ΞΕΚΙΝΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΚΑΛΩΔΙΟΥ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ-ΑΤΤΙΚΗΣ
Τα σημεία, οι εντάσεις, οι επιπτώσεις που αφορούν την περιοχή μας
Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική μετά την υπογραφή των συμβάσεων ανάμεσα στη θυγατρική εταιρεία του ΑΔΜΗΕ «Αριάδνη Interconnection», που υλοποιεί το έργο και τις εταιρείες-αναδόχους, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 10 Ιουνίου στο Ηράκλειο.
Το έργο θα μπει σε λειτουργία το 2023 και αναμένεται να δώσει οριστική λύση στο πρόβλημα επάρκειας της Κρήτης. Με βάση μελέτη της περιφέρειας Κρήτης, με λειτουργία της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, οι ρύποι CO2 της Κρήτης θα περιοριστούν κατά 60% σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα.
Όσον αφορά την περιοχή μας, η προσαιγιάλωση για την Αττική του καλωδίου θα γίνει στην Πάχη και με αρκετά σημεία διέλευσης στην Αγία Τριάδα, στη Λάκκα και η υπόγεια γραμμή μεταφοράς διέρχεται βόρεια των ορίων των οικισμών Λουτρόπυργος, Νεράκι και Κάτω Βλυχάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρότι παρακάτω η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του ΑΔΜΗΕ υποστηρίζει ότι οι επιπτώσεις είναι ουδέτερες, η ανησυχία και οι αντιδράσεις των κατοίκων είναι ήδη αρνητικές.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής είναι έργο εθνικής σημασίας, με πολλαπλά περιβαλλοντικά και κοινωνικοοικονομικά οφέλη. Πρόκειται για επένδυση ύψους 1 δισ. ευρώ, με έντονο αναπτυξιακό πρόσημο για την Κρήτη, καθώς η ολοκλήρωσή της εντός του 2023 θα άρει οριστικά τον ενεργειακό αποκλεισμό του νησιού και θα καταστήσει την ηλεκτροδότηση της Κρήτης φθηνή, πράσινη και αξιόπιστη. Κι αυτό καθώς θα μπει τέλος στην εξάρτηση της Κρήτης από τους αυτόνομους ρυπογόνους σταθμούς παραγωγής, που θα κλείσουν.
Αντισταθμιστικά ρεκόρ 46 εκατ. στο Δήμο Μαλεβιζίου Κρήτης για την προσαιγιάλωση-έργο που έχει σχεδιαστεί και για την Πάχη
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε ότι «η υποθαλάσσια ηλεκτρική ζεύξη Κρήτης-Αττικής είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα. Είναι επίσης ένα έργο αναπτυξιακό, ιδιαίτερα για την Κρήτη, για την οποία ξεκινά ένα νέο κεφάλαιο ενεργειακής ασφαλείας και βεβαιότητας. Χάρη στο έργο αυτό, θα εξοικονομηθούν 400 εκατ. ετησίως από τους λογαριασμούς των καταναλωτών. Το έργο έχει, όμως, και περιβαλλοντικό πρόσημο, καθώς, όταν ολοκληρωθεί, θα κλείσουν οι μονάδες στα Λινοπεράματα, τον Αθερινόλακκο και στα Χανιά. Άμεση θετική επίδραση θα υπάρχει ειδικά στον δήμο Μαλεβιζίου, χάρη και στα αντισταθμιστικά οφέλη-ρεκόρ ύψους 46 εκατ. Ευρώ από τον ΑΔΜΗΕ και από το Πράσινο Ταμείο, προϋπολογισμού 9-9,5 εκ ευρώ. Στην ενεργειακή μας πολιτική, προχωράμε μπροστά σε έναν δρόμο πράσινο κι ευρωπαϊκό και το σημερινό έργο κινείται ακριβώς προς αυτή την κατεύθυνση» σημείωσε ο υπουργός.
