Γράφει ο Γιώργος Κουλουριώτης,
Χειρουργός Παίδων MSc
Επιμελητής Α’ Παιδοχειρουργικης Κλινικής Νοσοκομείο “Μητέρα”
Ως παιδοχειρουργός, έρχομαι συχνά αντιμέτωπος με περιστατικά κατάποσης ξένου σώματος από παιδιά. Αν και τα περισσότερα τέτοια περιστατικά δεν προκαλούν σοβαρά προβλήματα, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η κατάποση ενός αντικειμένου μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του παιδιού. Η άμεση και σωστή αντίδραση από τους γονείς είναι καθοριστική. Στόχος αυτού του άρθρου είναι να ενημερώσει τους γονείς για τις κοινές αιτίες, τα συμπτώματα και τα μέτρα αντιμετώπισης αυτών των περιστατικών.
Συχνά ξένα σώματα που καταπίνονται από παιδιά
Τα παιδιά, ειδικά ηλικίας 6 μηνών έως 3 ετών, έχουν την τάση να εξερευνούν τον κόσμο με το στόμα τους. Αυτή η φυσική περιέργεια μπορεί να τα οδηγήσει να καταπιούν διάφορα μικρά αντικείμενα. Τα πιο συνηθισμένα ξένα σώματα που καταπίνονται είναι:
– Μικρά παιχνίδια και εξαρτήματα (π.χ. πλαστικές μπίλιες, κομμάτια LEGO)
– Κέρματα: Τα νομίσματα είναι από τα πιο κοινά αντικείμενα που καταπίνονται.
– Κουμπιά και μπαταρίες: Οι μπαταρίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες λόγω των χημικών που περιέχουν.
– Μαγνήτες: Οι μικροί μαγνήτες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στο έντερο αν καταποθούν περισσότεροι από ένας.
– Φαγητό: Εκτός από τα μη βρώσιμα αντικείμενα, οι σκληρές τροφές, όπως οι ξηροί καρποί και τα μικρά οστά, αποτελούν επίσης συχνές αιτίες απόφραξης του αναπνευστικού ή πεπτικού σωλήνα.
Συμπτώματα κατάποσης ξένου σώματος
Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το είδος και το μέγεθος του αντικειμένου που έχει καταποθεί, αλλά και την ακριβή του θέση στο σώμα. Μερικά από τα πιο κοινά σημεία και συμπτώματα που μπορεί να παρατηρήσετε περιλαμβάνουν:
- 1. Δυσκολία στην κατάποση ή πόνος κατά την κατάποση.
- Έντονος βήχας ή πνιγμός, ειδικά αν το αντικείμενο έχει κολλήσει στον λάρυγγα ή την τραχεία.
- Σιελόρροια: Το παιδί μπορεί να έχει υπερβολική παραγωγή σάλιου.
- 4. Εμετός ή ναυτία, ιδιαίτερα αν το αντικείμενο προκαλεί απόφραξη στο στομάχι ή το έντερο.
- Πόνος στο στήθος ή στην κοιλιά.
- Αλλαγή στη συμπεριφορά: Το παιδί μπορεί να είναι πιο ανήσυχο ή να κλαίει χωρίς προφανή λόγο.
- Απώλεια όρεξης: Μερικά παιδιά μπορεί να αρνούνται να φάνε ή να πιουν μετά την κατάποση του ξένου σώματος.
- 8. Πυρετός ή σημάδια λοίμωξης μπορεί να εμφανιστούν σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, όταν το αντικείμενο έχει προκαλέσει τραυματισμό στο εσωτερικό του πεπτικού σωλήνα.
Πότε να ανησυχήσετε
Αν το παιδί σας καταπιεί κάποιο αντικείμενο και εμφανίσει οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, είναι σημαντικό να αναζητήσετε άμεση ιατρική βοήθεια. Ιδιαίτερα αν υποψιάζεστε ότι έχει καταπιεί:
– Μπαταρία (ειδικά στρογγυλή): Αυτό το αντικείμενο μπορεί να προκαλέσει σοβαρά εγκαύματα στο εσωτερικό του πεπτικού συστήματος μέσα σε λίγες μόνο ώρες.
– Μαγνήτες: Οι μαγνήτες μπορεί να τραβηχτούν ο ένας προς τον άλλο μέσα από τα τοιχώματα του εντέρου, προκαλώντας απόφραξη ή διάτρηση.
– Αιχμηρά αντικείμενα: Τέτοια αντικείμενα μπορεί να τραυματίσουν τον οισοφάγο, το στομάχι ή το έντερο.
– Μεγάλα αντικείμενα: που μπορεί να προκαλέσουν απόφραξη στον αεραγωγό ή στο πεπτικό σύστημα.
Πρώτες βοήθειες και διαχείριση
Αν το παιδί σας καταπιεί ένα ξένο σώμα, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:
- Μην πανικοβληθείτε: Αν το παιδί αναπνέει κανονικά και δεν παρουσιάζει σοβαρά συμπτώματα, προσπαθήστε να το διατηρήσετε ήρεμο.
- Μην επιχειρήσετε να το αφαιρέσετε μόνοι σας: Μην προσπαθήσετε να προκαλέσετε εμετό ή να αφαιρέσετε το αντικείμενο από τον λαιμό, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω βλάβες.
- Καλέστε άμεσα για βοήθεια: Εάν το παιδί παρουσιάσει δυσκολία στην αναπνοή, βήχει έντονα ή πνίγεται, καλέστε άμεσα το ΕΚΑΒ ή μεταφέρετε το παιδί στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
- Αξιολόγηση από τον ιατρό: Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει ακτινογραφία ή άλλη απεικονιστική εξέταση για να εντοπίσει τη θέση του ξένου σώματος και να εκτιμήσει αν χρήζει παρέμβασης ή απλής παρακολούθησης.
Πρόληψη
Η πρόληψη της κατάποσης ξένων αντικειμένων είναι το πιο σημαντικό μέτρο που μπορούν να λάβουν οι γονείς. Εδώ είναι μερικές χρήσιμες συμβουλές:
- Διατηρήστε μικρά αντικείμενα μακριά από τα παιδιά: Κέρματα, κουμπιά, μπαταρίες, μικρά παιχνίδια και άλλα μικρά αντικείμενα πρέπει να αποθηκεύονται με ασφάλεια.
- Επιλέξτε κατάλληλα παιχνίδια: Επιλέξτε παιχνίδια που είναι κατάλληλα για την ηλικία του παιδιού και ελέγξτε ότι δεν έχουν αποσπώμενα μικρά μέρη.
- Επιβλέπετε πάντα το παιδί κατά την ώρα του φαγητού: Ιδιαίτερα όταν καταναλώνει σκληρές τροφές, που είναι συνηθισμένα αίτια πνιγμού.
Συμπέρασμα
Η κατάποση ξένου σώματος από παιδιά είναι ένα κοινό περιστατικό, αλλά μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Ως παιδοχειρουργός, σας ενθαρρύνω να είστε πάντα προσεκτικοί και να διατηρείτε το σπίτι σας ασφαλές για τα παιδιά σας. Σε περίπτωση που το παιδί σας καταπιεί κάποιο αντικείμενο, μην διστάσετε να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια, καθώς η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι καθοριστική για την αποφυγή σοβαρών επιπλοκών.