Γνώρισα τον Κώστα Σημίτη στις αρχές του 1992. Και λέω πως το γνώρισα, εννοώντας πως τον είδα από κοντά και συζήτησα μαζί του. Τον είχαμε επισκεφθεί σαν αντιπροσωπεία της ΠΑΣΚΕ/ ΔΕΗ για να τον ενημερώσουμε για τις αποφάσεις της τότε κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη που αφορούσαν τη ΔΕΗ. Θέλαμε να του αναπτύξουμε τις θέσεις μας, να αναλύσουμε τις επιπτώσεις που βλέπαμε σαν αποτέλεσμα της κυβερνητικής πολιτικής στο ευαίσθητο πεδίο της ηλεκτρικής ενέργειας και να ζητήσουμε τη γνώμη του για τα συγκεκριμένα θέματα. Για όσους δεν παρακολουθούσαν τότε τα ενεργειακά ζητήματα, εκείνη την εποχή είχε αρχίσει η κομισιόν να θέτει το θέμα της πρόσβασης τρίτων στο δίκτυο που οδηγούσε στην απελευθέρωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και όχι της εμπορίας, όπως συμβαίνει σήμερα .
Τι μου έμεινε από αυτή τη συνάντηση; Ο μετρημένος χαρακτήρας του, σαν ανθρώπου και σαν πολιτικού. Μας άκουσε με προσοχή, μας ρώτησε για τις δικές μας προτάσεις, τους φόβους και τις ανησυχίες μας, αλλά όταν έφτασε η στιγμή να αναπτύξει τις δικές του απόψεις, μας είπε << θα μου δώσετε δύο ημέρες για να μελετήσω το θέμα και θα σας καλέσω και πάλι>>.
Προσωπικά πίστεψα πως το έκανε για να αποφύγει να δεσμευτεί. Ήταν μια εξήγηση που γεννήθηκε εύκολα στο μυαλό μου, γιατί τότε ανήκα στο λεγόμενο Γεννηματικό μπλοκ και τον έβλεπα σαν εσωκομματικό αντίπαλο του Γεννηματά στην μελλοντική διεκδίκηση της ηγεσίας του κινήματος.
Θυμίζω πως εκείνη την περίοδο, μπορεί το ΠΑΣΟΚ να είχε στην ηγεσία τον ιδρυτή του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά μετά τα γεγονότα στο Πεντελικό και την εκλογή Τζοχατζόπουλου σαν γραμματέα του κινήματος, η συζήτηση για την μετά Παπανδρέου εποχή είχε ανοίξει.
Με έκπληξη ειδοποιήθηκα μετά από δύο ημέρες, μαζί με όλους που τον είχαμε επισκεφθεί, να πάμε στο γραφείο του το ίδιο απόγευμα. Εκεί μας παρουσίασε μια ολοκληρωμένη πρόταση για το θέμα της ηλεκτρικής ενέργειας. Ποια ήταν η πρόταση αυτή; Το πλαίσιο της πολιτικής που ακολούθησε μετά το ΠΑΣΟΚ σαν κυβέρνηση με πρωθυπουργό το ίδιο. Σε αυτή την πρόταση δεν υπήρχε πουθενά το ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ. Μας εξήγησε κάτι πολύ απλό. Δεν μπορείς να μιλάς για εθνική πολιτική, αν δεν έχεις εθνική διαχείριση στο θέμα της ηλεκτρικής ενέργειας.
Αυτό και μόνο το παράδειγμα δείχνει πως ο Κώστας Σημίτης αντιλαμβανόταν την πολιτική. Μετρημένος, στέρεος, ένα πρόσωπο που συνέδεε δύο φαινομενικά αντίθετα χαρακτηριστικά. Σοσιαλιστική ιδεολογία και τεχνοκρατική προσέγγιση μέσα σε ένα πλαίσιο εθνικής αντίληψης.
Ήταν σοσιαλιστής ο Σημίτης; Όχι με την κλασσική ερμηνεία του όρου. Όχι σύμφωνα με τα << τσιτάτα>> της παραδοσιακής αριστερής θεωρίας. Με τα σημερινά δεδομένα ο χαρακτηρισμός σοσιαλδημοκράτης θα του ταίριαζε καλύτερα.
Θα μπορούσα να σταματήσω εδώ, προσθέτοντας ίσως μόνο μια φράση. Τη φράση που αποδίδει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε ότι παρουσιαζόταν. Καθαρές λύσεις.