Κατά την υπογραφή των συμβάσεων την Τετάρτη, συμβασιοποιήθηκαν τα δύο σκέλη της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, ήτοι τα καλωδιακά τμήματα ύψους 615 εκατ. ευρώ και οι σταθμοί μετατροπής ύψους 370 εκατ. ευρώ. Η διασύνδεση περιλαμβάνει δύο καλώδια υπερυψηλής τάσης 500 kV τα οποία, όταν ηλεκτριστούν το 2023, θα ενισχύσουν τη μεταφορική ικανότητα του Συστήματος της Κρήτης στα 1.000 MW, αίροντας οριστικά τον ενεργειακό αποκλεισμό του νησιού.
«Θετικό κλίμα με τις τοπικές κοινωνίες της Κρήτης και αντισταθμιστικά» για το καλώδιο προαναγγέλλει ο Δ/νων σύμβουλος ΑΔΜΗΕ
Με συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ο διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) Α.Ε. Μάνος Μανουσάκης δηλώνει ότι «Ο ΑΔΜΗΕ έχει δεσμευθεί και για σειρά από αντισταθμιστικά έργα, τα οποία θα ανακοινωθούν στις 10 Ιουνίου από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας». Επισημαίνει και «το θετικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί με τις τοπικές κοινωνίες της Κρήτης, μετά τη μέριμνα που έλαβε ο ΑΔΜΗΕ για την όσο το δυνατόν χαμηλότερη όχληση, επενδύοντας περί τα 35-40 εκατ. ευρώ πλέον του αρχικού σχεδιασμού».
Πώς δέχθηκαν οι τοπικές κοινωνίες στη Κρήτη το έργο
«Ο ΑΔΜΗΕ, όπως ανέφερε στην παραπάνω συνέντευξη ο Δ/νων σύμβουλος του, έχει μεριμνήσει για την όσο το δυνατόν μικρότερη όχληση για τους κατοίκους από το έργο. Επειτα από διεξοδικές διαβουλεύσεις με τους τοπικούς φορείς, έχουμε προβλέψει υπογειοποιήσεις και άλλες βελτιώσεις, συνολικού ύψους 35-40 εκατ. ευρώ πλέον του αρχικού σχεδιασμού. Πέραν των υπογειοποιήσεων μεγάλου μέρους των νέων γραμμών, θα υπογειοποιηθούν και υπάρχουσες γραμμές μεταφοράς και θα βελτιωθεί το τοπίο στην περιοχή. Επιπροσθέτως, αυτή την περίοδο διαμορφώνουμε μαζί με τους τοπικούς φορείς δέσμη κοινωφελών έργων που θα κατασκευάσουμε για τις τοπικές κοινωνίες στο Ηράκλειο και στα Χανιά, στις περιοχές που προσαιγιαλώνονται οι δύο διασυνδέσεις της Κρήτης, ύψους μερικών εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα ανακοινώσουμε σύντομα».
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣ
Αναζητώντας στοιχεία για τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της διέλευσης από διάφορα σημεία του δήμου και προσαιγιάλωσης στην Πάχη του καλωδίου υπερυψηλής τάσης, οι αρμόδιοι του ΑΔΜΗΕ μας παρέπεμψαν στα στοιχεία της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που εγκρίθηκε και ψηφίσθηκε κατά πλειοψηφία από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής τον Ιούλιο του 2019.
