Γράφει: η Αναστασία Ηλιοπούλου – Φιλόλογος
-Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Email:[email protected]
Το 2020 χαρακτηρίζεται ως μία χρονιά απροσδόκητων αλλαγών και απρόσμενων γεγονότων. Η πανδημία του κορονοϊού κατακλύζει πολλές χώρες παγκοσμίως και δημιουργεί νέες συνθήκες καθημερινότητας προκειμένου να αντιμετωπιστεί .Σε κάθε κομμάτι που απαρτίζει τη ζωή μας έχει δημιουργηθεί μία νέα συνθήκη και ένας νέος τρόπος διεξαγωγής των συνηθειών μας .Πρωταγωνιστικό ρόλο στη διεξαγωγή της νέας μας καθημερινότητας παίζουν οι νέες τεχνολογίες με τη χρήση του κινητού και του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Πλέον η εργασία μας, η επικοινωνία μας ,η εξόφληση οφειλών και πολλά άλλα γίνονται μέσω των ηλεκτρονικών μέσων. Στο μάτι αυτού του « ηλεκτρονικού κυκλώνα » μπαίνει και η εκπαίδευση.
Η εκπαίδευση με την ευρεία έννοια περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που έχουν σκοπό την επίδραση με συγκεκριμένο τρόπο στη σκέψη, στο χαρακτήρα και στη σωματική αγωγή του ατόμου. Η εκπαίδευση γίνεται με βάση συγκεκριμένες μεθόδους (θεωρητική διδασκαλία, επίδειξη, ανάθεση εργασιών, πρακτική εξάσκηση, κτλ), σε ένα ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα, με συγκεκριμένους μαθησιακούς στόχους και είναι οριοθετημένη χρονικά. Η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ρήμα εκπαιδεύω που σημαίνει ανατρέφω από παιδική ηλικία, μορφώνω, διαπαιδαγωγώ. Δυστυχώς όμως, σε πολλές χώρες που υπάρχει πανδημία, σχολεία, πανεπιστήμια και πολλές δομές εκπαίδευσης έχουν κλείσει και η διδασκαλία πραγματοποιείται με τηλεδιασκέψεις κοινώς την τηλεκπαίδευση . Πόσο όμως μπορεί να ωφελήσει ή να βλάψει αυτή η νέα συνθήκη τις διαδικασίες μάθησης;
Αρχικά, οι εκπαιδευτικοί προσπαθούν με τη βοήθεια της τεχνολογίας να διατηρήσουν μία επαφή των μαθητών στη σχολική διαδικασία όσο τα σχολεία είναι κλειστά ωστόσο η τηλεκπαίδευση δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσει το μάθημα σε μία τάξη με φυσική παρουσία. Μέσω της τηλεκπαίδευσης η αλληλεπίδραση μεταξύ μαθητών και δασκάλων-καθηγητών χάνεται και το μάθημα αποκτά δασκαλοκεντρικό χαρακτήρα. Έτσι οι μαθητές δεν ανταποκρίνονται και το μάθημα καταλήγει να γίνεται μία στείρα διάλεξη.
Ακόμα, όταν τα σχολεία είναι κλειστά και τα μαθήματα γίνονται με τηλεκπαίδευση τα παιδιά χάνουν την επαφή τους με το σχολικό περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα όταν τα παιδιά παρακολουθούν τα μαθήματα από το σπίτι δεν συγκεντρώνονται και δεν δίνουν την προσοχή που πρέπει δημιουργώντας ελλείμματα στο γνωστικό και μαθησιακό κομμάτι. Αυτά τα ελλείμματα δυστυχώς θα εμφανιστούν στο μέλλον όταν οι απαιτήσεις αυξηθούν και οι μαθητές κριθούν να ανταποκριθούν σε δυσκολότερα μαθήματα.
Η παραμονή στο σπίτι, το κλείσιμο των σχολείων και η τηλεκπαίδευση δίνει ένα αίσθημα χαλαρότητας στους μαθητές αλλά και σε πολλούς γονείς. Με το κλείσιμο των σχολείων οι γονείς επαναπαύονται δίνοντας παραπάνω ελευθερίες σχετικά με το διάβασμα και τις υποχρεώσεις των παιδιών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά να «χάνουν την σειρά τους». Εδώ πρέπει να τονιστεί πως η εκπαίδευση είναι μία διαδικασία που δεν πρέπει ποτέ να σταματήσει παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν. Οι γονείς αλλά και οι ίδιοι οι μαθητές πρέπει να μεριμνήσουν και να συνεχίσουν την καθημερινότητά τους και την ανταπόκριση τους στις καθημερινές τους υποχρεώσεις όπως και προηγουμένως αντί να επαναπαύονται.
Επίσης, μεγάλος αριθμός του πληθυσμού αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα όσον αφορά την τηλεκπαίδευση καθώς πολλές οικογένειες δεν διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό. Πολλές από αυτές ή δεν διαθέτουν καθόλου ηλεκτρονικό υπολογιστή η διαθέτουν μόνο έναν που δεν αρκεί για όλα τα μέλη της οικογένειας .Συνεπώς, το παιδί- μαθητής χάνει την επαφή με τη μαθησιακή διαδικασία και βρίσκεται μετέωρο σε ένα παρόν χωρίς εκπαίδευση και σε ένα αόρατο μέλλον που δεν ξέρουμε τι επιφυλάσσει σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής των μαθημάτων.
Τέλος κατά τη διαδικασία της τηλεκπαίδευσης δημιουργούνται τεράστια τεχνικά προβλήματα που εμποδίζουν την ομαλή διεξαγωγή της. Η αδυναμία σύνδεσης στο δίκτυο ,διακοπές ρεύματος ,φορτωμένο σύστημα είναι κάποια πράγματα που δυσκολεύουν εκπαιδευτικούς και μαθητές στην εξαγωγή ενός ολοκληρωμένου μαθήματος.
Συνοψίζοντας, συμπεραίνουμε πως σε καμία περίπτωση η τηλεκπαίδευση δεν υποκαθιστά τη διά ζώσης μάθηση. Η αλληλεπίδραση μαθητή και εκπαιδευτικού είναι μοναδική. Επίκεντρο πάντα στην εκπαίδευση είναι ο άνθρωπος με βασικούς πυλώνες τις ηθικές αξίες. Ας ελπίσουμε πως η τηλεκπαίδευση στο μέλλον θα είναι μόνο ένα εργαλείο στην εκπαιδευτική διαδικασία και όχι ο μόνος τρόπος διεξαγωγής της.