Δεν ήθελε σκιές σε ότι αποφάσιζε. Την φράση αυτή την είπε μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου στο 4ο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Τότε η πλευρά του Άκη Τζοχατζόπουλου, πρότεινε την << κατά κάποιο τρόπο>> διαρχία . Πρωθυπουργός να παραμείνει ο Κώστας Σημίτης, όπως είχε εκλεγεί από την κοινοβουλευτική ομάδα και ο ίδιος να εκλεγεί πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Η απάντηση του Σημίτη ήταν ακριβώς η φράση που είπα πιο πάνω. << καθαρές λύσεις. Αν δεν εκλεγώ πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, θα παραιτηθώ από πρωθυπουργός>>
Και εξελέγει πρόεδρος με ποσοστό που ξεπέρασε το 55%.
Επανέρχομαι όμως στην προσωπική μου εμπειρία. Στις αρχές του καλοκαιριού του 1993 πραγματοποιήθηκε ανοιχτή πολιτική συγκέντρωσση του ΠΑΣΟΚ στην κεντρική πλατεία των Μεγάρων με ομιλητή τον Κώστα Σημίτη. Τον είχα προλογήσει σε μια αντικειμενικά πολύ μεγάλη συγκέντρωση. Μετά την ομιλία είχαμε πάει στην Πάχη. Του άρεσε πολύ και είχε εκφράσει την έκληξή του γιατί ενώ είχε εξοχικό στους Αγίους Θεοδώρους δεν είχε επισκεφθεί ποτέ την περιοχή μας. Έκτοτε σε κάθε συνάντησή μας μου μιλούσε για την Πάχη και την επιθυμία του να ξαναέρθει. Επιθυμία που μου εξέφρασε και αφού είχε αποσυρθεί από την πολιτική. Δυστυχώς όμως ποτέ αυτή η επιθυμία δεν πραγματοποιήθηκε. Απ΄οσο γνωρίζω ο Κώστας Σημίτης δεν ξαναήρθε στην Πάχη.
Μετά τον θάνατο του Γιώργου Γεννηματά τον Απρίλιο του 1994, πολλοί από τον συνδικαλιστικό χώρο του ΠΑΣΟΚ, βρεθήκαμε στο πλευρό του Κώστα Σημίτη. Αναφέρω τον Λάμπρο Κανελλόπουλο, πρόεδρο τότε της ΓΣΕΕ, τον Χρ Πολυζωγόπουλο, τον Χρ. Πρωτόπαππα ( ΟΤΟΕ), τον Γιώργο Μανιάτη (ΟΜΕ/ΟΤΕ) και άλλους. Έτσι είχα την ευκαιρία να μιλήσω πολλές φορές μαζί του και με άλλους και κατ΄ιδίαν. Πάντα μετρημένος, ποτέ με μεγάλα λόγια, αλλά με ενέργειες και πράξεις συνέχεια των όσων είχαν ειπωθεί.
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, την περίοδο που ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν στο Ωνάσειο άρρωστος και φαινόταν ότι πλησίαζε η ώρα της διαδοχής, σχεδόν σε καθημερινή βάση, μετά τη δουλειά μου πήγαινα στο γραφείο του, στην Ακαδημίας 35, όπου είχαμε στήσει ένα στρατηγείο για την υποστήριξή του. Τότε δεν περιμέναμε την παραίτηση του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ από την θέση του πρωθυπουργού και την εκλογή από την κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά προετοιμαζόμαστε για ένα εκλογικό συνέδριο στο οποίο θα έπαιζε αποφασιστικό ρόλο ο συσχετισμός των συνέδρων.
Εδώ θα αναφέρω κάτι χαρακτηριστικό της πολιτικής του συμπεριφοράς. Όταν παραιτήθηκε ο Ανδρέας από πρωθυπουργός και καθορίστηκε η διαδικασία εκλογής πρωθυπουργού από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ, πολλοί βουλυτές τον είχαν επισκεφθεί στο γραφείο του. Έτυχε δύο ημέρες πριν τη διαδικασία εκλογής, να έχω συνάντηση με έναν βουλευτή της περιφέρειάς μας, που δεν είχε εκφραστεί για κανέναν υποψήφιο. Θυμίζω ότι τότε είχαν εκφράσει την πρόθεση να είναι υποψήφιοι ο Κώστας Σημίτης, ο Άκης Τζοχατζόπουλος και ο Γεράσιμος Αρσένης.