ΟΙ ΕΝΤΑΣΕΙΣ
Όσον αφορά τις ηλεκτρικές τάσεις του καλωδίου διασύνδεσης, το έργο περιλαμβάνει γραμμή μεταφοράς υπερυψηλής τάσης (±500 kV) συνεχούς ρεύματος , υψηλής και υπερυψηλής τάσης (150 kV και 400 kV) εναλλασσόμενου ρεύματος που διέρχεται υπογείως, εναερίως και υποβρυχίως, συνολικού μήκους περίπου 420 km. Πέραν της γραμμής μεταφοράς, το έργο περιλαμβάνει την τροποποίηση του υφιστάμενου και περιβαλλοντικώς αδειοδοτημένου Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης Κουμουνδούρου στον Ασπρόπυργο, την κατασκευή και λειτουργία δύο (2) Σταθμών Μετατροπής (ΣΜ) 1000 MW, ενός (1) πλησίον του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης Κουμουνδούρου στον Ασπρόπυργο και ενός (1) στη Δαμάστα Ηρακλείου, την κατασκευή και λειτουργία ενός (1) Τερματικού Σταθμού Μετάβασης στην Κορακιά Ηρακλείου, την κατασκευή και λειτουργία ενός (1) Υποσταθμού (Υ/Σ) Ζεύξης εναλλασσόμενου ρεύματος (ΕΡ) στη Δαμάστα Ηρακλείου, δύο (2) σημεία προσαιγιάλωσης της γραμμής μεταφοράς, ενός (1) σημείου στην Πάχη Μεγάρων και ενός στην Κορακιά Ηρακλείου, και δύο Λιμνοθαλασσίων Σταθμών Ηλεκτροδίων συνολικής επιφάνειας 12,8 στρ. για την εξασφάλιση της μεταφοράς της μισής ισχύος (500 MW) και για την αποφυγή black-out σε περίπτωση βλάβης τουλάχιστον ενός εκ των δύο καλωδίων (υπόγειου ή υποβρύχιου) ±500 kV ΣΡ ή ενός εκ των δύο πόλων της εναέριας γραμμής μεταφοράς συνεχούς ρεύματος ±500 kV (μονοπολική λειτουργία διασύνδεσης HVDC).
Όσον αφορά την προσαιγιάλωση της υποβρύχιας γραμμής μεταφοράς συνεχούς ρεύματος ±500 kV στην Πάχη Μεγάρων: Η γραμμή θα συνοδεύεται από ηλεκτρόδιο συνεχούς ρεύματος με σκοπό την σύνδεση του σταθμού μεταφοράς Κουμουνδούρου με το Σταθμό 13 Ηλεκτροδίων της νήσου Σταχτορρόης -βραχονησίδας που ανήκει στον Δήμο Σαλαμίνας- και από δύο καλώδια οπτικών ινών (48 ινών έκαστο) δεμένα σε κάθε πόλο της γραμμής μεταφοράς και ένα (1) καλώδιο οπτικών ινών (12 ινών) που θα συνοδεύει το ηλεκτρόδιο
Στο υποέργο υποθαλάσσιας διασύνδεσης περιλαμβάνεται η πόντιση και λειτουργία υποβρύχιας γραμμής μεταφοράς υπερυψηλής τάσης συνεχούς ρεύματος ±500 kV, συνολικού μήκους 334 km για τη διασύνδεση του ηπειρωτικού ΕΣΜΗΕ στην περιοχή της Πάχης Μεγάρων Αττικής με τo ΣΜΗΕ Κρήτης. Πρόκειται για δύο (2) καλώδια μεταφοράς ισχύος (πόλους συνεχούς ρεύματος), το καθένα από τα οποία θα εμπεριέχει ενσωματωμένες 48 οπτικές ίνες. Η τοποθέτηση όλων των υποβρυχίων καλωδίων από το σημείο προσαιγιάλωσης έως την ισοβαθή των – 100 m περίπου για τη διασφάλιση της προστασίας τους από εξωγενείς παράγοντες γίνεται με ταφή σε σκάμμα βάθους έως 2 m. Το μήκος του καλωδίου είναι περίπου 45 km από την ακτή της Πάχης Μεγάρων μέχρι την ισοβαθή των 100 m και μόνο 7 km από την ισοβαθή αυτή μέχρι την ακτή της Κορακιάς του Ν. Ηρακλείου Κρήτης.
