Η έννοια της τοπικότητας είναι μια πολύπλευρη και ταυτόχρονα αόριστη έννοια. Σχετικές έρευνες αυτής της έννοιας κυριάρχησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990. Συγκεκριμένα, νοείται ως ένα πλαίσιο που παραπέµπει στην ιδέα της πατρίδας, κυρίως της τοπικής. Η άποψη αυτή πρέπει να εκλαµβάνεται ως συγκολλητικό στοιχείο των τοπικών οντοτήτων και στα θεμέλια της εδράζεται η ιδέα της κοινότητας. Αυτή η ιδέα λοιπόν, µπορεί να είναι το μέσο για μια συµβολική κατασκευή ιδιαίτερης ταυτότητας. Η τοπικότητα ερμηνεύεται ως η προώθηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της κάθε περιοχής με ευρύτητα πνεύματος, με ικανότητα σύνθεσης ανάμεσα στο παλιό και το σύγχρονο, με ευρηματικότητα και με κουλτούρα συνεργασίας.
Τα χαρακτηριστικά αυτά αφορούν τα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος, την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων που κατοικούν σε αυτή την περιοχή, την κοινή ιστορική μνήμη, το γλωσσικό ιδίωμα και τα έθιμα ή τους θεσμούς που αναδεικνύουν τον τρόπο ζωής των κατοίκων. Αυτές οι αξίες, πρέπει να διαφημιστούν με τον κατάλληλο τρόπο, ώστε να δώσουν ώθηση στην ανταγωνιστικότητα. Η εμπορευματοποίηση των στοιχείων πολιτισμού με στόχο την προώθηση της τουριστικής ανάπτυξης και η μετατροπή των παραδόσεων της τοπικής κοινότητας σε μία μορφή ψυχαγωγίας, ενδέχεται να προκαλέσει αρνητικές αντιδράσεις από τους γηγενείς. Η εμπορευματοποίηση αυτή του πολιτισμού και των τοπικών παραδόσεων, μπορεί να συνεισφέρει στη διατήρηση και αναβίωσή τους θεμελιώνοντας το αίσθημα της ταυτότητας στους ντόπιους. Τα χαρακτηριστικά της τοπικότητας μπορούν να δημιουργήσουν την αφετηρία ενός ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος βασιζόμενου σε χαρακτηριστικά διαφοροποίησης της περιοχής και των σχετικών επιχειρήσεων. Δίνοντας έμφαση στα στοιχεία της κοινωνίας και των επιχειρήσεων δημιουργούν προοδευτικά μια αίσθηση κοινωνικού φαινομένου, δίνοντας στο χώρο αυτό ταυτότητα και χαρακτήρα που γίνονται αντιληπτά ως διαφοροποιητικά στοιχεία της περιοχής, από τους κάτοικους και τους τουρίστες.
Η τοπικότητα αποτελεί λοιπόν μια καίρια παράμετρο, όχι με την έννοια του τοπικισμού, αλλά με την έννοια της ανάπτυξης συνεργιών πρωτίστως μέσα στην τοπική κοινότητα παραγωγών, έπειτα με άλλες γειτονικές κοινότητες ή και με μακρινές περιοχές που ενστερνίζονται τις ίδιες αρχές και κίνητρα.
Ο γράφων εκτιμά ότι η θεωρία αυτή μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τους κατοίκους της περιοχής μας και να αναδείξουν έννοιες όπως η συνεργασία και η τοπική ταυτότητα. Σε μια περίοδο που η ελληνική επαρχία σταδιακά ερημώνει και εμφανίζει έντονα σημάδια παρακμής. Καταλυτικό ρόλο διαδραματίζει η δραστηριοποίηση των κατοίκων μιας περιοχής σε ένα σωματείο, έναν συνεταιρισμό ή έναν σύλλογο. Όλοι αυτοί οι συλλογικοί σχηματισμοί που αντιπροσωπεύουν ένα μικρό ή μεγάλο σύνολο ανθρώπων και έχουν χρέος να φέρνουν στην επιφάνεια όλες τις ενδιαφέρουσες ιδιαιτερότητες που διαθέτει ο τόπος τους. Με αυτόν τον τρόπο λειτουργούν πολλές ευρωπαϊκές κοινότητες. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η τοπικότητα υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των προγραμμάτων Leaders. Οι αρχές που πρεσβεύει η τοπικότητα, μας δείχνουν ένα μονοπάτι για έναν τόπο σαφώς πιο ενωμένο, πιο παραγωγικό και πιο εύρυθμο.
Διπλάρας N. Ευάγγελος
Διεθνολόγος & Πολιτικός επιστήμονας
Υποψήφιος Τοπικός Σύμβουλος στην κοινότητα των Μεγάρων με τον συνδυασμό «ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ για τον πολίτη» με τον Υποψήφιο Δήμαρχο Μεγάρων-Νέας Περάμου τον Παναγιώτη Μαργέτη