Θέσεις μελών της Επιτροπής για τις επιπτώσεις από το ενδεχόμενο δημιουργίας βωξίτη στην περιοχή της Μεγαρίδος
2Ο ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΒΩΞΙΤΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ
Προ ημερήσιας διατάξεως και κατόπιν διαλογικής συζήτησης στην προηγούμενη συνεδρίαση (11-8-17) τα μέλη της Διεπιστημονικής Επιτροπής, αφού έλαβαν και τις μελέτες της εταιρείας, εκλήθησαν να υποβάλει ο καθένας ξεχωριστά με βάση την ειδικότητά του μια εισήγηση σχετική με το έργο της ομάδας.
Ο κ. Γκίνης λαβών πρώτος τον λόγο αναφέρει σχετικά: « Η τεχνική έκθεση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων που έχει καταθέσει η εταιρία ΔΕΛΦΟΙ-ΔΙΣΤΟΜΟΝ Α.Μ.Ε είναι εντελώς αναξιόπιστη και επιστημονικά απαράδεκτη, κυρίως σε ό,τι αφορά τα κλιματικά και βιοκλιματικά χαρακτηριστικά της περιοχής μας.»
“Οι μελετητές δεν αναφέρονται καθόλου στις ανεμολογικές συνθήκες της περιοχής. Αυτό το γεγονός και μόνο είναι αρκετό, για να χαρακτηρισθεί η μελέτη αυτή ως απαράδεκτη, για τους εξής λόγους: Οι άνεμοι που επικρατούν στην περιοχή μας είναι του Δυτικού Τομέα. Δηλαδή συνήθως οι άνεμοι, που πνέουν στην περιοχή μας, είναι Νότιο-Δυτικοί, Δυτικοί, Βορειο-Δυτικοί. Με άλλα λόγια οι άνεμοι αυτοί θα μεταφέρουν στην πόλη μας και στους οικισμούς την τοξική σκόνη από τις εξορύξεις.”
“Το βροχοθερμικό διάγραμμα Gaussen-Bagnouls για το Σταθμό Ελευσίνας που δημοσιεύουν οι μελετητές στην σελίδα 21 και χαρακτηρίζει την διάρκεια της ξερής περιόδου του έτους και το κλιματικό διάγραμμα Emberger-Sauvage που χαρακτηρίζει το κλίμα ημίξηρο δεν αφορά την περιοχή μας, αλλά την Ελευσίνα.”
Ο κ. Γκίνης κρίνει πως δεν προκύπτει από πουθενά η ομοιότητα του κλίματος Ελευσίνας και Μεγάρων. Αντίθετα “οι διαφορές είναι πολλές και μεγάλες κυρίως ως προς τους ανέμους, την υγρασία και τις βροχοπτώσεις.”
Ο κ. Παπαλευθέρης παίρνει τον λόγο. Αναφέρει στην εισήγησή του τις συνέπειες που θα έχει η επίδραση του βωξίτη από την βιομηχανική εκμετάλλευση στην υγεία των εργαζομένων και το φυσικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα «η σκόνη που παράγεται (τόσο από την υπαίθρια, όσο και από την υπόγεια) εξόρυξη του και από τον θρυμματισμό του στους σπαστήρες, όταν εισπνέεται για μεγάλο χρονικό διάστημα προκαλεί πνευμονοκονίωση, την οποία οι μεταλλωρύχοι αποκαλούν χαλίκωση. Κατά τη διάρκεια της ηλεκτρόλυσης εκλύονται αναθυμιάσεις που περιέχουν υδροφθορικό οξύ, σκόνη φθορίου, αλουμίνα, μονοξείδιο του άνθρακα και διοξείδιο του θείου (υπεύθυνο για την δημιουργία όξινης βροχής), που βλάπτουν την υγεία προκαλώντας χρόνια βρογχίτιδα, βρογχικό άσθμα, αλλά και το περιβάλλον, ιδιαίτερα το φυτικό-ζωικό (αγροτικές και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις).
Επίσης το αλουμίνιο και τα οξείδια του μπορούν να προκαλέσουν πνευμονική ίνωση.
Η πνευμονοκονίωση είναι μια σοβαρή, μη αναστρέψιμη νόσος του αναπνευστικού συστήματος που δε θεραπεύεται.
