Συμπολίτες που βρίσκονται γύρω από την περιφερειακή οδό Μεγάρων-Αλεποχωρίου λένε ότι λύκος εμφανίστηκε ξανά στην περιοχή.
Μάλιστα δυστυχώς ο λύκος επιτέθηκε σε σκυλιά σκοτώνοντας ένα από αυτά στην περιοχή φυστικιές. Λύκος είχε εμφανιστεί ξανά στην περιοχή στις 13 Δεκεμβρίου 2021, κοντά στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων.
Το θέμα έχει προκαλέσει ανησυχία σε κατοίκους και ιδιοκτήτες κατοικιδίων.
«Καλλιστώ»: Το πρόβλημα είναι ότι οι λύκοι εξοικειώθηκαν μαζί μας -Η θανάτωσή τους δεν είναι ποτέ λύση»
Από πλευράς της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ», που για πρώτη φορά εντόπισε και τεκμηρίωσε επιστημονικά την επανεμφάνιση των λύκων στην Πάρνηθα, το 2015, ενώ μάλιστα πριν από έναν μήνα είχε προειδοποιήσει και για το φαινομένο.
Το φαινόμενο της επανεμφάνισής του είναι απόλυτα φυσιολογικό, ενώ παρατηρείται με πολλά σαρκοβόρα σε όλη την Ευρώπη. Ένας από τους λόγους είναι πια το νομικό καθεστώς προστασίας τους, όσο φυσικά και η εγκατάλειψη της υπαίθρου.
«Κανένας λύκος -πλην ορισμένων σπάνιων εξαιρέσεων που το ζώο έχει λύσσα- δεν πρόκειται να επιτεθεί σε άνθρωπο. Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει ποτέ να προσεγγίζουμε τον λύκο. Αν βρεθούμε κατά λάθος κοντά του, με παλαμάκια, φωνές, ίσως και πέτρες, τον απωθούμε αμέσως. Και φυσικά δεν φέρνουμε σε εθνικούς δρυμούς κανένα κατοικίδιο ζώο», εξηγεί.
Ο Βαγγέλης Ρωμανός, ομοσπονδιακός θηροφύλακας, ειδικός προανακριτικός υπάλληλος σε θέματα θήρας, αναφέρει σε συνέντευξή του ότι η αύξηση του πληθυσμού των λύκων οφείλεται στην αύξηση των θηραμάτων τους, αλλά και ότι τα προβλήματα που δημιουργούνται δεν παρατηρούνται μόνο στην Πάρνηθα, αλλά σε πολλές άλλες περιοχές της βόρειας Αττικής, όσο και σε ολόκληρη τη χώρα, με εκατοντάδες επιθέσεις καταγεγραμμένες.
«Ο λύκος πάντα υπήρχε στην Αττική από τα πανάρχαια χρόνια, αλλά κατά το παρελθόν διατηρούσε πολύ χαμηλούς πληθυσμούς, με αποτέλεσμα οι συγκρουσιακές σχέσεις με τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στην ύπαιθρο καθώς και τους ανθρώπους που βιοπορίζονται στην ύπαιθρο ήταν ελάχιστες και μη αξιολογήσιμες.
Πλέον, ο πληθυσμός του λύκου σε όλη την Ελλάδα αλλά και στην Αττική έχει ανακάμψει θεαματικά, με κύρια αίτια την εγκατάλειψη τις υπαίθρου και την παράλληλη αύξηση του αγριόχοιρου, του ζαρκαδιού και στην περίπτωση της Πάρνηθας, του Κόκκινου Ελαφιού.
Όσον αφορά στην Πάρνηθα, είναι ένας βιότοπος σχετικά απομονωμένος, με μια θεαματική αύξηση του πληθυσμού των λύκων που επηρεάζει δραματικά τη ζωή των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.
Δυστυχώς, δεν είναι μόνο αυτή η περιοχή που αντιμετωπίζει πλέον σοβαρά προβλήματα με τους λύκους.
