[quote]«Αποθαρρυντικές οι συνθήκες για την έρευνα και την υγεία στην Ελλάδα»[/quote]
Συνέντευξη με τον Δρ. Σωτήρη Κορώση που υλοποιεί το διακρατικό πρόγραμμα “TECAS” βάσει του οποίου συστάθηκε η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αναγεννητικής Μηχανικής
«Η Ελληνική διασπορά της επιστήμης» θα μπορούσε να είναι ο τίτλος για την παρουσίαση και του έργου συμπολιτών μας επιστημόνων στο εξωτερικό, με εκκίνηση στο Αννόβερο της Γερμανίας και δίκτυο ερευνητικής συνεργασίας σε άλλες πόλεις και πανεπιστήμια της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ελλάδας.
Εκεί που η Επιστήμη και η έρευνα συναντούν τις ανάγκες ενός μεγάλου αριθμού καρδιοπαθών ασθενών, σε αυτό το σταυροδρόμι, κάνουν έρευνα τρεις συμπολίτες μας, ο Παναγιώτης Καλοζούμης, ο Νικόλας Φωτόπουλος, με επικεφαλής τον Δρ. Σωτήρη Κορώση, στα πλαίσια του διακρατικού προγράμματος “TECAS” που υλοποιείται στα πλαίσια Ευρωπαϊκού Προγράμματος χρηματοδότησης, με τη διεπιστημονική και διατομεακή συνεργασία Γερμανικών, Ιταλικών και Ελληνικών πανεπιστημίων και νοσοκομείων, και που βάσει του οποίου συστάθηκε η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αναγεννητικής Μηχανικής με έδρα την Ιατρική Σχολή του Αννοβέρου.
Δημιουργούν τεχνητές βαλβίδες και αρτηρίες
Μιλώντας με τον Δρ. Σωτήρη Κορώση στην τελευταία επίσκεψή του πριν από λίγες ημέρες στην πόλη μας, μας εξήγησε-όσο πιο απλά μπορούσε-το αντικείμενο της έρευνας του προγράμματος “TECAS”, στον τομέα των καρδιαγγειακών μοσχευμάτων.
Συγκεκριμένα, οι διδακτορικοί ερευνητές και οι ακαδημαϊκού του “TECAS” ερευνούν τη δημιουργία τεχνητών βαλβίδων της καρδιάς και αρτηριών χρησιμοποιώντας ικριώματα από πολυμερή υλικά ή αποκυτταροποιημένους βιολογικούς ιστούς, τα οποία είτε εμφυτεύονται αυτούσια στον ασθενή (στη φωτό 1 η μέθοδος Α), είτε επανακυτταροποιούνται με αυτόλογα-από τον ίδιο τον ασθενή-βλαστικά κύτταρα και “ασκούνται” σε ειδικούς προσομοιωτές ροής αίματος στο εργαστήριο με σκοπό να αποκτήσουν πλήρη βιολογική και μηχανική λειτουργικότητα πριν την εμφύτευση τους στον ασθενή (φωτό 1: μέθοδος Β, φωτο 2).
Ουσιαστικά, με την δεύτερη μέθοδο ο Δρ. Κορώσης και η ερευνητική ομάδα του “TECAS” προσπαθούν να δημιουργήσουν ζωντανά αυτόλογα μοσχεύματα στο εργαστήριο, εξατομικεύοντας πλήρως την θεραπεία του κάθε ασθενούς και εξαλείφοντας τις πιθανότητες απόρριψης του μοσχεύματος.
Αυτή η διαδικασία, δύσκολη όσο φαντάζει και αναγκαία για την επιβίωση όπως αποδεικνύεται, “ευαίσθητη” όπως μπορεί να χαρακτηρισθεί, είναι αυτό που ερευνούν στο Αννόβερο της Γερμανίας οι συμπολίτες μας μέσα στα πλαίσια του προγράμματος “TECAS” και της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αναγεννητικής Μηχανικής.
Η Ακαδημία έχει ως κύρια δράση την διεπιστημονική και διατομεακή εκπαίδευση και κατάρτιση διδακτορικών ερευνητών στους τομείς της βιοϊατρικής και καρδιοαγγειακής μηχανικής και της αναγεννητικής ιατρικής, με απώτερο στόχο την εναρμόνιση και ενίσχυση της διδακτορικής εκπαίδευσης ιατρών, βιολόγων και μηχανικών στην Ευρώπη.