Για την προστασία των υποβρυχίων καλωδίων της γραμμών μεταφοράς μέχρι βάθους 100 m αυτά θα τοποθετηθούν σε τάφρο, η οποία θα επικαλυφθεί με τα βυθοκορήματα που θα απομακρυνθούν κατά την κατασκευή της. Στην τάφρο αυτή, μέχρι την απόσταση των 30 m από τη θέση προσαιγιάλωσης, δηλ. από την ακτή, τα καλώδια εγκιβωτίζονται σε σκυρόδεμα. Σε μεγαλύτερα των 100m βάθη τα καλώδια επικάθονται στην επιφάνεια του πυθμένα. Στην πόντιση και λειτουργία υποβρύχιου καλωδίου ηλεκτροδίου συνεχούς ρεύματος, συνολικού μήκους 18 km, με σκοπό τη διασύνδεση του ΣΜ Κουμουνδούρου με το σταθμό της Σταχτορρόης. H γραμμή μεταφοράς του καλωδίου ηλεκτροδίου συνεχούς ρεύματος εκκινεί από το σημείο προσαιγιάλωσης των υποβρυχίων καλωδίων της γραμμής μεταφοράς υπερυψηλής τάσης στην Πάχη Μεγάρων και αφού οδεύσει υποθαλάσσια, παράλληλα με την ως άνω υποβρύχια ΓΜ υπερυψηλής τάσης ΣΡ ±500 kV Πάχης-Κορακιάς, καταλήγει στον σταθμό της Σταχτορρόης.
Στη σύσταση θέσεων προσαιγιάλωσης υποβρύχιων γραμμών μεταφοράς στην Πάχη Μεγάρων Αττικής και στην Κορακιά Κρήτης. Πρόκειται για τα παραθαλάσσια σημεία όπου γίνεται μετατροπή της υπόγειας γραμμών μεταφοράς συνεχούς ροής ±500 kV σε υποβρύχια γραμμή μεταφοράς ±500 kV και αντιστρόφως.
Γεωγραφικά, η θέση προσαιγιάλωσης της υπόγειας γραμμής μεταφοράς της Αττικής χωροθετείται σε «απομονωμένο» –όπως χαρακτηρίζεται στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κολπίσκο στην Πάχη Μεγάρων, σε απόσταση περίπου 300 μ. από τον ομώνυμο οικισμό.
Τα υποβρύχια καλώδια της γραμμής μεταφοράς Υπερυψηλής Τάσης συνεχούς ρεύματος εκκινούν από την Πάχη Μεγάρων Αττικής και καταλήγουν στην Κορακιά του Δήμου Μαλεβιζίου στην Κρήτη ως εξής: από την Πάχη Μεγάρων οι υποβρύχιες γραμμές μεταφοράς κινούνται νοτίως διερχόμενες μεταξύ των νήσων Αίγινας και Αγκιστρίου στο Σαρωνικό κόλπο, συνεχίζουν νοτιοανατολικώς των νήσων Πόρου και Μεθάνων, διέρχονται εντός του Μυρτώου Πελάγους, ακολούθως περίπου 8,8 km νοτιοδυτικώς της νήσου Μήλου και ακολούθως με κατεύθυνση νοτιοανατολικώς (ΝΑ) εισέρχονται στο Κρητικό πέλαγος για να καταλήξουν στην Κορακιά Κρήτης. Στην ακατοίκητη βραχονησίδα Σταχτορρόη, η οποία κείται νοτίως (Ν) της νήσου Σαλαμίνας και ανατολικώς (Α) της νήσου Αίγινας, στις Διαπόριες νήσους, προβλέπεται η κατασκευή και λειτουργία Λιμνοθαλάσσιου Σταθμού Ηλεκτροδίων.
