλέον τη διάθεση να κάνει δραστηριότητες που έκανε στο παρελθόν. Το παρατεταμένο αίσθημα θλίψης και θυμού, για παράδειγμα, υποδεικνύει ότι υπάρχει βαθύτερο πρόβλημα.
- Έχεις υποστεί ένα τραυματικό γεγονός και δεν μπορείς να σταματήσεις να το σκέφτεσαι. Σημαντικά γεγονότα ζωής, όπως είναι η απώλεια ενός αγαπημένου μας προσώπου, η ανεργία ή μία σοβαρή ασθένεια μπορεί να επηρεάσουν σε υπερβολικό βαθμό τη λειτουργικότητα μας. Εάν λοιπόν έχει συμβεί κάποιο γεγονός στη ζωή σου που δυσκολεύεσαι να διαχειριστείς και συνεχώς το σκέφτεσαι, τότε θα ήταν ωφέλιμο να μιλήσεις για όλο αυτό που σου έχει συμβεί σε έναν ψυχολόγο.
- Αντιμετωπίζεις επαναλαμβανόμενα σωματικά συμπτώματα (π.χ. πονοκέφαλοι, πόνοι στο στομάχι) που δεν εξηγούνται ιατρικά. Η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άρρηκτα με το σώμα μας. Πολλές φορές το έντονο άγχος εκφράζεται μέσα από ένα ευρύ φάσμα σωματικών ενοχλήσεων, όπως είναι ο πονοκέφαλος, τα γαστρεντερολογικά και δερματολογικά προβλήματα χωρίς αυτά να εξηγούνται ιατρικά.
- Χρησιμοποιείς «ουσίες» για να διαχειριστείς το πρόβλημα. Πολλοί άνθρωποι όταν περνούν δύσκολες καταστάσεις στρέφονται στο αλκοόλ, το φαγητό, το κάπνισμα ή τις ναρκωτικές ουσίες για να διαχειριστούν το πρόβλημά τους. Αυτό που συμβαίνει όμως συνήθως είναι η υπερκατανάλωση των ουσιών αυτών να οδηγεί σε προβλήματα εθισμού.
- Τίποτα από αυτά που έχεις κάνει δε σε έχει βοηθήσει. Κάθε άνθρωπος όταν αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα προσπαθεί να βρει τρόπους για να το λύσει μόνος του. Κάποιοι το συζητούν με τους φίλους τους, κάποιοι διαβάζουν εγχειρίδια αυτοβοήθειας ή ψάχνουν τρόπους επίλυσης στο διαδίκτυο. Όταν όλα αυτά που έχεις δοκιμάσει δε σε έχουν βοηθήσει και συνεχίζεις να βιώνεις αρνητικά συναισθήματα, τότε είναι η ώρα που χρειάζεσαι τη βοήθεια του ειδικού.
- Η οικογένειά σου ή/και οι φίλοι σου σε έχουν προτρέψει να επισκεφτείς ειδικό. Πολλές φορές η οικογένειά μας και οι στενοί μας φίλοι παρατηρούν αλλαγές σε εμάς που εμείς δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε. Εάν λοιπόν κάποιος δικός σου άνθρωπος έχει ανησυχήσει για εσένα και σου έχει εκφράσει την ανησυχία του αυτή, τότε ίσως ήρθε η ώρα να επισκεφτείς κάποιον ειδικό. Υπάρχουν φορές που οι άνθρωποι γύρω μας αντιλαμβάνονται πολύ γρηγορότερα από εμάς ότι αντιμετωπίζουμε δυσκολίες. Για αυτό το λόγο δώσε προσοχή σε αυτό που σου λένε.
Ελευθερία Μουστάκα
MSc Κλινικός Ψυχολόγος
Συνεργάτης Βαριατρικού τμήματος Λαπαροσκοπικής Μονάδας, Γ.Ν.Α Ιπποκράτειο