Όπως μας είπε χαρακτηριστικά ο Δρ. Κορώσης, “με επίκεντρο τον φοιτητή-ερευνητή και με όσμωση της ιατρικής, βιολογίας και μηχανικής, η Ακαδημία Αναγεννητικής Μηχανικής σκοπεύει στην άρτια εκπαίδευση και κατάρτιση της επόμενης γενιάς Ευρωπαίων επιστημόνων που θα επανδρώσουν τους σχετικούς ακαδημαϊκούς, κλινικούς και βιομηχανικούς τομείς, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης έναντι της Βόρειας Αμερικής, η οποία επί του παρόντος κατέχει την πρώτη θέση στην έρευνα και εφαρμογή μοσχευμάτων”.
Βασικός πυλώνας του προγράμματος “TECAS” και της Ακαδημίας Αναγεννητικής Μηχανικής είναι η συνεργασία με εταιρίες ιατρικών εμφυτευμάτων και μοσχευμάτων, καθώς και με Ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές πιστοποίησης, με σκοπό την ταχεία μετάφραση και εφαρμογή των αναπτυχθέντων τεχνολογιών από το εργαστήριο στην κλινική και το χειρουργικό κρεβάτι.
Εκτός από το να προάγει την έρευνα στον τομέα των καρδιαγγειακών μοσχευμάτων και την εκπαίδευση νέων επιστημόνων (στόχος του δικτύου “TECAS” και της Ακαδημίας Αναγεννητικής Μηχανικής είναι επίσης η επιμόρφωση μαθητών και καθηγητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και του ευρύτερου κοινού, στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής και μηχανικής και, γενικότερα, στους τομείς της έρευνας και ακαδημαϊκής σταδιοδρομίας.
Στοχεύοντας να φέρει την επιστήμη πιο κοντά στο ευρύ κοινό, καθώς και να γεφυρώσει το κενό μεταξύ του λυκείου και του πανεπιστημίου, η Ακαδημία διοργανώνει επιμορφωτικές ημερίδες και σεμινάρια για το ευρύ κοινό, και ετήσια Καλοκαιρινά Σχολεία για μαθητές και εκπαιδευτικούς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Το πρώτο πενταήμερο Καλοκαιρινό Σχολείο διοργανώθηκε με επιτυχία στην Ιατρική Σχολή του Αννοβέρου τον περασμένο Σεπτέμβριο, με τη συμμετοχή 35 μαθητών λυκείου από Αννόβερο, Λάρισα και Ηράκλειο, καθώς και με τη συμμετοχή του συμπολίτη μας Θάνου Μουρτζούκου, μαθητής της Β’ Τάξης του 1ου Λυκείου Μεγάρων.
Περισσότερες παρόμοιες δραστηριότητες της Ακαδημίας έχουν προγραμματιστεί για το 2015 και το 2016 στο Αννόβερο, στην Πάτρα, στην Πάδοβα της Ιταλίας, στο Άαχεν της Γερμανίας και στο Αϊντχόφεν της Ολλανδίας.
Οι ερευνητικές και ακαδημαϊκές δραστηριότητες του “TECAS” και της Ακαδημίας Αναγεννητικής Μηχανικής είναι αποτέλεσμα συνεργασίας ακαδημαϊκών, κλινικών ιατρών και υποψηφίων διδακτόρων από την Ιατρική Σχολή του Αννόβερου και του Πανεπιστημίου Aaachen Γερμανίας, του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου του Αϊντχόφεν Ολλανδίας, του Πανεπιστημίου Πάδοβας Ιταλίας και του Πανεπιστημίου Πατρών καθώς και των Γερμανικών εταιριών Corlfe και ROWIAK και του Βρετανικού Ινστιτούτου Τυποποίησης.
Το 2012, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα πλαίσια του 7ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, ενέκρινε επιχορήγηση ύψους 3,4 εκ. ευρώ στον Δρ. Κορώση για την δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Δικτύου Διδακτορικής Εκπαίδευσης
(Marie Sklodowska-Curie Initial Training Network) με θέμα την εφαρμογή τηε αναγεννητικής ιατρικής και μηχανικής στην καρδιαγγειακή χειρουργική (TECAS: Tissue Engineering Solutions for Cardiovasular Surgery).
Το “TECAS” ξεκίνησε τις δραστηριότητές του τον Ιανουάριο του 2013 με αναμενόμενη διάρκεια 4 χρόνων.