Στα Μέγαρα, στη Βαρυμπόμπη, στην Κηφισιά, στη Μάνδρα, στον Αυλώνα, στο Κρυονέρι έχουν αναφερθεί επιθέσεις λύκων σε κτηνοτροφικά ζώα. Αλλά και στη Βοιωτία (Θήβα, Λιβαδειά, Κωπαΐδα, Παράλια Διστόμου κ.λπ.), στο Βοτάνι του νομού Καστοριάς, στην Κοτρώνι του νομού Σουφλίου, στο μεγαλύτερο μέρος του νομού Δράμας, στο Μέτσοβο, στις Κρατερές και στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, σε όλη την οροσειρά της Πίνδου οι άνθρωποι της υπαίθρου αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα με τον λύκο, που επιτίθεται στα πρόβατά τους, στα τσοπανόσκυλα ή στα κυνηγόσκυλά τους.
Σεβόμαστε τη φύση και την άγρια πανίδα και προστατεύουμε εμάς, τις οικογένειές μας και τους τετράποδους φίλους μας.
Τι κάνω αν βρεθώ πρόσωπο με πρόσωπο με λύκο -Η περιβαλλοντική οργάνωση «Καλλιστώ» εξηγεί
»Γίνεται κατανοητό ότι οι πολίτες πρέπει να είναι προσεκτικοί όταν έρχονται σε επαφή με λύκους, σε περιοχές όπου υπάρχει επιβεβαιωμένη παρουσία του. Θα πρέπει να τηρούν τις αποστάσεις ασφαλείας και να μην τους παρέχουν κανενός είδους τροφή. Το τάισμα, εκτός από τις πιθανές βλαβερές συνέπειες μιας ακατάλληλης τροφής, προκαλεί εξοικείωση των άγριων ζώων με το ανθρώπινο είδος», αναφέρει.
Τα μέτρα που προτείνει η οργάνωση «Καλλιστώ»
Οι προτεινόμενες από την οργάνωση άμεσες ενέργειες, με πρώτη και κύρια τη θεσμοθέτηση ενός σχεδίου δράσης για τον λύκο στην Ελλάδα, συνοπτικά είναι οι εξής:
Α. ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
- Τοποθέτηση αυτόματων φωτογραφικών καταγραφικών διατάξεων στα σημεία εμφάνισης λύκων, ώστε να εκτιμηθεί η συχνότητα εμφάνισης και προσέγγισής τους.
- Ενημέρωση των επισκεπτών, που κατευθύνονται προς τον κεντρικό τομέα του Εθνικού Δρυμού (ΕΔ) με χρήση εντύπου και σύντομου κειμένου το οποίο θα διανέμεται επιτόπου, για την αποφυγή εκούσιας ή ακούσιας παροχής τροφής προς την άγρια πανίδα, συμμόρφωση με τους κανονισμούς του Εθνικού Δρυμού που αφορούν στην παρουσία σκύλων στις περιοχές εντός ΕΔ, καθώς η παρουσία σκύλων κινητοποιεί έντονα εξοικειωμένους -και όχι μόνο- λύκους στο να προσεγγίσουν ανθρώπους και να επιτεθούν συχνά στα σκυλιά τους. Επιπλέον, μικρής ηλικίας παιδιά δεν θα πρέπει να κινούνται ασυνόδευτα για προληπτικούς λόγους.
- Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να επιτρέπεται η χρήση τροφής για προσέλκυση των λύκων για φωτογράφησή τους και να γίνεται ανεκτή ως δραστηριότητα, καθώς αποτελεί ακόμα μια «επιβράβευση» της προσέγγισης των ζώων.
- Οι συστάσεις για περιορισμό των κατοικίδιων -κτηνοτροφικά ζώα και σκύλοι σε ασφαλείς χώρους- εντός αποτελεσματικής περίφραξης κατά τη διάρκεια της νύκτας θα πρέπει να αφορούν και τους γειτονικούς οικισμούς περιμετρικά του Δρυμού.
- Τοποθέτηση φωτιστικών συσκευών (π.χ. φανάρια οδοσήμανσης) στα σημεία προσέγγισης που θα πρέπει να μετακινούνται τακτικά. Οι λύκοι φοβούνται ή είναι επιφυλακτικοί σε οτιδήποτε νέο σε μία περιοχή (νεοφοβία) τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα.
- Διερεύνηση στην ευρύτερη περιοχή -όχι μόνο στα σημεία των περιστατικών- προς εντοπισμό εστιών παροχής εν δυνάμει ανθρωπογενούς προσέλευσης τροφής, όπως σημεία όπου πετώνται πτώματα κτηνοτροφικών ζώων ή άλλα ζωικά υπολείμματα, αποφάγια, ανοικτοί κάδοι απορριμμάτων.