«ΟΥΔΕΤΕΡΕΣ» ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΚΛΙΜΑ
Σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του ΑΔΜΗΕ, που όπως αναφέραμε παραπάνω ψηφίσθηκε τον Ιούλιο 2019 από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής, οι αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που παρουσιάζονται από τον ΑΔΜΗΕ κατά τις φάσεις κατασκευής και λειτουργίας του περιγραφόμενου ως άνω έργου συνοψίζονται ως εξής: «Κατά τη φάση λειτουργίας του έργου δεν προκαλούνται επιπτώσεις στο μικροκλίμα και τα βιοκλιματικά χαρακτηριστικά. Επίσης, η λειτουργία του έργου δεν χαρακτηρίζεται από αξιοσημείωτες εκπομπές θερμών ή ψυχρών αερίων ή σημαντικές μεταβολές στην θερμοχωρητικότητα. Το έργο, μάλιστα, εμμέσως θα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου περιορίζοντας τη λειτουργία των τριών ρυπογόνων ΑΗΣ της ΔΕΗ στην Κρήτη. Οι επιπτώσεις στο μικροκλίμα και τα βιοκλιματικά χαρακτηριστικά της περιοχής μελέτης χαρακτηρίζονται ουδέτερες».
«ΘΩΡΑΚΙΣΗ ΤΩΝ ΚΑΛΩΔΙΩΝ ΦΕΡΝΕΙ ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΕΝΤΑΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ» ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ
Κατά τη φάση Λειτουργίας του έργου, αναφέρεται από τον ΑΔΜΗΕ ότι η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου στο περιβάλλον των υποβρύχιων γραμμών μεταφοράς είναι μηδενική εξαιτίας της θωράκισης των μανδυών των καλωδίων και των υλικών των τάφρων.
Όσον αφορά τον υγρότοπο στο Βουρκάρι, αναφέρεται «πέραν των χρήσεων γης, η τοποθέτηση και λειτουργία υπογείων καλωδίων γραμμών μεταφοράς επί υφισταμένου οδοστρώματος δεν μπορεί να θίξει τα προστατευόμενα στοιχεία του Περιφερειακού Πάρκου του υγροτόπου Βουρκάρι. Γιατί για την τοποθέτηση των καλωδίων της γραμμής μεταφοράς θα κατασκευαστεί τάφρος κάτω από το κατάστρωμα υφιστάμενων οδών, εντός της οποίας θα εγκατασταθούν τα καλώδια της γραμμής μεταφοράς, τα οποία εν συνεχεία θα επικαλυφθούν. Η εκτέλεση θα λαμβάνει χώρα σταδιακά, τμηματικώς (το ένα τμήμα μετά το άλλο) ώστε κάθε τμήμα να ολοκληρώνεται εντός το αργότερο 20 ημερών από την έναρξη εργασιών.
Εξάλλου, από τη διέλευση ηλεκτρικού ρεύματος από τα υπόγεια, ενταφιασμένα καλώδια δεν προκαλούνται επιπτώσεις, όπως τεκμηριώνεται σε ειδική μελέτη, στην οποία αναφέρεται ότι σε υπόγειες γραμμές συνεχούς ρεύματος εντάσεως ±1000 Α, τοποθετημένες κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, σε βάθος τάφρου 1,5 m και απόσταση αγωγών μεταξύ τους 1 m, η μαγνητική επαγωγή στο ύψος του ενός (1) m από την επιφάνεια του εδάφους είναι 36 μΤ έναντι ορίων συνεχούς απεριορίστου διάρκειας έκθεσης του κοινού σε μαγνητικό πεδίο 40 mΤ.»
Αποστάσεις από σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος
Το Μεταβυζαντινό Τείχος στην περιοχή της Αγίας Τριάδας Μεγάρων κείται σε απόσταση 600 m νοτιοανατολικά της υπόγειας γραμμής μεταφοράς. Εντός του τείχους βρίσκεται και ο ναός της Αγίας Τριάδας που απέχει 630 m. Ο Λόφος Αγίου Γεωργίου στην Πάχη Μεγάρων κείται 700 m Δυτικά της υπόγειας γραμμής μεταφοράς. Ο Ναός Αγίου Γεωργίου στον Καρδατά Μεγάρων κείται 750 m Δυτικά της υπόγειας όδευσης της γραμμής μεταφοράς.