Η μόνη θεραπεία είναι η πρόληψη».
Ο κ. Ραφτόπουλος από την μεριά του τονίζει στην εισήγησή του ότι «ο Δήμος Μεγαρέων ενστερνιζόμενος τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης επιθυμεί την ισόρροπη και ολοκληρωμένη ανάπτυξη του σε κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. Εντασσόμενος στα διοικητικά όρια της ΠΕ Δυτικής Αττικής έρχεται αντιμέτωπος με ένα φάσμα σύνθετων περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών περιορισμών. Αυτούς τους περιορισμούς θέλει να τους αναιρέσει μέσα από την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και του τουρισμού αξιοποιώντας τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα. Το ενδεχόμενο δημιουργίας μεταλλείων βωξίτη έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το υπάρχον αναπτυξιακό μοντέλο του Δήμου Μεγαρέων, της ΠΕ Δυτικής Αττικής αλλά και με τους Άξονες προτεραιότητας του Νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (Ν. 4227/2014)».
Ο κ. Σκλαβούνος παίρνει με την σειρά του τον λόγο και τονίζει πως πρέπει να γίνει αναφορά μόνο στις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει στην περιοχή μας η εξόρυξη βωξίτη. Στην εισήγησή του κάνει λόγο για βεβήλωση τοπίου καθώς όπως γράφει «η προς διερεύνηση περιοχή και πιθανή θέση του ορυχείου ευρισκόμενη στην Νότια και Ανατολική πλευρά των Γερανείων, είναι ορατή από κάθε σημείο της πόλης και του θαλάσσιου μετώπου».
«Δεν διασφαλίζεται η μη διατάραξη της υδρογεωλογικής ισορροπίας της περιοχής μας, αφού το νερό αποτελεί το σημαντικότερο οικονομικό στοιχείο της πόλης μας μέσω παραγωγής λαχανοκηπευτικών προϊόντων που απασχολεί τουλάχιστον 1500 ανθρώπους σε όλους τους τομείς και προμηθεύει το μεγαλύτερο καταναλωτικό κοινό της χώρας με ποιοτικά και φθηνά προϊόντα.»
Θα γίνουν «μη αναστρέψιμες επεμβάσεις στα όμορφα δάση μας (παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις) που σηματοδοτούνται από την μεταμφίεση του κέρδους του επιχειρηματία σε «Μεγάλο Εθνικό και τοπικό όφελος».
Αφού ολοκλήρωσαν τις θέσεις τους τα μέλη της Επιτροπής, παίρνει τον λόγο ο Πρόεδρος, κ. Σταμάτης και αναφέρει επιγραμματικά τα ακόλουθα από την εισήγησή του: «Το κοίτασμα βωξίτη είναι προϊόν αποσάθρωσης πετρωμάτων πλούσιων σε αργιλλοπυριτικά ορυκτά, το οποίο για τα ελληνικά γεωλογικά δεδομένα εντοπίζεται συνήθως εντός καρστικών εγκοίλων. Βασικό μητρικό πέτρωμα που ενδεχόμενα έχει συμβάλλει στη δημιουργία βοξιτικού κοιτάσματος στην ευρύτερη περιοχή σας είναι οι οφιόλιθοι που καταλαμβάνουν σημαντικό μέρος των Γερανείων. Βάσει των γεωλογικών χαρτογραφήσεων του ΙΓΜΕ δεν εντοπίζεται επιφανειακό κοίτασμα βωξίτη στην εν λόγω περιοχή ενδιαφέροντος, χωρίς αυτό να αποκλείει την περίπτωση ενός κοιτάσματος σε βαθύτερους ορίζοντες καλυμμένου με ιζήματα πρόσφατων αποθέσεων.»
Όσον αφορά στις επιπτώσεις στο υδρογεωλογικό καθεστώς της περιοχής «το μεγαλύτερο πρόβλημα αποτελούν τα στείρα υλικά, τα οποία προκύπτουν κατά το στάδιο της εξόρυξης. Η εναπόθεση αυτών στην επιφάνεια έχει ως αποτέλεσμα αφενός την αλλοίωση της μορφολογίας του ανάγλυφου και αφετέρου την διατάραξη των υδρολογικών και υδρογεωλογικών συνθηκών της περιοχής.»