- Προσεκτική αποκομιδή αστικών απορριμμάτων στον τομέα προσέγγισης αλλά και στους οικισμούς περιμετρικά του ΕΔ, ώστε να μην υπάρχουν σκουπίδια εκτός κάδων ιδιαίτερα κατά της νυκτερινές ώρες.
- Προγραμματισμένες επισκέψεις και περιπολίες δασικών υπαλλήλων και προσωπικού του φορέα διαχείρισης σε περιοχές προσέγγισης καθώς και απόκριση σε κλήσεις πολιτών σε περιπτώσεις προσεγγίσεων.
Β. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Σύσταση και λειτουργία ομάδας άμεσης επέμβασης και απώθησης.
Η ενεργητική αντιμετώπιση συνίσταται στην εφαρμογή δευτερογενούς απώθησης, δηλαδή επώδυνου ερεθίσματος σε συνδυασμό με τη μη επιθυμητή συμπεριφορά των λύκων. Σύμφωνα με την οργάνωση, θα πρέπει να παραχθεί έντονο και επώδυνο ερέθισμα προς τους λύκους κατά τη προσέγγισή τους -και μόνο στις περιοχές και τις περιπτώσεις που θέλουμε να απωθήσουμε τα ζώα- δηλαδή εντός κατοικημένων περιοχών (π.χ. κατά τη διάρκεια προσέγγισης λύκων στο καταφύγιο «Μπάφι») με τη χρήση εκτοξευτήρων φωτοβολίδων, κροτίδων με τροχιοδεικτικό, πλαστικών σφαιριδίων με καραμπίνα 12mm, κροτίδων με κέλυφος, εκτοξευτήρων τύπου paint ball, χρήση συσκευών παραγωγής δυνατού θορύβου κ.λπ.
Όπως υπογραμμίζει η Καλλιστώ, η εφαρμογή αυτών των αποτρεπτικών μέτρων θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή στα ζητήματα ασφάλειας από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό στη χρήση του εξοπλισμού και πρέπει να είναι επαναλαμβανόμενες, για ικανό χρονικό διάστημα. Θα πρέπει να υπάρχει πάντα δυνατότητα διαφυγής για τα ζώα. Δεν κάνουμε απώθηση σε φυσικές περιοχές όπου δεν ενοχλούν με την παρουσία τους οι λύκοι, αλλιώς η σύνδεση θα γίνει με το άτομο/α που κάνει την απώθηση και όχι με τον χώρο (αυτό που ενδιαφέρει).
Στην ιστοσελίδα της ΚΑΛΛΙΣΤΩΣ https://www.callisto.gr/wildlife/lykos υπάρχει ενημερωτικό υλικό για τον λύκο.
Η ανακοίνωση του «Αρκτούρου»:
«Συνύπαρξη με σεβασμό στα όρια της άγριας ζωής
Το πρόσφατο περιστατικό επίθεσης λύκου σε σκύλο οικογένειας στην Πάρνηθα ήταν αποτέλεσμα της εξοικείωσης μέρους του τοπικού πληθυσμού του λύκου με την ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή. Παράλληλα, αναδεικνύει μια πρόκληση που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και σχετίζεται με την αρμονική συνύπαρξή μας με την άγρια ζωή.
Η επανεμφάνιση του λύκου στον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας με φυσικό τρόπο αποτελεί μία τεράστια ευκαιρία για την πολύπαθη Αττική και αποκαθιστά, έπειτα από πολλές δεκαετίες, την περιβαλλοντική ισορροπία. Σε μία εποχή που οι απώλειες στη Φύση τείνουν να γίνουν συνήθεια, κατακτήσεις όπως αυτές θα πρέπει να διαφυλαχθούν και να ενδυναμωθούν με στόχο τη διατήρηση και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας.
