Γράφει η Ευαγγελία Τάκου-Μέξια
MSc Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Αλλάξουν οι διατροφικές μας συνήθειες σε περιόδους έντονου στρες;
Είναι λογικό οι διατροφικές μας συνήθειες να αλλάξουν κατά τη διάρκεια μιας συναισθηματικής αναταραχής, όπως αυτή της πανδημίας του κορωνοιού. Ωστόσο, εάν έχετε πάρει βάρος το τελευταίο διάστημα, η έντονη ενασχόληση με αυτό δεν πρόκειται να διευκολύνει την κατάσταση.
Σκεφτείτε ότι το σωματικό μας βάρος αυξομειώνεται ανάλογα με τις διάφορες φάσεις της ζωής μας και καλό είναι να μην είστε αυστηροί με τον εαυτό σας όταν αντιμετωπίζετε κάτι τόσο πρωτόγνωρο όσο μια παγκόσμια πανδημία. Άλλωστε, παρά το γεγονός ότι εδώ και καιρό δεν είμαστε σε απομόνωση, αυτό δεν σημαίνει ότι η ζωή -και τα επίπεδα άγχους σας- έχουν επανέλθει στους φυσιολογικούς τους ρυθμούς.
Μπορεί το φαγητό να μειώσει το στρες;
Η κατανάλωση φαγητού συνδέεται με προσωρινή ηρεμία, ανακούφιση από το άγχος και μια αίσθηση κανονικότητας όταν τα πράγματα φαίνεται ότι είναι εκτός ελέγχου. Το να απέχετε απόλυτα από τα αγαπημένα σας τρόφιμα μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερο άγχος και επιθυμία για τις «απαγορευμένες τροφές». Εξάλλου το συναισθηματικό φαγητό μπορεί να είναι ο τρόπος με τον οποίο έχετε συνηθίσει να αντιδράτε στο στρες, ανεξαρτήτως του αν αισθάνεστε πείνα ή όχι.
Για τους περισσότερους ανθρώπους, το φαγητό προσφέρει ευχαρίστηση και για κάποιους ανθρώπους το φαγητό είναι ο καλύτερος τρόπος να χαλαρώσουν όταν διανύουν μια περίοδο άγχους. Δεν είναι τυχαίο ότι το νόστιμο, παχυντικό φαγητό λέγετε και «comfort food». Γνωρίζουμε ότι ορισμένα τρόφιμα, συνήθως αυτά που έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και λίπος, μπορούν να μας προσφέρουν μια αίσθηση ηρεμίας.
Με αυτόν τον τρόπο η υπερφαγία μπορεί να εξελιχθεί σε έναν χρόνιο μηχανισμό του οργανισμού σας για να διαχειριστεί το άγχος και κατ΄επέκταση να οδηγήσει σε αύξηση βάρους, δεδομένου ότι οι διατροφικές επιλογές που κάνετε όταν είστε αγχωμένοι δεν είναι και οι πιο υγιεινές.
Κάπως έτσι μπορεί να δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος, αφού το άγχος σάς οδηγεί στο φαγητό και το φαγητό αυξάνει το βάρος σας, προκαλώντας σας άγχος. Η εμμονή με το βάρος σας και το επιπλέον άγχος για την εικόνα σώματος σας μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική και σωματική σας υγεία. Το υπερβολικό και χρόνιο στρες μπορεί να είναι επιβλαβές για το σώμα σας, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες που σχετίζεται με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, όπως αυξημένες φλεγμονές, υπέρταση, αύξηση της γλυκόζης στο αίμα και κόπωση.
Άλλοι τρόποι να διαχειριστείτε το στρες
Ενώ το φαγητό μπορεί να είναι μια φυσιολογική απάντηση στο άγχος, αν είναι η μόνη συναισθηματική διέξοδος που έχετε, θα πρέπει να βρείτε άλλους μηχανισμούς για να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας.
- Κάντε υγιεινό το τσιμπολόγημα. Δεν είναι απαραίτητο να απαρνηθείτε τα σνακ, αρκεί να επιλέξετε κάτι που φαίνεται ελκυστικό. Τα πιο σημαντικά θρεπτικά συστατικά τα βρίσκουμε σε τρόφιμα με έντονα χρώματα, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά. Φρούτα με έντονο χρώμα, όπως τα ακτινίδια, τα βατόμουρα και τα εσπεριδοειδή είναι πλούσια σε φλαβονοειδή, ένα θρεπτικό συστατικό που έχει άμεση αγχολυτική δράση για το σώμα μας. Τα ωμέγα-3 λιπαρά είναι επίσης ένας δραστικός τρόπος για να αποβάλουμε το στρες από το σώμα μας και τα βρίσκουμε σε αφθονία σε τροφές όπως τα λιπαρά ψάρια και τα καρύδια.
- Ασκηθείτε. Οι ραγδαίες αυξήσεις στα επίπεδα κορτιζόλης που οφείλονται στο στρες, είναι αυτές που πυροδοτούν στα ζώα την ενστικτώδη αντίδραση της απομάκρυνσης ή της επίθεσης στην απειλή. Ο καλύτερος τρόπος για να διαχειριστείτε την περίσσεια κορτιζόλης είναι να βρείτε λίγο χρόνο για καθημερινή άσκηση. Υπό μία έννοια, όταν γυμνάζεστε είναι σαν να κάνετε ακριβώς αυτό το οποίο σας υπαγορεύει η κορτιζόλη.
- Κοιμηθείτε. Ένας καλός ύπνος είναι το κλειδί για την αποβολή του στρες. Οι αϋπνίες είναι κάτι που οδηγεί σε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης.
- Αναζητήστε συμβουλευτική. Αν νιώθετε το άγχος να σας κατακλύζει και να δυσκολεύει την καθημερινότητά σας, ζητήστε βοήθεια από έναν διαπιστευμένο ψυχοθεραπευτή.