«Στην περίπτωση της επιφανειακής εκμετάλλευσης διαταράσσεται ο ρόλος της ακόρεστης ζώνης τόσο ως προς την κατείσδυση όσο και ως προς το φιλτράρισμα των κατεισδυόμενων νερών. Στην περίπτωση της υπόγειας εξόρυξης η διάνοιξη των στοών έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της ταχύτητας ροής του υπόγειου νερού, με αποτέλεσμα το υδατικό δυναμικό των υπερκείμενων υδροφόρων στρωμάτων εξαντλείται με άμεσες επιπτώσεις στη βλάστηση της περιοχής. Επειδή το υδρογεωλογικό καθεστώς της περιοχής των Μεγάρων δεν χαρακτηρίζεται από την παρουσία πλούσιων υδατικών αποθεμάτων, γίνεται κατανοητό ότι η λειτουργία ενός τέτοιου έργου στην περιοχή θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις όχι μόνο στα υδατικά αποθέματα αλλά και σε ό,τι έχει σχέση με την γεωργική δραστηριότητα της περιοχής.»
«Όσον αφορά στις επιπτώσεις στην ποιοτική σύσταση των επιφανειακών και υπόγειων νερών ισχύει «το φαινόμενο της δημιουργίας των όξινων απορροών που χαρακτηρίζει κάθε εξορυκτική διαδικασία για την εκμετάλλευση οποιουδήποτε μεταλλεύματος. Οι συνθήκες αυτές δεν προκύπτουν μόνο στο στάδιο της εκμετάλλευσης αλλά συνεχίζουν να υφίστανται και μετά την εκμετάλλευση του έργου.»
«Κατά την επιφανειακή εξόρυξη δημιουργούνται λεκάνες και συνεπώς συσσώρευση επιφανειακών νερών. Η όδευση αυτών στο επιφανειακό δίκτυο απορροής έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση των επιφανειακών νερών με αιωρούμενα υλικά και με χημικά στοιχεία, τα οποία θα αποτεθούν σε κάποιον φυσικό αποδέκτη και θα συμβάλλουν συνεπώς στην επιβάρυνσή του. Ανάλογα με τα πετρώματα του υπεδάφους τα συσσωρευμένα επιφανειακά νερά εντός των λεκανών κατεισδύουν προς τους υποκείμενους υδροφόρους ορίζοντες μεταφέροντας σημαντικά φορτία βαρέων μετάλλων υποβαθμίζοντας την ποιοτική σύστασή τους.»
Όσον αφορά στο εύρος εξάπλωσης των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων, αναφέρει πως ως γνωστό, «η επιβάρυνση των υδρολογικών και υδρογεωλογικών συνθηκών δεν αποτυπώνεται μόνο στην στενή περιοχή εξόρυξης του μεταλλεύματος, αλλά συγκαταλέγονται και οι γύρω περιοχές μέσω της μεταφοράς της παραγόμενης σκόνης κατά τη μεταλλευτική διαδικασία.»
Ο κ. Σταμάτης επισημαίνει τελικά πως το ζητούμενο είναι να αποφασιστεί πώς θα μεθοδεύσει ο Δήμος την αρνητική του θέση. Αν διεκδικήσει να μην βγουν οι περιβαλλοντικοί όροι μέχρι να ολοκληρωθεί η περιβαλλοντική μελέτη, θα κερδίσει χρόνο. Το πολύ η αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου να διατάξει τη διόρθωση της μελέτης. Πρέπει να φανεί ότι ο Δήμος αγωνίζεται.
Η Επιτροπή αφού έλαβε υπόψη τα παραπάνω εκτεθέντα και μετά από διαβούλευση ηλεκτρονική και τηλεφωνική μεταξύ των μελών της, αποφάσισε να σταλούν στον Δήμαρχο ως τελικό προϊόν οι επιμέρους εισηγήσεις των μελών και μόνο, χωρίς την κατάρτιση ενιαίου κειμένου. Με την διαβίβαση αυτή θεωρείται ολοκληρωμένο το έργο της Επιτροπής. Εννοείται πως το περιεχόμενο των επιμέρους εισηγήσεων, οι περισσότερες εκ των οποίων έχουν ήδη κοινοποιηθεί στον Τύπο, είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου και επιτρέπεται η παράδοση τους σε οποιονδήποτε τις ζητήσει.