Οι λύκοι συμβάλλουν στην προστασία και την υγεία των δασών. Υπήρξαν μέρος τους για αιώνες. Σε όποια οικοσυστήματα επανεντάσσονται ή επανεμφανίζονται με φυσικό τρόπο, παρατηρούμε την ευεργετική συνεισφορά τους στην επανάκαμψη αυτών των οικοσυστημάτων και στην επαναφορά των δασών σε υγιή πρότυπα τόσο για την άγρια ζωή όσο και για τον ίδιο τον άνθρωπο. Είναι, παράλληλα, ζωτικό μέρος του πολιτισμού μας, της ιστορίας μας, των ηθών μας.
Ωστόσο, για την ασφάλεια των ανθρώπων και των ζώων θα πρέπει να μάθουμε και να σεβόμαστε τα όρια της άγριας ζωής.
Με αφορμή το ατυχές αυτό περιστατικό λοιπόν, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ τονίζει τα εξής:
Η συνύπαρξη με την άγρια ζωή απαιτεί τη συνεπή και υπεύθυνη στάση απ’ όλους (Πολιτεία, φορείς, πολίτες).
Ο ρόλος των αρμόδιων φορέων και της Πολιτείας δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στην ενημέρωση, μέσω πινακίδων σήμανσης. Αντιθέτως, θα πρέπει να εξασφαλίζει και την τήρηση της νομοθεσίας, αλλά και τη συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για να «εξοικειωθούν» οι πολίτες με τη συνύπαρξη τους με τα άγρια ζώα.
Για να μην εξοικειώνονται, όμως, τα άγρια ζώα με την ανθρώπινη παρουσία ή να μην παρουσιάζουν απρόβλεπτες συμπεριφορές, που μπορεί να καταστούν επικίνδυνες, δεν ταΐζουμε ποτέ και για κανένα λόγο τα άγρια ζώα. Παρομοίως, κατά την επίσκεψή μας σε περιοχές όπου ζουν άγρια ζώα, δεν αφήνουμε σκουπίδια ή τροφικά υπολείμματα μετά την αποχώρησή μας.
Η απαγόρευση παρουσίας οικόσιτων ζώων σε εθνικούς δρυμούς θα πρέπει να τηρείται απαρέγκλιτα και απ’ όλους για την προστασία τόσο των πολιτών όσο και των ίδιων των ζώων.
Η άγρια ζωή δεν είναι θέαμα. Είναι απαράδεκτο και παράνομο να γίνεται χρήση τροφής για την προσέλκυση άγριων ζώων με σκοπό τη φωτογράφισή τους είτε πρόκειται για λύκους είτε για ελάφια.
Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ ήδη από το Νοέμβριο ήταν σε επικοινωνία με το Καταφύγιο Μπάφι, προτείνοντας δράσεις για την επιστημονική παρακολούθηση του πληθυσμού των λύκων στην Πάρνηθα, προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάσταση και να προταθούν συγκεκριμένα μέτρα προς την Πολιτεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος εξοικείωσης του πληθυσμού με την ανθρώπινη παρουσία.
Χρειάζεται να συγκεντρώσουμε όλες τις επιστημονικές πληροφορίες για τη νέα κατάσταση στην Πάρνηθα, μετά την επανεμφάνιση λύκων. Στη συνέχεια, να σχεδιάσουμε από κοινού με την Πολιτεία και όλους τους αρμόδιους φορείς δράσεις αρμονικής συνύπαρξης. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε, τέλος, πόσο πολύτιμη, απαραίτητη για την επιβίωση του πλανήτη και μοναδική είναι η βιοποικιλότητα».<
Ο λύκος έχει επανακάμψει στην χώρα σταδιακά τις τελευταίες δεκαετίες – Ποια η συμπεριφορά τους και ποιο είναι το μοναδικό είδος λύκου που ζει στην Ελλάδα – Γιατί τα σκυλιά κινδυνεύουν περισσότερο
Φουντώνουν, τις τελευταίες ώρες, τα σενάρια για κάθοδο ζώων της άγριας φύσης προς κατοικημένες περιοχές της Αττικής. Δύο διαδοχικά περιστατικά έδωσαν μια νέα κατεύθυνση στη συζήτηση που έχει ανοίξει για αναζήτηση νέων οδών τροφής από τους λύκους.
