Γράφει ο Στέλιος Γκίνης 
Δεν την αντέχει την ξενιτιά ο Μεγαρίτης. Τραγουδάει με παράπονο, όταν βρεθεί μακριά απ’ τα Μέγαρα, «τα έρημα τα ξένα δεν τα ‘χω μαθημένα!». Νοσταλγεί την παλιά του γειτονιά με τα στενά δρομάκια, το σπίτι του το παλιό, το ασβεστωμένο, την αυλή του με τη λεμονιά και τη ροδιά. Και όμως, στις αρχές του περασμένου αιώνα μετανάστευσαν στην Αμερική 1500 Μεγαρίτες, δηλαδή σχεδόν ένας από κάθε οικογένεια. Ο συμπολίτης Γιάννης Λάτσης μας έδωσε ένα βιβλίο του παππού του Γιώργη Σύρκου, που είναι ισολογισμός του Συλλόγου ΒΥΖΑΣ των Μεγαριτών της Αμερικής από το 1916 μέχρι το 1933. Από το βιβλίο αυτό, δημοσιεύσαμε τις δωρεές και κατάλογο ονομάτων Μεγαριτών, που πέθαναν και ετάφησαν στα ξένα.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Μετά την πτώχευση της Ελλάδας και τον άτυχο πόλεμο με την Τουρκία το 1897, έπεσε μεγάλη φτώχεια. Πολλοί από τους ταλαίπωρους Μεγαρίτες εκείνης της εποχής, δεν είχανε ούτε ψωμί να φάνε. Τα κουκιά και τα ρεβίθια ήταν πολυτέλεια! Μέχρι το 1905 δεν ήταν λίγα τα παιδάκια που έπεφταν να κοιμηθούν νηστικά. Χαρακτηριστική είναι η προσευχή ενός μικρού παιδιού πεινασμένου:
«εις την εικόνα του καλού Χριστούλη μας εστάθη, σαν να ‘χε εμπρός του τον Χριστό του έλεγε γονατιστό απ’ της καρδιάς τα βάθη:
Χριστέ, δεν έχομε ψωμί
στο σπίτι μας και κλαίω
ιδές το καλαθάκι μου
αν ψέματα σου λέω!»
Από ανάγκη λοιπόν οι Μεγαρίτες, που δεν άντεχαν να βλέπουν τα παιδιά τους πεινασμένα, πήρανε το δρόμο της ξενιτιάς. Στην Αμερική δεν ήταν όλα «ρόδινα». Ευτυχώς που υπήρχαν δουλειές, όμως πολύ σκληρές, στο κρύο και στη ζέστη, στην τοποθέτηση σιδηροδρομικών γραμμών, για παράδειγμα. Από το 1902 και μετά, πήγαν οι περισσότεροι Μεγαρίτες στην Αμερική και δούλεψαν σκληρά σε χειρονακτικές εργασίες. Αργότερα ασχολήθηκαν και με μικρές εμπορικές επιχειρήσεις. Έστελναν λοιπόν τις οικονομίες τους στις οικογένειές τους στα Μέγαρα και από το υστέρημά τους για διάφορες αγαθοεργίες.
Κατά τους Βαλκανικούς πολέμους 1912-1913 πολλοί από τους ξενιτεμένους Μεγαρίτες άκουσαν το κάλεσμα της πατρίδας, ήρθαν πολέμησαν και κάποιοι απ’ αυτούς έπεσαν «υπέρ πατρίδος» στα πεδία των μαχών.
Οι Μεγαρίτες μετανάστες διασκορπισμένοι σε διάφορες πολιτείες της Αμερικής, έπρεπε να βρουν τρόπο να συνεργαστούν. Έτσι οι Μεγαρίτες, που δούλευαν στο Μακγκίλ της πολιτείας Νεβάδα, την Πρωτομαγιά του 1916 ίδρυσαν τον ΠΑΜΜΕΓΑΡΙΚΟ ΑΛΛΗΛΟΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ Ο ΒΥΖΑΣ. Τέσσερα χρόνια αργότερα το 1920 η έδρα του Συλλόγου μεταφέρθηκε στο Μπίγκαμ της πολιτείας Γιούτα. Ο Σύλλογος έκανε πολλές δωρεές. Το κτίριο του Λυκείου στα Μέγαρα που εγκαινιάστηκε το 1928 κτίστηκε με λεφτά του Συλλόγου ΒΥΖΑΣ των Μεγαριτών της Αμερικής. Τα δολάρια αυτά ήταν από το υστέρημά τους. Σε μερικούς θα φανούν ότι ήσαν τα δολάρια λιγοστά, αλλά δεν είναι έτσι. Εκείνα τα χρόνια τα δολάρια είχαν μεγαλύτερη αξία από τη σημερινή. Μέχρι το 1920 με 22 δολάρια αγόραζες μια ουγγιά χρυσάφι, ενώ σήμερα θες 1200 δολάρια για μια ουγγιά χρυσάφι! Ο Σύλλογος Βύζας αδρανοποιήθηκε γύρω στο 1950. Ευτυχώς το 1975 οι Μεγαρίτες μετανάστες στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης τον ζωντάνεψαν και πάλι, για να διατηρούν τους στενούς δεσμούς με τα Μέγαρα και μπράβο τους.
[lightbox thumb=”http://enimerosi-news.gr/wp-content/uploads/2014/08/gkinis-2708-2.jpg”]
[lightbox thumb=”http://enimerosi-news.gr/wp-content/uploads/2014/08/gkinis2708.jpg”]
[lightbox thumb=”http://enimerosi-news.gr/wp-content/uploads/2014/08/gkinis2708-1.jpg”]