Πριν λοιπόν πάω στη συνάντηση με τον βουλευτή, συζήτησα με τον Κώστα Σημίτη πως θα προτιμούσε να μιλήσω με τον βουλευτή που θα συναντούσα μετά από λίγη ώρα, για την εκλογή πρωθυπουργού και υποψηφιότητα του. Η απάντησή του είναι ακόμα στο μυαλό μου σαν να την ακούω τώρα
<< Σπύρο δεν έχω υποσχεθεί σε κανέναν τίποτα. Προτιμώ τις καθαρές λύσεις. Λύσεις χωρίς καμία προσωπική δέσμευση σε κάποιον. Αν ο…… νομίζει ότι μπορώ να ανταπεξέλθω στη θέση του πρωθυπουργού, τότε να με ψηφίσει>>. Ο βουλευτής με τον οποίο συναντήθηκα ψήφισε τον Σημίτη για πρωθυπουργό στην δεύτερη ψηφοφορία μετά την ήττα Αρσένη.
Τον Σεπτέμβριο του 1996 και τον Απρίλιο του 2000 είχα την τιμή να είμαι στο ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ στην περιφέρεια ( υπόλοιπο) νομού Αττικής. Δύο νικηφόρες εκλογικές αναμετρήσεις με τον Κώστα Σημίτη επικεφαλή.
Ο Κώστας Σημίτης ήταν οραματιστής με τον δικό του τρόπο. Μπορεί ο λογός του να μην ήταν μπαλκονάτος, να μην είχε αυτό το μαγικό δέσιμο που είχε ο Ανδρέας Παπανδρέου με το ακροατήριο, αλλά γνώριζες κάτι. Πως ότι έλεγε το είχε μετρήσει πριν το πει και πως θα έμπαινε στο στάδιο της υλοποίησης γιατί δεν ήταν απλό σύνθημα. Για αυτό και δίκαια χαρακτηρίζεται σαν ο πρωθυπουργός των έργων. Όλα τα μεγάλα έργα που άλλαξαν την χώρα μας έγιναν τότε. Μετρό στην Αθήνα, Αττική οδός, Αττικό νοσοκομείο, αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος και πολλά περιφερειακά αεροδρόμια, γέφυρα Ρίου Αντιρίου, Εγνατία οδός, έργα για Ολυμπιακούς αγώνες και τόσα άλλα.
Όλα αυτά ενταγμένα σε μια λογική. Ισχυρή Ελλάδα με ισχυρή οικονομία και σημαντικό ρόλο στην περιοχή και την Ευρώπη. Δεν θα σταθώ στο ρυθμό ανάπτυξης τη ελληνικής οικονομίας επί Σημίτη, που υπερέβαινε κατά πολύ το μέσο όρο ανάπτυξης της Ε Ε, και που άγγιζε ή ξεπερνούσε το 6%. Θα σημειώσω πως είναι ο πρωθυπουργός που μείωσε το ποσοστό ελείμματος σε σχέση με το ΑΕΠ.
Πολλοί τον κατηγορούν πως μπήκαμε στο ευρώ με πλαστά οικονομικά μεγέθη. Σήμερα μετά την κρίση που περάσαμε και τα τρία μνημόνια, δεν νομίζω πως υπάρχουν πολλοί να πιστεύουν πως η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα εντόπιζε κάτι πλαστό ή παραποιημένο στοιχείο, αν υπήρχε.
Επίσης θεωρούν καταστροφική για τη χώρα μας αυτή την ένταξη. Θα πρέπει όλοι αυτοί να απαντήσουν γιατί ο Σαμαράς που διοργάνωνε εκδηλώσεις στο Ζάππειο εναντίον των μνημονίων, δεν τόλμησε να φύγει από την Ευρωζώνη, ούτε βέβαια και ο Τσίπρας που μετά την << περήφανη διαπραγμάτευση>> προτίμησε να υπογράψει το τρίτο μνημόνιο και να πάρει δάνεια κοντά στα 90 δις ευρώ, παρά να βγάλει τη χώρα από την ζώνη του ευρώ.
Προσωπικά πιστεύω πως ο Κώστας Σημίτης ήταν ο τελευταίος “μεγάλος” έλληνας πολιτικός. Το βασικό του σύνθημα με το οποίο κέρδισε δύο εκλογικές αναμετρήσεις, ο << εκσυγχρονισμός>>, ταίριαζε απόλυτα και στον τρόπο με τον οποίο πολιτευόταν. Λίγα συνθήματα, όχι μεγάλα λόγια, καθόλου λαϊκισμός, αλλά μεγάλα έργα. Έργα που άφησαν βαθύ αποτύπωμα στην Ελλάδα και τον Ελληνισμό. Γιατί η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προσωπική του στρατηγική επιτυχία, αφορά το σύνολο του Ελληνισμού.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα τον σκεπάσει.
Σπύρος Κέντρος