Το γεγονός ότι δυο σκύλοι βρέθηκαν σκοτωμένοι με ισχυρό δάγκωμα, στην περιοχή της κοιλιάς, οδηγεί τους αρμόδιους να εξετάσουν το ενδεχόμενο επίθεσης από λύκο που δεν έβρισκε τροφή στην Πάρνηθα και κατέβηκε στην περιοχή του Διονύσου για να αναζητήσει το θήραμά του, τις ημέρες των πολικών θερμοκρασιών.
Έτσι, σε επιφυλακή έχουν τεθεί αρχές περιφρούρησης από φιλοζωϊκή οργάνωση που προσέφερε «καταφύγιο» στα δυο αδέσποτα σκυλιά τα οποία πιθανόν να κατακρεουργήθηκαν από λύκο, ενώ επιτόπια αυτοψία πραγματοποίησε υπάλληλος του δασαρχείου Διονύσου, στο σημείο όπου βρέθηκαν νεκρά τα σκυλιά.
Στο πλαίσιο αυτό η περιβαλλοντική οργάνωση «ΚΑΛΛΙΣΤΩ» δίνει οδηγίες προφύλαξης αλλά και πληροφορίες τις οποίες πρέπει να γνωρίζουν οι κάτοικοι των βορείων προαστίων της Αττικής σχετικά με την επανάκαμψη των λύκων, η οποία όπως αναφέρεται, σντελείται σταδιακά εδώ και δεκαετίες στην περιοχή και έχει ενταθεί την τελευταία 10ετία.
Σε ενημέρωσή της, η «ΚΑΛΛΙΣΤΩ» εξηγεί τόσο τα ζητήματα που αφορούν στην παρουσία λύκων, όσο και ζητήματα που αφορούν την ενδεχόμενη επίθεση λύκου σε σκύλο. Για τον σκοπό αυτό δίνει και οδηγίες προς τους πολίτες.
Αναλυτικά:
- Η παρουσία του λύκου στην περιοχή της ανατολικής Αττικής αποτελεί απόρροια της φυσικής επανάκαμψης του είδους τα τελευταία τουλάχιστον 10 έτη στην Δυτική και κεντρική Αττική (Πάρνηθα, Γεράνεια, Κιθαιρώνας). Η επανάκαμψη αυτή δεν έγινε ξαφνικά. Αντιθέτως, είναι σταδιακή και έχει διαρκέσει δεκαετίες. Κύριες αιτίες της επανόδου των λύκων αποτελούν αλλαγές στις χρήσεις γης και στους βιοτόπους του είδους, κυρίως σε ορεινές περιοχές, η παράλληλη ταχεία ανάκαμψη και επάνοδος της φυσικής τους λείας (αγριόχοιρος και ζαρκάδι στην υπόλοιπη Ελλάδα και ελάφι στην Αττική), το ευνοϊκότερο νομικό καθεστώς και η ορθότερη διαχείριση των δασών από την δασική υπηρεσία.
- Οι φημολογίες περί απελευθερώσεων λύκων δεν έχουν καμία βάση. Οι απελευθερώσεις λύκων είναι διαχειριστικά απολύτως περιττές για ένα είδος μη κινδυνεύον και με τόσο μεγάλη έκταση κατανομής, είναι παράνομες και δεν έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ από κάποιο φορέα στην Ελλάδα, δημόσιο ή ιδιωτικό.
- Οι λύκοι διατηρούν μεγάλες επικράτειες της τάξης των εκατοντάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων και έχουν τη ικανότητα διασποράς και επαναποίκησης νέων περιοχών σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Λόγω της έμφυτης ευφυίας τους ως κοινωνικό είδος, μπορούν να εντοπίσουν τα κατάλληλα περάσματα στο οδικό δίκτυο και να τα χρησιμοποιήσουν ως σημεία διέλευσης. Παρόλα αυτά, η παρουσία του είδους στην περιοχή της Πεντέλης, αν και θεωρείται πιθανή, θα πρέπει να τεκμηριωθεί με άμεσες καταγραφές.