Ο συμπολίτης μας Δρ. Σωτήριος Κορώσσης είναι Διευθυντής του τομέα Βιοϊατρικής Μηχανικής στο τμήμα Καρδιοθωρακικής και Αγγειακής Χειρουργικής της Ιατρικής Σχολής Αννοβέρου, από το 2012, καθώς και επικεφαλής του ερευνητικού τομέα καρδιοχειρουργικής στο Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικής Μηχανικής, Έρευνας και Ανάπτυξης Μοσχευμάτων της Κάτω Σαξονίας (NIFE), στη Γερμανία. Σήμερα, ο Δρ. Κορώσης και η ομάδα του ασχολούνται με την έρευνα και εκπαίδευση στον τομεά των καρδιαγγειακών μοσχευμάτων και τεχνητού πνεύμονα.
Ο Δρ. Κορώσης ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές σπουδές του στο τμήμα Μηχανολόγων-Μηχανικών του Πανεπιστημίου Κουίν Μέρι (Queen Mary University of London) στο Λονδίνο και τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο τμήμα Εμβιομηχανικής του Πανεπιστημίου Στραθκλάιντ (Strathclyde University)στη Γλασκώβη. Το 2001, χρήστηκε διδάκτορας στην Βιοϊατρική Μηχανική στο Πανεπιστήμιο του Λυντς (University of Leeds) στο Λυντς όπου και δούλεψε αρχικά ως μεταδιδακτορικός ερευνητής προτού του απονεμηθεί η προσωπική 5ετής υποτροφία προηγμένης έρευνας με θέμα την ανακατασκευή και αναδημιουργία της μιτροειδούς βαλβίδας, από το Βρετανικό Ερευνητικό Συμβούλιο Μηχανικής και Φυσικών Επιστημών (Engineering and Physical Sciences Research Council) του Ηνωμένου Βασιλείου, το 2006 και συνέχισε να εργάζεται ως Λέκτορας μέχρι το 2012.
Μετανάστες της Επιστήμης τους νέοι Έλληνες γιατροί
[quote]«Έλλειψη αξιοκρατίας και η γραφειοκρατία τελματώνουν την ακαδημαϊκή έρευνα»[/quote]
Μετά από τόσα χρόνια στο εξωτερικό και μάλιστα ερευνητής στον ιατρικό κλάδο, τον ρωτήσαμε γιατί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται ένα “κύμα”, μια “έξοδος” ειδικά ιατρών από την Ελλάδα προς το εξωτερικό και την Γερμανία.
Όπως μας είπε ο Δρ. Κορώσης, “δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση των τελευταίων πέντε ετών που έχει οδηγήσει πολλούς Έλληνες επιστήμονες να αναζητήσουν ένα πιο αξιοπρεπές μέλλον στην Εσπερία. Φυσικά η κατάσταση έχει σαφώς επιδεινωθεί, στο βάθος των τελευταίων 30 χρόνων, αλλά και η αποσάθρωση της αγοράς εργασίας ειδικώς στους τομείς της υγείας και της έρευνας, έχουν δημιουργήσει εντελώς αποθαρρυντικές συνθήκες για τους νέους επιστήμονες που ευτυχώς αφθονούν στην Ελλάδα”.
Επίσης, τόνισε ότι οι διαφορές για τις οποίες ακούμε στην οικονομία μεταξύ Βορά και Νότου στην Ευρώπη διαφαίνονται και στο ακαδημαϊκό-ερευνητικό επίπεδο, με σαφέστατες ελλείψεις στη χρηματοδότηση και σωστή αξιολόγηση των Ελληνικών και Νοτιοευρωπαϊκών πανεπιστημίων αλλά και με μια νοοτροπία που δεν προωθεί την έρευνα.
Ο Δρ. Κορώσης κατέληξε στην έλλειψη αξιοκρατίας, τη μάστιγα στη χώρα μας και τη γραφειοκρατία, ως μεγάλα εμπόδια που τελματώνουν την ακαδημαϊκή έρευνα και εκπαίδευση, και που οδηγούν στην σημαντικότατη διαρροή του ανθρώπινου επιστημονικού κεφαλαίου της Ελλάδας.
φωτό 1
Στρατηγικές για την δημιουργία μοσχευμάτων για τη χειρουργική ανάπλαση ή αντικατάσταση βαλβίδων της καρδιάς ή αρτηριών. Το διάγραμμα παρουσιάζει τις μεθόδους για την δημιουργία γλωχίνων για την μητροειδή βαλβίδα.
φωτό 2
Υπολογιστική προσομοίωση του ανοίγματος της μητροειδούς βαλβίδας της καρδιάς ασθενούς και τα επίπεδα πίεσης που ασκούνται σε αυτή.