Γράφει η Αναστασία Ηλιοπούλου,
Πτυχιούχος Φιλόλογος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ειδίκευση στην Ειδική Αγωγή & Εκπαίδευση – Μαθησιακές Δυσκολίες Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο αποτελεί μια ολόκληρη διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει όλες τις περιπλοκές που συνεπάγεται μια αλλαγή, μια μετάβαση. Στη χώρα μας, η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση χαρακτηρίζεται από την παροχή γενικών γνώσεων, ενώ η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση χαρακτηρίζεται από τη διαφοροποίηση των μαθημάτων. Και καθώς η βασική φιλοσοφία που διέπει τη λειτουργία, την οργάνωση και τον ρόλο Δημοτικού και Γυμνασίου είναι αυτή των δύο σχολείων που εργάζονται αυτόνομα, η μετάβαση των 12χρονων έχει επιπτώσεις στη σχολική τους πορεία ενώ για το 10% αυτής της ηλικιακής ομάδας η αλλαγή σχολείου αποτελεί τραυματική εμπειρία και πολλά απ΄ αυτά τα παιδιά έχουν συνεχιζόμενα προβλήματα.
Η μετάβαση αυτή δεν απασχολεί και δεν επηρεάζει όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο. Ωστόσο έχει παρατηρηθεί, ότι αρκετοί μαθητές δυσκολεύονται στην προσαρμογή και ότι οι δυσκολίες προσαρμογής μπορεί να διαρκέσουν και ως την αρχή της Β’ Γυμνασίου. Πολύ συχνά, οι δυσκολίες αυτές μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την ξαφνική πτώση της επίδοσης των παιδιών. Το γεγονός αυτό δεν αποδίδεται μόνο στην αύξηση των απαιτήσεων των γνωστικών αντικειμένων του Γυμνασίου, αλλά και σε κοινωνικο-συναισθηματικούς παράγοντες. Εξίσου όμως με τους μαθητές ανησυχούν και οι γονείς, οι οποίοι βιώνουν το ζήτημα της μετάβασης με έναν δικό τους διαφορετικό τρόπο.
Μαζί με τα παραπάνω, έρχεται και η έναρξη της προεφηβείας για τα περισσότερα παιδιά και σταδιακά το πέρασμα στην εφηβεία. Οι ορμονικές αλλαγές φυσικά δυσκολεύουν το παιδί με την διαχείριση των συναισθημάτων του και των συμπεριφορών του.
Λόγω των παραπάνω, η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο προκαλεί άγχος και ανησυχία στα παιδιά, έντονο φόβο αποτυχία, πιθανή ανεπάρκεια και δυσκολία να ανταποκριθούν και να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις και τις δυσκολίες της πρώτης τάξης του Γυμνασίου.
Ο ρόλος του γονέα, δεν είναι φυσικά να φοβίσει και να αγχώσει το παιδί του επιπλέον -με την προοπτική να το ταρακουνήσει-, αλλά να το στηρίξει στο νέο του ξεκίνημα. Κουβέντες όπως «Θα πας Γυμνάσιο και θα δεις τα ζόρια..» ή «κοίτα μην μείνεις στην ίδια τάξη», «τα πράγματα δεν είναι όπως στο δημοτικό», «τώρα σοβαρεύουν τα πράγματα» κτλ, ακούγονται απειλητικά για το παιδί και γεννάνε άγχος και ανησυχία. Αυτό φυσικά δυσκολεύει την ένταξη του και την προσαρμογή του στο νέο σχολικό πλαίσιο.
Σκοπός είναι να είμαστε δίπλα στα παιδιά, να τα στηρίξουμε στο νέο αυτό ξεκίνημα τους, να τα εμψυχώσουμε και να τα βοηθήσουμε σε ότι χρειαστούν. Βασική προϋπόθεση σε όλο αυτό είναι η καλή σχέση και επικοινωνία με το παιδί μας.
Τέλος, καλό είναι να έχουμε κατά νου , πως τα παιδιά σε αυτό το στάδιο δεν τα απασχολεί μόνο το μαθησιακό κομμάτι του Γυμνασίου, αλλά και οι αλλαγές στις σχέσεις τους με τα άλλα παιδιά, η αποδοχή και αναγνώριση από την παρέα, ο φόβος απομόνωσης ακόμα και περιθωριοποίησης. Ας μην ξεχνάμε πως στο στάδιο αυτό ξεκινάει ο επαναπροσδιορισμός της ταυτότητας του παιδιού/εφήβου, με ό, τι αυτό συνεπάγεται.