- Οι λύκοι βασίζονται για την επιβίωσή τους κυρίως στα μεγάλα φυτοφάγα θηλαστικά, είτε άγρια είτε οικόσιτα, παρόλα αυτά δεν χρειάζονται απαραίτητα ακατοίκητες ή απομονωμένες ορεινές περιοχές για να επιβιώσουν. Περιοχές που προσφέρουν στοιχειωδώς προστατευμένες θέσεις αναπαραγωγής με κάποια διαθεσιμότητα τροφής, είναι ικανές να συντηρήσουν άτομα λύκου ή ακόμα και αγέλες. Το φάσμα τροφικών πηγών που μπορούν να εκμεταλλευτούν οι λύκοι περιλαμβάνει από μεγάλα φυτοφάγα θηλαστικά μέχρι μικρότερα ή μεσαίου μεγέθους θηλαστικά, συμπεριλαμβανομένων και κατοικίδιων ζώων, εφόσον είναι διαθέσιμα και προσβάσιμα, καθώς και πτώματα ή οικιακά απορρίμματα ανάλογα με την περιοχή και την εποχή.
- Η αναζήτηση τροφής κοντά σε περιαστικές περιοχές από τους λύκους είναι ένδειξη προσαρμογής, τροφικής ευελιξίας και καθορίζεται από απλές αρχές εξοικονόμησης ενέργειας. Σε καμία περίπτωση δεν συνδέεται και σχετίζεται με επιθετική συμπεριφορά και δεν προκαλείται από αυτήν. Παρόλα αυτά, η προσέγγιση σε περιαστικές περιοχές , καθώς αναγκαστικά περιλαμβάνει ανοχή της παρουσίας του ανθρώπου και των υποδομών του, οδηγεί σταδιακά σε εξοικείωση των λύκων με τον άνθρωπο, πράγμα που, σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να απειλήσει την ανθρώπινη ασφάλεια. Το φαινόμενο παρατηρείται σε πολλά είδη της άγριας πανίδας.
- Μόνο ένα είδος λύκου υπάρχει στην Ελλάδα, ο γκρίζος λύκος (Canis lupus). Η κατάταξη των λύκων και οποιαδήποτε ζωικού είδους δεν γίνεται με βάση την επιθετικότητά τους. Δεν υπάρχουν επιθετικά ή λιγότερο επιθετικά είδη ή υποείδη λύκων. Υφίσταται όμως διαβάθμιση συμπεριφοράς ατόμων του είδους (ντροπαλά ζώα ή περισσότερο άφοβα άτομα), ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία τους, η οποία συνδιαμορφώνεται και από τις εκάστοτε περιβαλλοντικές συνθήκες.
- Οι λύκοι έλκονται ιδιαίτερα από τα σκυλιά για τρεις κυρίως λόγους: Επειδή τα θεωρούν ως ανταγωνιστές για θηράματα και ζωτικό χώρο, επειδή τα προτιμούν ως τροφικές πηγές όταν άλλα θηράματα δεν είναι διαθέσιμα ή είναι επικίνδυνα (π.χ. ενήλικοι αγριόχοιροι) ή, τέλος, επειδή τα αντιλαμβάνονται ως πιθανούς συντρόφους για αναπαραγωγή ή ακόμα και για παιχνίδι. Νεαροί και άπειροι λύκοι ή μοναχικοί λύκοι σε διασπορά είναι περισσότερο πιθανόν να αναπτύξουν παρόμοιες συμπεριφορές, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις συγκεκριμένες αγέλες λύκων εξειδικεύονται στη θήρευση σκύλων.
- Η αντιμετώπιση του φαινομένου της παρουσίας λύκων σε περιαστικές περιοχές, αν και ερμηνεύεται και είναι φυσική, δεν θεωρείται επιθυμητή, λόγω των φαινομένων εξοικείωσης και τους ενδεχόμενους κινδύνους για την ανθρώπινη ασφάλεια. Παρόλα αυτά, τραυματισμοί και θάνατοι ανθρώπων από λύκους είναι φαινόμενα εξαιρετικά σπάνια στις δυτικές χώρες και η συχνότητα τους είναι πολλαπλάσια μικρότερη, σε σχέση με τραυματισμούς ή θάνατο από άλλες αιτίες, όπως επιθέσεις σκύλων ή άλλα ατυχήματα.
- Η διαθεσιμότητα τροφικών πηγών αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα προσέλκυσης άγριων ζώων σε μια περιαστική περιοχή.
- Η συλλογή των οικιακών απορριμμάτων και πάσης φύσεων τροφικών πηγών για την πανίδα θα πρέπει να γίνεται επιμελώς και να μην υπάρχουν πηγές τροφής διαθέσιμες εκτός κάδων ή σε ανοικτούς ή κατεστραμμένους κάδους.
- Δεν αφήνουμε τροφή για αδέσποτα ή δεσποζόμενα ζώα σε προσβάσιμο για την άγρια πανίδα χώρο. Επιλέγουμε περισσότερες επισκέψεις για το τάισμά τους, αποφεύγοντας την παροχή και διάθεση τροφής σε μεγάλη ποσότητα και περίσσεια σε εξωτερικό χώρο.
- Νεκρά ζώα ή άλλα ζωικά υπολείμματα δεν πρέπει να εγκαταλείπονται στην ύπαιθρο και ιδιαίτερα κοντά σε εγκαταστάσεις, οικίες, στάνες κ.α.
- Τα οικόσιτα σκυλιά κατά την διάρκεια της νύκτας θα πρέπει να διανυκτερεύουν σε περίφραξη που θα είναι ικανού ύψους (ιδανικά πάνω από 2 μέτρα). Δεν θα πρέπει να υπάρχουν κενά στην επαφή τους με το έδαφος. Στις περιπτώσεις μεγάλων χιονοπτώσεων, μειώνεται σημαντικά το λειτουργικό ύψος της περίφραξης. Θεμιτό είναι να χρησιμοποιείται κάποιος αυτόματος φωτισμός περιμετρικά και η πυκνή βλάστηση να καθαρίζεται.
- Σε βόλτες των σκύλων με το ιδιοκτήτη τους στην ύπαιθρο θα πρέπει να προκαλείται κάποιος θόρυβος για να δηλώνεται η παρουσία των ανθρώπων που τα συνοδεύουν.
- Σε περίπτωση συνάντησης με λύκο/λύκους και όταν το ζώο/α είναι σε απόσταση μεγαλύτερη από 50 μέτρα δεν χρειάζεται να κάνουμε κάτι, παρακολουθούμε την συμπεριφορά του/τους (συχνά παρατηρούν τους ανθρώπους από περιέργεια κι όχι επιθετική διάθεση) και ποτέ δεν προσεγγίζουμε τα ζώα. Καλούμε τον σκύλο μας κοντά μας. Σε περίπτωση όπου ο λύκος ή οι λύκοι πλησιάζουν, εκφραζόμαστε με επιθετικό τόνο φωνής, κάνοντας κάποια βήματα μπροστά και κάνοντας τον εαυτό μας να φαίνεται μεγαλύτερος (π.χ. σηκώνουμε τα χέρια ψηλά κουνώντας ένα ρούχο). Δεν τρέχουμε ποτέ στην αντίθετη κατεύθυνση. Σε περιπτώσεις ή περιόδους όπου έχουν αναφερθεί περιστατικά συχνών εμφανίσεων λύκων σε μια περιαστική περιοχή, δεν αφήνουμε χωρίς επίβλεψη μικρής ηλικίας παιδιά να μετακινούνται ή να παίζουν μόνα τους στο ύπαιθρο. Προφανώς, αυτό συνίσταται ως επιθυμητό μέτρο ασφάλειας και για άλλους συνηθέστερους και πιο κοινούς καθημερινούς κινδύνους.
- Η αντιμετώπιση της εξοικειωμένης πανίδας, πέρα από την ατομική ευθύνη των πολιτών, περιλαμβάνει και την οργανωμένη αντιμετώπιση από ειδικές μεικτές ομάδες άμεσης επέμβασης, από δημόσιους φορείς και εξειδικευμένους ιδιωτικούς φορείς, που ενεργοποιούνται σε περιπτώσεις που χρήζουν προσοχής. Βοηθούμε τις ομάδες άμεσης επέμβασης που θα έρθουν στη περιοχή μας για να εξετάσουν ένα περιστατικό και παρέχουμε πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν στην ομαλή αντιμετώπιση ενός περιστατικού εξοικείωσης πανίδας ή προβληματικής συμπεριφοράς. Σε περιπτώσεις προσέγγισης λύκων ή άλλων άγριων ζώων στην ιδιοκτησία σας, στην αυλή ή κάτω από άλλες συνθήκες (επίθεση σε σκύλο) ενημερώνουμε αρχικά το τοπικό αστυνομικό τμήμα.